ทุกวันนี้ ถือเป็นเรื่องปกติไปแล้วที่จะได้เห็นขยะหน้ากากอนามัยสีฟ้าแบบใช้แล้วทิ้งถูกโยนทิ้งเรี่ยราดไว้ตามที่ต่าง ๆ เช่น ตามฟุตบาท บนถนน หรือติดแหง็กอยู่ตามพงหญ้าที่สวนสาธารณะ

เป็นเรื่องน่าเศร้า เมื่อซากหน้ากากอนามัยที่ถูกโยนทิ้งเหล่านี้ไม่เพียงแต่จะกลายเป็นขยะเพิ่มมลพิษให้กับสวนสาธารณะ แม่น้ำและทะเลทั่วสหราชอาณาจักรเท่านั้น แต่ยังกลายเป็นภยันตรายที่ทำร้าย และคร่าชีวิตเหล่าสัตว์ป่าอีกด้วย

โดยในช่วงปีที่ผ่านมา เราเริ่มเห็นนกทะเลและสัตว์ป่าโดนสายคล้องของหน้ากากอนามัยใช้ครั้งเดียวทิ้งที่ผู้คนทิ้งอย่างไม่ระมัดระวังพันติดตัวยุ่งเหยิงโดยพบว่ามีจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ

ปัญหาคืออะไร?

นับตั้งแต่ที่หน้ากากอนามัยกลายเป็นข้อบังคับปฎิบัติ มีการประมาณการณ์ว่า สหราชอาณาจักรมีหน้ากากอนามัยโยนทิ้งถึง 53 ล้านชิ้นต่อวัน

แต่ไม่ใช่หน้ากากทุกชิ้นจะถูกนำไปยังหลุมฝังกลบอย่างดี ยังมีหน้ากากอนามัยนับไม่ถ้วนที่เล็ดรอดออกไปยังแม่น้ำ ทุ่งหญ้า มหาสมุทร และตามสถานที่ต่าง ๆ ที่หน้ากากอนามัยเหล่านี้ไม่ควรอยู่ นับเป็นปัญหาที่ทับถมเพิ่มเติมจากปริมาณขยะพลาสติกที่ท่วมท้นล้นมหาสมุทรอยู่ในเวลานี้

ทั้งนี้ หน้ากากอนามัยใช้ครั้งเดียวทิ้ง ผลิตจากพลาสติกมากมายหลายชนิด เช่น พอลิโพรไพลีน (polypropylene – PP), โพลีเอทิลีน (polyethylene – PE) และไวนิล (Vinyl) ซึ่งหมายความว่า หน้ากากอนามัยเหล่านี้ ต้องใช้เวลาในการย่อยสลายถึง 450 ปี และแม้กระนั้น พลาสติกก็จะยังคงอยู่ในรูปอณูที่เล็กที่สุดอย่างไมโครพลาสติก

อนุภาคของไมโครพลาสติกขนาดเล็กเหล่านี้พบเห็นได้ทั้งในขั้วโลกใต้และขั้วโลกเหนืออย่างแอนตาร์กติกและอาร์กติก ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว ไมโครพลาสติกเหล่านี้มีอยู่ทุกหนทุกแห่ง โดยที่พลาสติกซึ่งเพิ่มเข้าในยุคโควิด-19 นี้เป็นเพียงอีกหนึ่งปัญหาที่เพิ่มขึ้นมาเท่านั้น

ทว่า สำหรับสัตว์ทั้งหลายอย่าง เหล่านกทะเล สายคล้องหน้ากากอนามัยกลายเป็นภัยคุกคามต่อชีวิตของพวกมันมากที่สุดทันที โดยนับตั้งแต่เดือนมีนาคมปี 2563 ทางกลุ่ม RSPCA (องค์การพิทักษ์สัตว์ในอังกฤษ) ได้ให้ความช่วยเหลือสัตว์ป่ามากกว่า 900 ตัวที่ติดอยู่ในขยะหน้ากาก ส่วนใหญ่คือนก ที่เท้าของพวกมันมีหน้ากากอนามัยใช้แล้วทิ้งพันติดอยู่

พวกเราสามารถทำอะไรได้บ้าง?

เลือกใช้หน้ากากอนามัยที่นำกลับมาใช้ซ้ำได้

ทางที่ดีที่สุดทางหนึ่งที่เราสามารถทำเพื่อช่วยแก้ปัญหานี้ได้ก็คือ การเลือกใช้หน้ากากที่สามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้ โดยข้อดีของหน้ากากประเภทนี้มีมากมาย อย่างแรกเลยคือ ปลอดภัยต่อชีวิตของสัตว์ป่า และเราก็สามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้ หน้ากากที่ใช้ซ้ำได้เหล่านี้สวมใส่ได้สบายกว่าและยังสามารถซักทำความสะอาดรวมกับเสื้อผ้าของคุณได้

หน้ากากชนิดใช้ซ้ำยังสามารถทำขึ้นเองได้ที่บ้านในราคาไม่แพง คุณสามารถประดิษฐ์หน้ากากใช้ซ้ำด้วยการนำเสื้อเชิ้ตตัวเก่ามาดัดแปลงใหม่ ไม่จำเป็นต้องซื้อใหม่แต่อย่างใด!

การสวมใส่หน้ากากจะยังคงกับเราไปอีกสักระยะหรืออาจจะยาวนานดังนั้น ถ้าหากคุณกำลังหาซื้อหน้ากากอนามัยแล้วล่ะก็ ลองคิดว่าการซื้อนั้นคือการลงทุนในระยะยาว

คิดไตร่ตรองให้รอบคอบก่อนทิ้งหน้ากากอนามัย

แน่นอนว่า ไม่ใช่ทุกครั้งที่จะสามารถใช้หน้ากากชนิดใช้ซ้ำได้เสมอไป แถมสิ่งที่สำคัญกว่าก็คือไม่ว่าอย่างไรก็ยังจำเป็นต้องสวมหน้ากากอนามัยทุกครั้งที่ออกจากบ้าน อีกทั้ง อาชีพในบางสายงาน การสวมหน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วทิ้งก็เป็นระเบียบข้อบังคับที่กำหนดไว้ ดังนั้น อย่าเหมารวมว่าใครบางคนไม่ใส่ใจเพียงเพราะพวกเขาสวมหน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วทิ้ง

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่สำคัญก็คือการที่เราทิ้งหน้ากากด้วยสำนึกไตร่ครองอย่างรอบคอบ หน้ากากอนามัยเป็นขยะที่ไม่สามารถรีไซเคิลได้ ดังนั้น หน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วเหล่านี้จึงจำเป็นต้องถูกทิ้งอยู่ในหลุมฝังกลบ มันจึงเป็นสิ่งจำเป็นที่จะเราจะต้องทิ้งหน้ากากอนามัยลงในถังขยะที่มีฝาปิดมิดชิดทุกครั้ง เพื่อที่หน้ากากอนามัยจะได้ไม่ปลิวร่วงออกจากถังขยะโดยบังเอิญจากลมพัดหรือสัตว์คุ้ยเขี่ยขยะมูลฝอย แม้ว่าหนทางนี้จะไม่ใช่ทางออกที่สมบูรณ์แบบ แต่การทิ้งหน้ากากอนามัยลงถังขยะด้วยความเอาใจใส่ย่อมหมายความว่า หน้ากากอนามัยจะมีโอกาสถูกส่งไปยังหลุมฝังกลบมากกว่าลงไปยังแม่น้ำหรือมหาสมุทร

ตัดสายคล้องหน้ากากออก

อีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญที่พวกเราสามารถปฎิบัติได้ก็คือการตัดสายรัดหรือสายคล้องของหน้ากากอนามัยออกก่อนทุกครั้งก่อนทิ้งลงถังขยะ ซึ่งหมายความว่า หากหน้ากากเหล่านี้เล็ดรอดออกไปยังสิ่งแวดล้อม มันจะลดโอกาสพันติดตัวสัตว์ป่า (แค่พึงระลึกไว้ว่าให้ล้างมือทำความสะอาดหลังจากนั้นเสมอ)

และสิ่งที่จะต้องย้ำเตือนไว้อีกอย่างก็คือ การตัดสายคล้องหน้ากากอนามัยที่เราใช้ส่วนตัวเป็นเรื่องดี แต่อย่าพยายามไปตัดสายคล้องของหน้ากากอนามัยที่เราเจอตามท้องถนนหรือชายหาด (ยกเว้นว่าเราจะสวมอุปกรณ์ป้องกันตัวก่อนตัด) เพราะไวรัสโควิด-19 สามารถเกาะติดอยู่บนหน้ากากอนามัยหลังจากที่หน้ากากเหล่านี้โดนทิ้งไปแล้ว ดังนั้น ห้ามสัมผัสเด็ดขาด

เข้าร่วมหรือสนับสนุนองค์กรการกุศลเพื่อสัตว์ป่าในพื้นที่

อย่างไรก็ตาม ถ้าคุณอยากก้าวเท้าออกจากบ้านไปทำอะไรบางอย่างเพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ลองมองหาคู่มือแนะนำการเก็บขยะตามแม่น้ำลำคลองหรือการทำความสะอาดชายหาด และอย่าลืมใช้อุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยตามคำแนะนำ หรือหากว่าคุณรู้สึกสบายใจที่จะทำกิจกรรมในร่มมากกว่าลองมองหาวิธีการที่คุณสามารถให้การสนับสนุนองค์กรการกุศลเพื่อพิท้กษ์สัตว์ป่าหรือองค์กรเพื่อสิ่งแวดล้อมในชุมชนของคุณหรือในพื้นที่อื่น ๆ ทั่วโลก

บอกต่อ

เรียนรู้เกี่ยวกับปัญหาเหล่านี้ (รวมถึงวิธีที่จะสามารถช่วยเหลือเหล่าสัตว์ต่าง ๆ ด้วยการตัดสายคล้องหน้ากากอนามัยทุกครั้งก่อนทิ้ง) จากการไถโซเชียลมีเดียอย่างอินสตาแกรม

หากคุณรู้จักคนอื่น ๆ ที่อาจจะยังไม่เคยได้ยินได้ฟังเกี่ยวกับประเด็นปัญหานี้ ช่วยแชร์บล็อกนี้และร่วมกระตุ้นให้เพื่อน ๆ ของคุณและครอบครัวทิ้งหน้ากากอนามัยใช้แล้วทิ้งด้วยความใส่ใจและระมัดระวัง เพื่อร่วมด้วยช่วยปกป้องธรรมชาติ สัตว์ และสิ่งแวดล้อมของเรา