Uit de e-mails wordt duidelijk dat een verdachte betaling – die de Nederlandse directeur van Trafigura wilde omschrijven als ‘sponsorgelden’ – vanuit het Nederlandse hoofdkantoor is gedaan. Dit maakt de zaak tot een Nederlandse aangelegenheid, reden waarom het OM strafrechtelijk onderzoek heeft ingesteld.
Komende woensdag is de laatste zitting in de beklagprocedure die Greenpeace heeft aangespannen om het OM alsnog te bewegen over te gaan tot vervolging van Trafigura voor de gifdump in Ivoorkust. Vooralsnog is het bedrijf slechts veroordeeld voor de illegale export van het afval uit de Amsterdamse haven. Naar verwachting oordeelt het gerechtshof in Den Haag binnen enkele weken of vervolging ook voor de gifdump moet plaatsvinden. Tot op heden neemt het OM het standpunt in dat vervolging niet mogelijk is omdat rechtsmacht ontbreekt. Ook is het van mening dat het al voldoende heeft gedaan met vervolging van de illegale export.
‘Het is vreemd dat het OM met twee maten meet’, stelt Marietta Harjono, campagneleider giftige stoffen bij Greenpeace. ‘Waar het om corruptie gaat, wordt rechtsmacht eenvoudigweg aangenomen, terwijl bij een milieuzaak het ontbreken van rechtsmacht als probleem wordt opgevoerd. Het OM zou alles op alles moeten zetten om dit ernstige milieudelict voor de rechter te brengen.’
Trafigura heeft de corruptie in Jamaica altijd ontkend en verklaarde in 2006 dat de betaling slechts een ‘commerciële overeenkomst’ betrof. ‘Het is heel goed dat de Nederlandse recherche de corruptiezaak tot op de bodem uitzoekt’, stelt Harjono. ‘Ook rond de zaak van de gifdump in Ivoorkust hangt een zweem van corruptie.’ Uit onlangs door Greenpeace verkregen documenten blijkt dat de hoogste baas van de haven in Abidjan, M. Gossio, op kosten van Trafigura Beheer BV in een luxe hotelkamer in Parijs verbleef, enkele maanden voordat het giftige afval van Trafigura werd gedumpt in de havenstad. Diezelfde Gossio heeft een zeer dubieuze rol gespeeld rond de gifdump, zo bleek later uit Ivoriaans onderzoek (2). Greenpeace heeft Trafigura gevraagd om wederhoor in deze kwestie. Het bedrijf heeft besloten niet op dit verzoek in te gaan.
Zie hier voor de interne e-mails van Trafigura.
Noten
(1) Het gaat – zoals blijkt uit eerder verschenen publicaties – om een reeks betalingen van in totaal ruim dertig miljoen Jamaicaanse dollars, omgerekend ongeveer €466 duizend. De geldbedragen, waarvan er ten minste een is afgehandeld door het in Nederland gevestigde Trafigura Beheer BV, zouden op de bankrekening en in de verkiezingskas zijn beland van een van de bekendste politici van het eiland, Colin Campbell, van de toen regerende People’s National Party. Naar aanleiding van de berichten over de verdachte betalingen gaf Campbell zijn ministerspost op.
(2) De hotelbonnen zijn door een Ivoriaanse medewerker van hotel Sofitel in Parijs aan Greenpeace overlegd. Vlak voor de dump vond onder de verantwoordelijkheid van Gossio een cruciale uitbreiding plaats van de vergunning van het schimmige bedrijfje Compagnie Tommy. Dit bedrijfje heeft het afval van het gifschip de Probo Koala gedumpt op verschillende plekken in en om Abidjan. Bovendien heeft Gossio vlak na de gifdump de inspectie en het arrest van de Probo Koala in Ivoorkust tegengehouden. Dit alles deed de Nationale Enquête Commissie in november 2006 concluderen dat de havenautoriteiten medeplichtig zijn geweest aan het dumpen van het afval als ook het vertrek van de Probo Koala. Toch werd Gossio door de Ivoriaanse president enkele dagen na het verschijnen van het kritische rapport weer teruggeplaatst op zijn functie als havendirecteur.