De nieuwe film ‘Well Fed’ zwengelt de discussie rond genetisch gemanipuleerde organismen (GMO) weer aan. Dat is mooi, want het is een ingewikkeld onderwerp waar veel vragen en misverstanden over bestaan. Onze argumenten en oplossingen lees je hier.
Wetenschappers zijn het nog niet eens over de veiligheid en het nut van GMO. In ‘Well Fed’ vertelt moleculair bioloog en GMO-voorstander Hidde Boersma waarom landbouw volgens hem niet zonder GMO kan. Greenpeace ziet GMO ook in 2017 niet als oplossing voor duurzamer en voldoende voedsel om iedereen te voeden. Dit is waarom.
Verrassing: Greenpeace niet tegen biotechnologie
Wij zijn niet tegen innovatie en technologische vooruitgang in de landbouw. Ook laboratoriumonderzoek naar de werking van genen en de erfelijkheid van planten kan de landbouw wel degelijk verder helpen. GMO zorgt voor nieuwe kennis, die ook kan worden ingezet in moderne veredeling zonder gentech.
Waarom genen geen legoblokjes zijn
Maar GMO is ook onvoorspelbaar. Een plant is niet een simpele optelsom van willekeurige legosteentjes die je zomaar overal kunt neerzetten, maar een samenwerking van alle genen. Niemand weet precies wat er gebeurt als een gen niet goed terechtkomt. En eigenlijk ook niet, wat er gebeurt als een gen wél terechtkomt waar de biotechnoloog het wil hebben.
Daarom willen we deze gewassen niet in het milieu waar ze zich via wind en water kunnen verspreiden. We gaan uit van het voorzorgsprincipe: totdat voldoende en onafhankelijk bewezen is dat een gemodificeerd gewas ook op lange termijn veilig is voor mens, dier en milieu, zou je het niet op de akkers en velden moeten toestaan. Dat bewijs is er op dit moment nog niet.
De risico’s van een superaubergine: superinsecten
De makers van ‘Well Fed’ bezoeken een aantal kleine boeren voor wie de overstap op een gemanipuleerde Bt-aubergine een succes lijkt: een hogere opbrengst en minder gif. Of dit succes op de lange termijn blijft, is nog maar de vraag. Bij eerdere Bt-gewassen ontwikkelden insecten namelijk resistentie tegen het gif, of namen andere plaagdieren de vrijgekomen plek in het ecosysteem in. Gevolg: om deze nieuwe bedreigingen te bestrijden, moesten de boeren alsnog aan extra gif.
De werking van ‘Golden Rice’ is (nog) niet bewezen
In ‘Well Fed’ stellen de makers ook de vraag waarom de zogenaamde ‘Golden Rice’ wordt tegengehouden. Greenpeace voert inderdaad ook campagne tegen deze rijstsoort, die men probeert te verrijken met vitamine A. De belangrijkste reden dat de rijst niet wordt verkocht, is dat hij simpelweg niet werkt.
Ook Amerikaanse en Argentijnse boeren zien de schaduwkant van GMO: meer gif, minder oogst. In de Verenigde Staten en Argentinië zijn genetische gemanipuleerde gewassen niet verboden en worden ze al lang op grote schaal toegepast. Daar is de keerzijde van GMO te zien. Boeren die zijn overgestapt op GMO-zaad hebben nu te maken met lagere opbrengsten en nieuwe, sterkere ‘super-weeds’, die meer of sterker gif nodig hebben om weg te krijgen. Teruggaan naar ander zaad is voor veel boeren geen optie. Ze voelen zich gevangen in het systeem van, in dit geval, Monsanto.
Gewassen verbeteren: graag!
Grenzen stellen aan het gebruik van GMO betekent niet dat de landbouw stilstaat. Innoveren kan ook op andere manieren en dat gebeurt ook al. Duurzame biotechnologieën bieden een veilig alternatief voor genetische manipulatie. Marker Assisted Selection (MAS) is zo’n technologie. MAS zorgde al voor een grote reeks interessante gewassen, zoals schimmelbestendige tarwe, droogte-resistente maïs en rijst die tegen overstromingen kan.
Is ecologische landbouw in staat om de wereld te voeden?
Ja. Onderzoek wijst uit dat juist de ecologische landbouw, met een rol voor de boer en aandacht voor diversiteit en lokale omstandigheden, veel beter in staat is om de wereldbevolking van een dagelijkse maaltijd te voorzien. Maar daarmee zijn we er niet.
Pak het probleem ook aan bij de wortels
Honger is geen gevolg van te weinig voedsel, maar van oneerlijke verdeling, oorlog, slechte toegang tot kennis, markten en technologie. De echte oorzaken van de honger worden door Golden Rice en superaubergines dus niet opgelost. Daarvoor moeten we naar de kern van het probleem: een falend (landbouw)systeem waarin we de aarde uitputten en de opbrengsten ongelijk verdelen.
Voor deze oplossingen komen wij in actie
Om al die problemen op te lossen, moeten we samenwerken. Als milieuorganisatie komt Greenpeace in actie voor duurzame ecologische landbouw, eerlijke prijzen voor boeren en minder voedselverspilling. Ook pleiten we voor lagere vleesconsumptie, vanwege de CO2-emissie en zodat we ook minder kostbare landbouwgrond kwijt zijn aan de productie van veevoer.
En jij? Enthousiast geworden over onze aanpak? Ondersteun dan onze wereldwijde inzet voor ecologische landbouw en eerlijke handel:
>> Maak het verschil met een eenmalige donatie
>> Sluit je aan bij Food Force. Dan steun je 1 jaar lang onze landbouwcampagne
>> Word vrijwilliger: meld je aan via Greenwire
Verder lezen kan hier
Wil je precies weten op welk onderzoek wij onze argumenten op baseren, dan vind je hier 3 van onze recente onderzoeksrapporten over GMO en duurzame landbouw:
>> 20 jaar gentechlandbouw (2015)
>> Smart breeding: the next generation (2015)
>> De 7 principes van ecologische landbouw (2015)
Meer interessante artikelen over GMO en duurzame landbouw:
>> Vroege Vogels: Voor of tegen gentech
>> Duurzame landbouw: Met of zonder gentech