Morza i rzeki – krwioobieg Ziemi

Morza i rzeki to źródło życia, które niestety niszczymy w zastraszającym tempie. Przełowienie, zanieczyszczanie plastikiem oraz toksycznymi substancjami z zakładów przemysłowych, kopalni i przemysłowej produkcji rolnej to tylko kilka z kluczowych problemów mórz i rzek.

Od niepamiętnych czasów rzeki, morza i oceany traktowano jako nieograniczone źródło zasobów. Na skutek stosowania przemysłowych technik połowowych oraz niekontrolowanej eksploatacji, w ciągu ostatnich kilku dekad doprowadzono do sytuacji, w której średnio 3/4 łowisk na wodach opływających Europę została przełowiona. Duże statki flot państw europejskich przyczyniają się także do przełowienia zasobów morskich krajów Afryki i Pacyfiku, łowiąc coraz dalej, coraz więcej i coraz doskonalszymi narzędziami.

Odbudowa stad ryb wymaga prowadzenia odpowiedzialnej polityki rybackiej w oparciu o doradztwo naukowe oraz skuteczną ochronę siedlisk. W praktyce oznacza to dopasowanie możliwości połowowych flot rybackich (ich wielkości i sprzętu) do istniejących zasobów morskich (w tym wycofanie z eksploatacji największych i najbardziej destrukcyjnych statków), wsparcie dla rybaków przybrzeżnych, stosujących odpowiedzialne metody połowowe, utworzenie sieci dobrze zarządzanych morskich obszarów chronionych, w których ryby będą mogły się odradzać.

Rzeki i wody śródlądowe

Rzeki odgrywają kluczową rolę w przyrodzie i dla społeczności lokalnych. Jednakże około 90 procent polskich rzek jest w złym stanie.

Jednym z głównych problemów jest zanieczyszczenie substancjami toksycznymi. Spowodowane jest to głównie odprowadzaniem nieoczyszczonych ścieków, wylewami z rolnictwa i przemysłu. Ponadto zmiany klimatyczne mają poważny wpływ na sytuację rzek. W Polsce już teraz obserwuje się wzrost ekstremalnych zjawisk pogodowych – z jednej strony opadów deszczu i powodzi, ale i przede wszystkim susz. Biebrza, będąca jednym z najważniejszych obszarów przyrodniczych w Polsce, doświadcza surowych skutków suszy, co prowadzi do degradacji mokradeł i zagrożenia dla wielu gatunków.

Kolejnym problemem jest rozwój infrastruktury, w tym budowa tam i stopni wodnych i regulacja rzek, która oddziela je od ich naturalnych terenów rozlewowych.