De Noorse Zee, die strekt tot de Arctische regio, herbergt diverse wilde dieren. Helaas dreigt er een nieuwe en zorgwekkende bedreiging: diepzeemijnbouw. De Noorse regering wil gebieden in de Noorse Zee openstellen voor schadelijke mijnbouwactiviteiten.
Er wonen vele dieren in de voorgestelde mijnbouwlocaties, waaronder bijzondere walvissen. Diepzeemijnbouw kan verwoestende gevolgen hebben voor deze kwetsbare dieren.
Dit zijn drie bijzondere walvissoorten die leven in het Arctische gebied waar Noorwegen plannen maakt voor diepzeemijnbouw.
De Noordse Butskop
De Noordse butskop is een opmerkelijke spitssnuitdolfijn die bekend staat om zijn onderscheidende uiterlijk. Zijn grote, bolvormige voorhoofd, ook wel ‘meloen’ genoemd, helpt bij communicatie en echolocatie. Deze walvissen wonen in diepe wateren en kunnen lange duiken maken, voornamelijk om te jagen op inktvis bij de zeebodem.
Geluid is cruciaal voor Noordse butskoppen. Ze communiceren via een complex scala aan geluiden en gebruiken echolocatie voor navigatie en om voedsel te vinden.
Helaas blijft de status van hun populatie onzeker. Deze walvissen zijn vroeger sterk gedecimeerd door de walvisjacht. Nu worden ze bedreigd door vervuiling en door mensen veroorzaakte geluiden. Studies tonen aan dat de butskop zeer gevoelig is voor akoestische verstoringen van activiteiten die al plaatsvinden (zoals seismisch onderzoek voor olie- en gasboringen).
Als diepzeemijnbouw in de Noorse Zee begint, kunnen deze dieren ernstig worden getroffen. Meer onderzoek is essentieel om de gaten in onze kennis op te vullen en deze soort te beschermen.
De potvis
Potvissen ontlenen hun naam aan een unieke stof genaamd spermaceti, die in hun grote, vierkante hoofden wordt gevonden. Deze wasachtige stof, die vroeger werd gebruikt in kaarsen en cosmetica, fungeert als een drijfmiddel en weerstaat de druk tijdens diepe duiken.
Potvissen hebben de grootste hersenen van alle dieren op aarde. Ze kunnen dieper duiken dan bijna elk ander wezen. In de donkere diepten van de oceaan gebruiken ze krachtige sonar om voedsel te zoeken en te navigeren. Ze maken klikgeluiden voor echolocatie en om met elkaar te communiceren. Deze klikken lijken op morsecode. Potvisgroepen hebben unieke communicatiestijlen, met zelfs regionale accenten!
De potvis is een kosmopolitische soort en vind je in alle oceanen overal ter wereld, van de Arctische tot de Antarctische regio. De vrouwtjes en jongvolwassenen verblijven in gematigde en tropische wateren, terwijl de mannetjes de voorkeur geven aan poolwateren en naar warmere wateren migreren om te paren. Ze hebben een uniek verdedigingsmechanisme tegen roofdieren zoals orka’s en haaien: ze plaatsen hun hoofden dicht bij elkaar met hun staarten uitgestrekt, als de spaken van een wiel. In het midden van dit wiel zwemmen kwetsbare kalveren, die daarmee worden beschermd.
Tijdens de industriële walvisvaart werd er zwaar gejaagd op de potvis. Nog altijd zijn potvispopulaties niet volledig hersteld. Nu worden ze bedreigd door menselijke activiteiten, waaronder botsingen met schepen, visnetten, plasticvervuiling en lawaai. De Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur classificeert potvissen als ‘kwetsbaar’ op wereldwijd niveau en ‘bedreigd’ in de Middellandse Zee.
De Bultrug
Bultrugwalvissen behoren tot de bekendste en meest geliefde walvissen ter wereld. Je herkent ze aan de kenmerkende bulten op hun hoofden, de plooien langs hun kaken en hun spectaculaire acrobatische toeren en geluiden.
Deze walvissen laten zichzelf vaak zien aan de oppervlakte. Ze wonen in elke oceaan. In de zomer migreren ze voor voedsel naar de Arctische en Antarctische regio’s en in de winter naar de tropen om te broeden. Bultruggen maken de langste migraties van elk zoogdier op de planeet.
Deze walvissen maken een breed scala aan geluiden, waaronder kreunen, huilen en zelfs snurken. Wetenschappers onderzoeken nog steeds hoe deze geluiden in de loop van de tijd en tussen populaties veranderen: ze vonden al geluiden om elkaar het hof te maken en speciale geluiden tussen moeder en kalveren.
Bultruggen gebruiken ook fascinerende jachtstrategieën. Een van deze technieken staat bekend als “bubbelnetvoeding”, waarbij bultruggen bellen blazen om een gordijn of net te creëren waarin ze scholen vissen vangen.
Net als veel andere walvissoorten werden bultruggen zwaar bejaagd, wat leidde tot een drastische afname van hun populatie. Ze stonden op de rand van uitsterven. Sinds het verbod op commerciële walvisvangst zijn sommige bultrugpopulaties echter aanzienlijk hersteld.
Jij kan helpen om de leefgebieden van walvissen te beschermen
Greenpeace helpt samen met supporters over de hele wereld om walvissen te beschermen tegen menselijke bedreigingen. We voeren campagne voor de oprichting van een netwerk van oceaanreservaten waar walvissen veilig kunnen leven. Deze reservaten kunnen hun natuurlijke leefgebieden ook beschermen tegen diepzeemijnbouw.
Doe met ons mee: teken de petitie om diepzeemijnbouw te stoppen. Al 100.000 mensen gingen je voor!
Expeditie
Greenpeace brengt wetenschappers naar een gebied in de Arctische regio waar Noorwegen diepzeemijnbouw wil toestaan. De wetenschappers voerden visuele en akoestische onderzoeken uit naar walvissen en dolfijnen, met name potvissen en butskoppen. Dit helpt ons kennis op te bouwen over de walvissoorten in de gebieden die vernietigd kunnen worden. Om te laten zien: diepzeemijnbouw in Arctische regio mag nooit worden toegestaan.
Artikel geschreven door Helena Pirhonen & Dr. Kirsten Young.
