W nocy unijni liderzy porozumieli się co do nowych środków na kolejne 7 lat w ramach budżetu Unii Europejskiej oraz funduszu odbudowy. W ramach porozumienia ustalono, że 30 proc. wszystkich środków ma trafić na działania związane z wypełnieniem unijnych celów klimatycznych, tj. obniżenia emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Ponadto, Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) został zmniejszony o 20 miliardów euro – z łącznych 37,5 mld do 17,5 miliardów.
Dodatkowo w konkluzjach szczytu znalazł się zapis warunkujący wypłatę 50 proc. środków z funduszu od zobowiązania się przez państwa członkowskie do wypełnienia unijnego celu neutralności klimatycznej. Jedynym krajem, który tego warunku nie spełnia jest Polska. Obcięcie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji może oznaczać zmniejszenie przydziału dla polskich regionów górniczych z 8 miliardów euro do ok. 5 miliardów euro. Z kolei dalszy brak zobowiązania się przez polski rząd do osiągnięcia unijnego celu neutralności klimatycznej, oznaczać będzie zmniejszenie tej pozostałej kwoty jeszcze o połowę – do ok. 2,5 miliarda euro.
– Wskutek działań rządu premiera Morawieckiego polskie regiony górnicze stracą ponad 5 miliardów euro na sprawiedliwą transformację – mówi Joanna Flisowska, kierująca zespołem klimat i energia w Greenpeace Polska. Za ten błąd zapłacą górnicze społeczności lokalne, które otrzymają znacznie mniej środków na transformację gospodarczą i przekwalifikowanie pracowników związanych obecnie z górnictwem – czyli na zmiany, które są nieuchronne i konieczne. Przypomnijmy, że tylko w latach 2015-2019 wydobycie węgla kamiennego w Polsce spadło aż o 25 proc., a import węgla wzrósł o ponad połowę. Żeby zapobiec najgorszym skutkom zmiany klimatu Polska jak i cała Europa będą musiały osiągnąć neutralność klimatyczną na długo przed 2050 rokiem. Upór polskiego rządu to tylko ucieczka od działań, które są absolutnie konieczne dla ochrony naszej przyszłości. Szybkie odejście od węgla i wdrażanie sprawiedliwej transformacji regionów górniczych są działaniami, których nie można odkładać na później – dodaje Joanna Flisowska z Greenpeace.
Podpisz petycję o jak najszybsze odejście Polski od spalania paliw kopalnych.