โครงการเหมืองถ่านหินแม่ทะ จังหวัดลำปาง
แอ่งแม่ทะซึ่งเป็นแหล่งถ่านหินที่ยังไม่ได้พัฒนาในเขตอำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปางมีปริมาณสำรองถ่านหินราว 22.49-55 ล้านตัน
สถานะ เจ้าของโครงการกำลังจะมีการจัดทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม EIA
แอ่งแม่ทะซึ่งเป็นแหล่งถ่านหินที่ยังไม่ได้พัฒนาในเขตอำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปางมีปริมาณสำรองถ่านหินราว 22.49-55 ล้านตัน จนถึงปัจจุบัน มีการสำรวจพื้นที่กว่า 900 ไร่ ในตำบลบ้านบอม เพื่อขอสัมปทานเหมืองลิกไนต์ไปใช้ในกระบวนการผลิตปูนซีเมนต์ที่ดำเนินการโดยบริษัทปูนซีเมนต์ไทย (ลำปาง) จำกัด แท้จริงแล้ว บริษัทได้ทำการสำรวจแอ่งแม่ทะมาตั้งแต่ ปี 2547 เพื่อขอสัมปทานพื้นที่ทำเหมืองลิกไนต์รวมกันกว่า 958.50 ไร่
เทียบกับแผนการขุดเจาะพื้นที่ทำเหมืองถ่านหินในภาคเหนือ เช่น อมก๋อย เป็นต้น โครงการเหมืองถ่านหินแม่ทะมีข้อได้เปรียบเทียบในเรื่องการลดต้นทุน เนื่องจากมีเส้นทางการขนส่งถ่านหินจากเหมืองไปยังโรงงานผลิตปูนซีเมนต์ที่ใกล้ที่สุด
ในวันที่ 6 กันยายน 2562 สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดลำปางได้จัดเวทีรับฟังความคิดเห็นของชุมชน ครั้งที่ 1 ในเรื่องการเปิดเหมืองถ่านหิน ประเภทที่ 3 ตามคำขอประทานบัตรที่ 7/2561, 8/2561, 9/2561, 10/2561 หมายเลขเขตเหมืองแร่ที่ 30542 ในพื้นที่หมู่ 6 ตำบลบ้านบอม อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นชุมชนที่อาศัยรอบพื้นที่ขอประทานบัตรในรัศมี 1 กิโลเมตร ในการจัดเวทีดังกล่าวมีนายอำเภอ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เนื่องจากเป็นวันทำงาน จึงมีผู้เข้าร่วมรับฟังความคิดเห็นอยู่ในกลุ่มวัยกลางคนและผู้สูงอายุเข้าร่วมเป็นส่วนใหญ่
ต่อมา ชาวบ้านแม่ทะปักหลักต้านเหมืองถ่านหิน จากความตระหนักถึงผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับวิถีชีวิต สุขภาพ และสิ่งแวดล้อม โดยติดป้ายประท้วงตามสถานที่ต่างๆ และสร้าง facebook page “คนแม่ทะไม่เอาเหมืองแร่” เป็นเวทีสื่อสารสาธารณะในโลกออนไลน์ รวมถึงมีการจัดเวทีให้ความรู้แก่ชุมชนคู่ขนานในเรื่องผลกระทบของเหมืองถ่านหิน (วันที่ 8 พฤศจิกายน 2562) ชาวบ้านแม่ทะยังส่งหนังสือร้องเรียนไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อชี้ให้เห็นว่าการทำประชาพิจารณ์ขาดความชัดเจนและไม่ชี้แจงรายละเอียดถึงผลกระทบของโครงการอย่างรอบด้าน
ข้อกังวลของชุมชนต่อผลกระทบจากโครงการเหมืองถ่านหินแม่ทะ
- เขตสัมปทานเหมืองครอบคลุมพื้นที่ต้นน้ำของลำห้วยแม่กอง ห้วยไพร และห้วยมหาวรรณ ที่ไหลเข้าสู่อ่างเก็บน้ำแม่ก๋อง แม้ว่า ส่วนใหญ่อยู่ในเขตป่าเศรษฐกิจ หรือ ป่าประเภท E ซึ่งตามกฎหมายสามารถยื่นขออนุญาตใช้ประโยชน์ได้ แต่ยังเป็นพื้นที่ป่าต้นน้ำที่อุดมสมบูรณ์และเป็นแหล่งน้ำตามธรรมชาติให้ชุมชนได้ใช้ประโยชน์ในการทำการเกษตรร่วมกัน หากเหมืองถ่านหินนี้ผ่านความเห็นชอบและดำเนินการ พื้นที่ป่าต้นน้ำและพื้นที่ป่าของชุมชนซึ่งชุมชนร่วมกันปกป้องดูแลมาโดยตลอด เป็นทั้งแหล่งความมั่นคงทางอาหารและพืชสมุนไพรก็จะถูกทำลายลงโดยสิ้นเชิง
- การเปิดหน้าดินในพื้นที่ป่าเพื่อขุดถ่านหินออกมา ทำให้เกิดชะล้างของตะกอนดินลงสู่ลำน้ำและอ่างเก็บน้ำ นอกจากแหล่งน้ำจะตื้นเขินแล้ว ยังเป็นที่รวมของสารพิษที่ปล่อยออกมาจากเหมืองถ่านหิน ซึ่งมีความเป็นไปได้สูงที่จะเกิดการปนเปื้อนลงสู่อ่างเก็บน้ำของชุมชนที่อยู่ตอนล่างของพื้นที่ตั้งเหมือง และการทำเหมืองถ่านหินที่ใช้น้ำปริมาณมหาศาลในกระบวนการแต่งแร่จะสร้างแรงกดดันต่อวิถีชีวิตและการประกอบอาชีพเกษตรกรรมของชุมชนอย่างเพิ่มพูนเมื่อพิจารณาว่าชุนชมแม่ทะมีฐานอาชีพเกษตรกรรม โดยเฉพาะเกษตรอินทรีย์ รวมถึงการผลิตสินค้าทางการเกษตรให้เป็นสินค้า OTOP ประจำตำบล
Hazibition : นิทรรศการใต้ฝุ่น เปิดต้นตอปัญหาฝุ่นควัน