“อยากกินขนมยี่ห้อนี้มาก แต่ไม่อยากสร้างขยะพลาสติก บางทีก็ตัดปัญหาด้วยการไม่ซื้อกินเลย แต่บางทีก็ทนไม่ไหวต้องซื้อกิน เป็นการสร้างขยะที่เรารู้สึกผิด”
แม้ว่าคนเมืองทั่วไปจะเริ่มตระหนักถึงการลดใช้พลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้งและเริ่มตื่นตัวกับเรื่องนี้ด้วยการลงมือลดขยะอย่างจริงจังแล้ว แต่สิ่งหนึ่งที่ทำให้การลดขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งยังไม่ถึงเป้าหมายของใครหลายๆคนนั่นก็คือ ความจำเป็นในการซื้อสินค้า อาหาร เครื่องดื่ม จากร้านสะดวกซื้อหรือห้างสรรพสินค้าต่างๆ เพราะสินค้าเหล่านี้ถูกบรรจุมาในรูปแบบของขวดพลาสติก ฟิล์มถนอมอาหาร (พลาสติกแรป) หรือซองขนม ทำให้เราต้องสร้างขยะพลาสติกอย่างเลี่ยงไม่ได้
ขยะบริเวณชายหาดวอนนภา จ.ชลบุรี
นี่จึงเป็นที่มาของการเริ่มสำรวจขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งในวันเสาร์ที่ 15 กันยายนที่ผ่านมา ซึ่งเป็นวัน World Cleanup Day โดยอาสาสมัครและเยาวชนของกรีนพีซจำนวน 53 คน ได้ร่วมกิจกรรมการทำความสะอาดชายหาดบริเวณ หาดวอนนภา จังหวัดชลบุรี แน่นอนว่าเราไม่ได้ทำความสะอาดชายหาดอย่างเดียวเท่านั้น แต่เรายังได้สำรวจขยะพลาสติกจากแบรนด์ต่างๆที่เกยอยู่บริเวณหาดและประเมินผลว่าเราเจอขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งจากแบรนด์ไหนมากที่สุด เพื่อหยิบยกให้เห็นถึงบทบาทของบริษัทผู้ผลิตในการจัดการปัญหามลพิษพลาสติกโดยเฉพาะอย่างยิ่งมาตรการในการลดการใช้พลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้งซึ่งเป็นส่วนประกอบของบรรจุภัณฑ์
อาสาสมัครกรีนพีซจำนวน 53 คน ร่วมเก็บขยะบริเวณหาดวอนนภา จ.ชลบุรี
การสำรวจแบรนด์ครั้งนี้สำคัญอย่างไร?
อาสาสมัครกรีนพีซกำลังช่วยกันสำรวจขยะและจดบันทึกข้อมูล
คุณอัญชลี พิพัฒนวัฒนากุล ผู้ประสานงานรณรงค์ด้านทะเลและมหาสมุทร กรีนพีซ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับขยะพลาสติกที่ไหลลงสู่มหาสมุทรว่า กิจกรรมในวันนี้เป็นการเก็บขยะเชิงสำรวจ เพื่อเก็บข้อมูลว่าขยะพลาสติกเหล่านี้มาจากแบรนด์อะไรบ้าง และเราจะพบขยะชนิดไหนบ้างในการเก็บขยะจากทะลหนึ่งครั้ง
ประเด็นที่น่ากังวลเกี่ยวกับการรีไซเคิลก็คือเรารีไซเคิลขยะพลาสติกได้เพียงแค่ร้อยละ 9 จากขยะพลาสติกทั่วโลก เราจึงมองว่าสิ่งที่สำคัญที่สุดในตอนนี้คือการลดขยะพลาสติกจากต้นทาง การสำรวจแบรนด์ในลักษณะนี้จะช่วยให้เรารู้ว่าต้นทางคือบริษัทใดบ้าง
ขยะที่เราพบส่วนใหญ่คือบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มและของใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งถ้าเราสำรวจได้ว่าขยะเหล่านี้เป็นของบริษัทใดมากที่สุด เราก็หวังว่าข้อมูลนี้จะสะท้อนและผลักดันให้บริษัทมีความรับผิดชอบต่อมลพิษพลาสติก จนนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในเชิงนโยบายการทำบรรจุภัณฑ์ของตัวบริษัทให้ยั่งยืนมากยิ่งขึ้น
การสำรวจแบรนด์ครั้งนี้พบอะไรบ้าง?
ประเภทของขยะพลาสติกที่เราพบจากการทำความสะอาดชายหาดและสำรวจแบรนด์ เราพบขยะพลาสติกจากหลายๆแบรนด์ โดยแบ่งเป็นขยะพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้ง 5 ประเภทที่มีจำนวนมากที่สุด ได้แก่
- ฝาเครื่องดื่ม 595 ฝา
- ซองบรรจุอาหาร ขนม 454 ซอง
- ขวดเครื่องดื่ม 443 ขวด
- กล่องเครื่องดื่ม 331 กล่อง
- หลอด 87 หลอด
อาสาสมัครกรีนพีซกำลังช่วยกันสำรวจขยะและจดบันทึกข้อมูล
แบรนด์คือฟันเฟืองสำคัญ
อาสาสมัครกรีนพีซถ่ายภาพร่วมกับขยะที่เก็บได้ในพื้นที่ 300 เมตร บริเวณหาดวอนนภา โดยขยะส่วนใหญ่คือบรรจุภัณฑ์อาหาร และของใช้ในชีวิตประจำวัน
ปัจจุบันถือเป็นแนวโน้มที่ดีที่กลุ่มผู้บริโภคเริ่มตระหนักถึงผลกระทบของการใช้พลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้งมากขึ้นและเริ่มลงมือลดขยะชนิดนี้อย่างจริงจัง อย่างไรก็ดีการผลิตบรรจุภัณฑ์ในภาคส่วนธุรกิจก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญที่มีบทบาทในการรับผิดชอบขยะพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้งในบรรจุภัณฑ์ที่แบรนด์ของตนเองสร้างขึ้น
เสียงจากผู้บริโภคสู่ความรับผิดชอบของบริษัทต่อมลพิษพลาสติกในสิ่งแวดล้อม
จะดีกว่าหรือไม่ถ้าผู้บริโภคจะมีทางเลือกซื้อสินค้าที่มีการใช้บรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจริงๆ และช่วยให้วิกฤติมลพิษพลาสติกในมหาสมุทรนั้นดีขึ้น
คุณนุช หนึ่งในผู้บริโภคและอาสาสมัครของกรีนพีซก็สะท้อนถึงความต้องการของผู้บริโภคที่อยากให้บริษัทใหญ่ร่วมกันสร้างความเปลี่ยนแปลงให้มหาสมุทรสะอาดขึ้นได้เป็นอย่างดี
“อยากให้แบรนด์ตื่นตัวในเรื่องผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้มากขึ้น และอยากให้มองในมุมมองของผู้บริโภคด้วย เช่น ส่วนตัวเราเองตอนนี้พยายามใช้ชีวิตแบบไม่สร้างขยะ (Zero Waste) แต่ ณ จุดหนึ่งเราก็มีความชอบ เราอยากกินขนมแต่ไม่มีทางเลือก ก็ทำให้ต้องสร้างขยะพลาสติกอยู่ เราอยากสื่อสารให้บริษัทรับรู้ว่าผู้บริโภคก็ควรมีสิทธิ์ในการเลือกบริโภคสินค้าที่มีบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม หรือส่งผลกระทบน้อยที่สุด”
ขยะบางส่วนที่พบบริเวณชายหาดวอนนภา จ.ชลบุรี
หลังจากการทำความสะอาดขยะพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้งบริเวณชายหาดและสำรวจแบรนด์แล้ว กรีนพีซเตรียมเปิดเผยแบรนด์ที่พบขยะพลาสติกเยอะที่สุด ติดตามการประกาศผล ‘แบรนด์ที่พบขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งมากที่สุด’ ได้เร็วๆนี้