หลังจากรัฐบาลจีนออกกฎหมายห้ามนำเข้าขยะจากต่างประเทศเมื่อปี พ.ศ. 2560 โดยเฉพาะการห้ามนำเข้าเศษพลาสติกต่างประเทศ นโยบายดังกล่าวส่งผลให้ผู้ประกอบการรีไซเคิลขยะพลาสติกในจีนหลายรายได้ย้ายฐานการรีไซเคิลไปยังประเทศต่างๆ โดยเฉพาะกลุ่มประเทศในแถบอาเซียน
เราไม่แน่ใจว่าขยะเหล่านั้นถูกจัดการอย่างไร แต่ที่แน่ ๆ ตอนนี้ ประเทศเพื่อนบ้านอย่างอินโดนีเซียกำลังประสบปัญหาเรื่องขยะนำเข้า ในปี 2561 ขยะนำเข้าในอินโดนีเซียสูงขึ้นกว่าเดิม 141% หรือคิดเป็น 283,152 ตัน ซึ่งเทียบเท่ากับความกว้างของสนามฟุตบอลวางต่อกันสามสนามฟุตบอล และหากดูจากความสูงของหลุมขยะในจังหวัดเตงการังที่เราไปมาเรียกได้ว่าอาจมีความสูงมากกว่า 10 เมตร
เราได้มีโอกาสไปดูหลุมขยะในจังหวัดเตงการัง อินโดนีเซีย มีหลุมขยะนำเข้าที่ส่งผลกระทบต่อคนในชุมชนอย่างมาก แต่มีปัญหาหนึ่งติดอยู่ตรงที่ว่าชาวบ้านแถบนั้นไม่รู้ด้วยซ้ำว่า หลุมขยะที่เป็นแหล่งสร้างรายได้ตามที่รัฐบอกนั้นกลายเป็นสาเหตุที่ทำให้พวกเขาบางคนมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจได้ ตามคำบอกเล่าของคนในชุมชน พวกเขาส่วนใหญ่ป่วยเป็นโรคทางเดินหายใจและมีอาการไออยู่บ่อยครั้ง ซึ่งคนในชุมชนที่ป่วยเป็นโรคทางเดินหายใจมีอายุเฉลี่ยอยู่ที่ราว ๆ 30-45 ปี เท่านั้น
“ผมไม่เคยสังเกตเลยว่าโรคทางเดินหายใจที่ผมกำลังเป็นอยู่ ณ ตอนนี้สาเหตุหนึ่งมาจากหลุมขยะที่อยู่ใกล้กับชุมชนที่อาศัยอยู่ รวมถึงควันพิษที่เกิดจากการเผาทำลายขยะ” นี่เป็นอีกหนึ่งเสียงจากคนในชุมชน หลังจากได้รู้ว่าโรคภัยไข้เจ็บที่พวกเขากำลังประสบปัญหาอยู่ส่วนหนึ่งมาจากหลุมขยะใกล้กับชุมชน
พอมีการนำเข้าขยะมากขึ้น แต่ไม่มีการจัดการที่ดีพอ หลุมขยะไม่ว่าจะเป็นขยะที่เกิดขึ้นจากการใช้ชีวิตประจำวันของคนในประเทศหรือขยะที่ถูกนำเข้ามาจากประเทศโลกที่หนึ่งทำให้การจัดการขยะที่ถูกวิธีกลายเป็นเรื่องยากขึ้นไปอีก ทำให้เกิดปัญหารอบด้านตามมาแบบที่หลายคนคาดไม่ถึงด้วยซ้ำ
ระหว่างการพูดคุยกับคนในชุมชนละแวกนั้น พวกเขาบอกว่าหากขับรถสัญจรผ่านไปมาแล้วไม่สังเกต คงจะมองไม่เห็นขยะพวกนี้อย่างแน่นอน เพราะหลุมขยะเหล่านี้อยู่ลึกเข้าไปจากขอบถนนประมาณ 2 เมตรและรายล้อมไปด้วยบ้านของคนในชุมชนและยังมีต้นไม้สูงบดบังทัศนียภาพเหล่านี้อยู่ หรือแม้ว่าจะสังเกตเห็นก็คงไม่มีใครคิดว่าเป็นหลุมขยะนำเข้าที่ทางการอินโดนีเซียหลับตาข้างหนึ่งพร้อมกับชาวบ้านที่ช่วยหลับตาอีกข้าง
ประชาชนที่อยู่รอบ ๆ หลุมขยะไม่ได้คิดว่าขยะเหล่านี้คือปัญหา เนื่องจากพวกเขาสามารถสร้างรายได้จากการเก็บขยะบางส่วนเพื่อไปขายเลี้ยงชีพ รวมถึงบางคนถูกจ้างให้คอยเผาขยะเหล่านี้ ปริมาณขยะที่ถูกเผาในแต่ละวันนั้นเทียบไม่ได้เลยกับปริมาณขยะที่จะถูกนำมาทิ้งในทุก ๆ วัน
สิ่งที่เราทุกคนทำได้คือการส่งเสียงถึงรัฐบาลของตนเรื่องการคัดค้านนโยบายขยะนำเข้า เนื่องจากทุกประเทศควรมีนโยบายการจัดการขยะในประเทศของตนเองที่มีประสิทธิภาพ การจัดการขยะต้องไม่ใช่การนำขยะของตัวเองไปทิ้งที่ประเทศอื่น โดยเฉพาะประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่มีกฎหมายอ่อนแรงกว่า
บทความที่เกี่ยวข้อง
ทำไมอาเซียนต้องไม่ใช่ถังขยะโลก
ประเทศในซีกโลกใต้กำลังเจอปัญหา ‘ขยะสิ่งทอ’ ผลกระทบจากอุตสาหกรรม Fast Fashion