W liście wysłanym 5 grudnia do komisarza Vytenisa Andriukaitisa organizacje Greenpeace, PAN Europe (Europejska Sieć Działań przeciw Pestycydom) i Bee Life (europejskie zrzeszenie organizacji pszczelarskich) zwróciły się z apelem o natychmiastowe wycofanie unijnej autoryzacji na stosowanie czterech szkodliwych dla pszczół i ludzi pestycydów (imidaklopridu, klotianidyny, fipronilu i tiametoksamu).
– Dowody na to, że pestycydy te są bardzo toksyczne i szkodzą pszczołom, znamy już od dawna. Pszczoły pełnią bardzo ważną rolę w zapylaniu wielu roślin. Jeśli stracimy pszczoły, będzie to potężny cios dla ludzi i środowiska. Komisja Europejska powinna natychmiast zakazać wszystkich środków chemicznych, które są tak wielkim zagrożeniem dla naszego ekosystemu – powiedziała Katarzyna Jagiełło, ekspertka Greenpeace Polska ds. Rolnictwa ekologicznego i koordynatorka kampanii “Adoptuj pszczołę”.
– Komisja Europejska i kraje członkowskie UE odwlekają moment wprowadzenia zakazów na wymienione substancje, a procedury potwierdzające zagrożenie są przeciągane ponad miarę. Dowody są jednak jednoznaczne: neonikotynoidy są szkodliwe dla pszczół i całego ekosystemu. Już najwyższy czas na wycofanie tych substancji z użycia – powiedział Martin Dermine z PAN Europe.
– Od dwudziestu lat pszczelarze mówią o szkodliwości neonikotynoidów dla środowiska. Dowody naukowe na to, jakie ryzyko stwarzają te substancje, mieliśmy już w roku 2000. Obecnie EFSA potwierdza nasze stanowisko. Mamy nadzieję, że kraje członkowskie zaufają naukowemu autorytetowi EFSA oraz doświadczeniu pszczelarzy. Im szybciej wycofamy się ze stosowania tych pestycydów, tym większe mamy szanse na zrównoważonerolnictwo – powiedział Francesco Panella, prezes organizacji Bee Life.
Unijna Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności ma poinformować o swoim stanowisku na temat czterech szkodliwych pestycydów podczas posiedzenia Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, którego obrady zaczynają się 6 grudnia.
Dodatkowe informacje:
8 listopada br. EFSA opublikowała dwa raporty pokazujące, że imidaklopryd i klotianidyna stosowane w formie zaprawy nasiennej i granulatu stanowią zagrożenie dla zdrowia pszczół, [1]. Wnioski raportu oparto na danych dostarczonych przez producentów tych pestycydów (Bayer CropScience i Sumimoto Chemical Agro Europe SAS). W dwóch wcześniejszych raportach, opublikowanych 26 sierpnia ub.r., EFSA stwierdziła, że inne sposoby użytkowania pestycydów – takie jak oprysk roślin po okresie kwitnienia – są również szkodliwe [2].
W przypadku fipronilu jego producent BASF nie dostarczył danych, które były niezbędne do odnowienia autoryzacji na stosowanie w krajach UE. Komisja i kraje członkowskie zadecydowały o wygaśnięciu autoryzacji z dniem 30 sierpnia 2017 [3]. Warto przypomnieć, że zastosowania rolnicze tego środka są w Polsce zakazane już od 2008 roku.
Syngenta, producent tiametoksamu, nie dostarczył wyników dodatkowych badań niezbędnych do utrzymania ważności autoryzacji [4]. Komisja i kraje członkowskie nie podjęły na razie żadnej decyzji dotyczącej przedłużenia lub wycofania autoryzacji na stosowanie tej substancji.
Możliwość stosowania wszystkich czterech toksycznych dla pszczół pestycydów została znacznie ograniczona przez Komisję i kraje członkowskie UE już w 2013. Wprowadzenie czasowego zakazu na ich stosowanie podjęto na podstawie badań EFSA. Komisja zwróciła się wówczas do producentów o dostarczenie dodatkowych danych, które pozwoliłyby na podjęcie ostatecznej decyzji [5]
Przypisy:
[1] EFSA, 2016, Peer reviews of the pesticide risk assessment for the active substance imidacloprid in light of confirmatory data submitted, and EFSA, 2016, Peer reviews of the pesticide risk assessment for the active substance clothianidin in light of confirmatory data submitted.
[2] EFSA, 2015, Conclusions on the peer review of the pesticide risk assessment for bees for the active substances imidacloprid considering all uses other than seed treatments and granules, and EFSA, 2015, Conclusions on the peer review of the pesticide risk assessment for bees for the active substances clothianidin considering all uses other than seed treatments and granules
[3] Commission Implementing Regulation (EU) 2016/2035 of 21 November 2016
[5] Commission Implementing Regulation (EU) No 485/2013 of 24 May 2013 and Commission Implementing Regulation (EU) No 781/2013 of 14 August 2013