Puszcza Karpacka
Puszcza Karpacka, która porasta Bieszczady i Pogórze Przemyskie jest uznawana za najcenniejszy las górski w Polsce. Jest najważniejszą w naszym kraju ostoją dla licznych gatunków rzadkich roślin i zwierząt, w tym dla symboli polskiej przyrody: niedźwiedzi, rysi, żbików, wilków czy orłów przednich.

Co to jest Puszcza Karpacka i dlaczego jest ważna?
Karpaty są ogromną mozaiką siedlisk i domem dla największej europejskiej populacji niedźwiedzi brunatnych poza Rosją. Rysie i wilki przemierzają te lasy wraz z żbikami i żubrami. Około 140 gatunków ptaków zamieszkuje ich drzewa i niebo, a liczne gatunki ryb, traszki i żaby pływają w ich wodach. Lasy Karpat odgrywają kluczową rolę w walce z kryzysem klimatycznym. Starsze, bardziej dojrzałe lasy magazynują więcej węgla, zatrzymują wodę, zapewniają schronienie i ochronę przed powodziami, suszami i innymi ekstremalnymi warunkami pogodowymi.
Flora i fauna Karpat
Lasy karpackie należą do najważniejszych ostoi flory i fauny na kontynencie europejskim. W połączeniu z niezwykle różnorodnymi gatunkowo dzikimi łąkami i swobodnie płynącymi rzekami tworzą potężną mozaikę siedlisk – ostoję dla niezwykłej liczby gatunków endemicznych i dom największej europejskiej populacji niedźwiedzi brunatnych poza Rosją. Rysie i wilki przemierzają te lasy wraz z żbikami i żubrami. Drzewa zamieszkuje około 140 gatunków ptaków, w tym puszczyk uralski, głuszec, dzięcioł trójpalczasty czy orzeł cesarski, z których wiele znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych wydanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN). Karpackie wody są domem dla wielu gatunków ryb, traszek i żab, a łąki tętnią życiem owadów zapylających.






Karpaty są domem dla największej populacji niedźwiedzi brunatnych w Europie poza Rosją (ponad 7000 osobników)

W Karpatach żyje 40% europejskiej populacji orła cesarskiego i orlika krzykliwego

Flora Karpat należy do najbogatszych w Europie. Obejmuje 3988 rodzimych roślin naczyniowych, z których 344 są zagrożone, na skraju wyginięcia lub wymarcia

W wodach Gór Fogaraskich żyje krytycznie zagrożona ryba asprete (głowaczogłów ardżeszański), żywa skamielina sprzed ponad 65 milionów lat i jedna z najrzadszych ryb w Europie

Lasy Karpat są schronieniem dla jednej z największych populacji rysia w Europie – żyje tu ponad 2500 osobników
Ochrona tylko na papierze
Co godzinę tracimy pięć boisk piłkarskich Puszczy Karpackiej – mimo tego, że spośród ośmiu karpackich krajów aż sześć to kraje Unii Europejskiej, obecne narzędzia ochrony Karpat nie chronią ich właściwie. Co godzinę z Karpat znika las o powierzchni pięciu boisk piłkarskich. To efekt głównie gospodarki leśnej, ale także innych spowodowanych przez człowieka zdarzeń, takich jak masowe gradacje szkodników w sztucznie nasadzonych monokulturach. Zaledwie trzy procent Karpat jest obecnie realnie chronionych przed wycinką i budową dróg. Wiele z wycinek ma miejsce na obszarach Natura 2000 – m.in. w Bieszczadach czy Pogórzu Przemyskim.

Karpaty mogą być europejskim Yellowstone
Karpaty mogą być wizytówką przyrodniczą Europy i atrakcją turystyczną na miarę Yellowstone, ale potrzebują pilnej interwencji rządzących. Aby ratować Karpaty, postulujemy stworzenie unijnego planu ochrony Karpat wraz z funduszem sprawiedliwej transformacji dla regionu. Zanim ten plan wejdzie w życie, należy niezwłocznie wprowadzić 10-letni zakaz budowy nowych dróg w Karpatach (w Polsce dotyczy to głównie dróg leśnych budowanych przez Lasy Państwowe) oraz zakaz wycinek starych lasów.


Turnicki Park Narodowy, który wciąż czeka na powołanie…
Starania o utworzenie Turnickiego Parku Narodowego trwa od 30 lat. Obszar planowanego parku obejmuje powierzchnię ponad 17 tys. hektarów. Są to w całości tereny należące do Skarbu Państwa, zarządzane przez Lasy Państwowe. Idea powołania parku powstała już w 1982 roku. Jeszcze wcześniej, bo już w 1938 roku, Tadeusz Trella wnioskował o ochronę rezerwatową turnickich lasów. Sam planowany park obejmuje oprócz terenów typowo leśnych, również łąki i wyjątkową dolinę Wiaru, jednej z najczystszych rzek w Polsce. Brak prawidłowej ochrony tego obszaru może doprowadzić do bezpowrotnej utraty jednego z najcenniejszych przyrodniczo miejsc w Polsce.
10 maja 2023 roku zespół aktywistów i aktywistek Greenpeace wyruszył na pięciotygodniową wyprawę przez pięć krajów Karpat: Rumunię, Ukrainę, Węgry, Słowację i Polskę. Misja ma na celu udokumentowanie i ujawnienie postępującej dewastacji tych bezcennych, starych lasów, które znikają w zastraszającym tempie. Do aktywistów i aktywistek Greenpeace’u dołączają osoby ze świata mediów, kultury, sportu i nauki.
-
Dziennik podróży #8: Turnicki – czyli park narodowy, którego nie ma
Ostatnie kilka dni Pogotowia dla Karpat spędziliśmy na Pogórzu Przemyskim. Znowu zamiast zastać zielonych lasów, czekała na nas wycinka i drogi zrywkowe.
-
Dziennik podróży #7: Dzieła Lasów Państwowych
Wtorek nie był dla nas łaskawy. Dzień zaczęliśmy od odwiedzenia dwóch dróg, które niosą ze sobą dość tragiczne historie. Postanowiliśmy wrócić jeszcze raz w miejsce, gdzie Lasy Państwowe chcą wyłożyć…
-
Dziennik podróży #6: Wilki, tropy i droga do katastrofy
Godzina 3:00 wydaje się być tą idealną do wstania, kiedy chcecie tropić wilki. O 3:20 byliśmy już zwarci i gotowi do wyjścia, żeby razem z Zenonem Wojtasem, biologiem z Magurskiego…
-
Dziennik z podróży #5: Tatrzański Park Narodowy i małe cuda
Trzeci etap polskiego Pogotowia dla Karpat spędziliśmy w Tatrzańskim Parku Narodowym. Podróż rozpoczęliśmy o 6 rano w Dolinie Kościeliskie. Niektórzy z nas ledwo trzymali się na nogach po przeżyciach z…
-
Dziennik podróży #4: Babiogórski i Gorczański Park Narodowy
Ostatnie dni to odwiedziny w dwóch – obu zbyt małych! – parkach narodowych: Gorczańskim i Babiogórskim
-
Dziennik podróży #3: Pogotowie dla Karpat już w Polsce!
W końcu! Po prawie 3 tygodniach Pogotowie dla Karpat startuje w Polsce. Dla przypomnienia, wyprawa zaczęła się w Rumunii, aby następnie przejść przez Ukrainę, Węgry i Słowację, aż do Polski…
-
Dziennik podróży #2: Pogotowie dla Karpat dotarło do Ukrainy
Karpacka ekspedycja dotarła na Ukrainę. Przeczytaj relację Natalii z tej emocjonującej wyprawy i niezwykłych spotkań w lesie
-
Dziennik podróży #1: Pogotowie dla Karpat wystartowało w Rumunii
Jesteśmy w sercu Karpat. Za nami zaledwie tydzień w terenie, ale czuję, że za mną już długa, transformacyjna podróż. Pokazujemy światu zapierające dech w piersiach dzikie góry, a także dojmujące zniszczenia, jakie czyni w nich przemysłowa wycinka drzew – Laura Bonciu z rumuńskiego Greenpeace’u podsumowuje pierwszy tydzień wyprawy przez Karpaty.