De Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart gaan over wie onze provincies bestuurt, hoe het waterbeheer eruit ziet en wie er in de Eerste Kamer belandt. HEY, niet indutten nu! Voor iedereen met een hart voor natuur en klimaat zijn deze instanties de komende 4 jaar echt heel belangrijk. Arabella Bosscher, politiek campagneleider bij Greenpeace Nederland, zet het voor ons op een rij. Zet jij 15 maart dan met een dikke stift in je agenda?
Waarom zijn deze verkiezingen belangrijk?
‘Kiezers komen deze verkiezingen naar de stembus voor drie thema’s: natuur, stikstof en klimaat. Dit zijn punten met felle voor- en tegenstanders. De opkomst is bepalend voor de uitkomst’, volgens Arabella.
We kunnen niet op onze lauweren rusten. Een adequaat stikstof- en klimaatbeleid is nog geen gedane zaak. De komende jaren kan er kwetsbare natuur verloren gaan, of juist worden gered. Hoe het afloopt, daarover kun jij meebepalen. Met je stem. Op 15 maart.
Arabella: ‘Ik vind het spannend. We zien partijen opkomen die, laat ik het zo zeggen, minder op hebben met de natuur en het klimaat. In sommige gevallen zelfs ontkennen dat er problemen zijn. Als we zulke politici het stuur geven van het stikstof- en klimaatbeleid, dan sturen ze het linea recta op een langparkeerplaats en dan kunnen we voorlopig niets verwachten.’
Eer we dan weer mogen stemmen voor de Provinciale Staten is het 2027. Dat is twee jaar te laat voor de meest kwetsbare natuur. Om die te redden, moet de stikstofuitstoot namelijk in 2025 al drastisch omlaag. Ook om de ergste klimaatgevolgen te voorkomen, is uitstel niet langer een optie.
Provinciale Staten: Stikstofbeleid en grote vervuilers
De regering is de eindverantwoordelijke voor het oplossen van de stikstofcrisis en trok hiervoor 25 miljard euro uit. Maar het beleid wordt ingericht en uitgevoerd door de volksvertegenwoordigers van de provincies: de Provinciale Staten. Zij bepalen dus waar het (publieke) geld uit de stikstofpot heen gaat.
Een deel van de partijen ziet de oplossing in technische trucs, zoals emissiearme stallen (waarvan de effectiviteit onzeker is). Een ander deel wil echte oplossingen, zoals de omslag van de bio-industrie naar duurzame landbouw.
Arabella waarschuwt: ‘We zien nu al provincies hun hakken in het zand zetten. Als partijen aan de macht komen die willen vasthouden aan de bio-industrie, dan kunnen ze als Statenlid zeker het stikstofbeleid op slot zetten.’
📝Stem op partijen die het stikstofprobleem echt willen aanpakken.
Statenleden gaan ook over ingrijpen bij de grote vervuilers in hun provincie. Daarmee kunnen ze echt een verschil maken voor het klimaat en de gezondheid van inwoners. Neem Noord-Holland. In die provincie ligt Schiphol én de ziekmakende staalfabriek van Tata Steel. Zodra de Statenleden ervoor kiezen de uitstoot van deze vervuilers serieus aan te pakken, zal de luchtkwaliteit daar aanzienlijk verbeteren.
Toch houden provincies zulke bedrijven een hand boven het hoofd. Dit ‘machtige grote vervuiler-tijdperk’ duurt al veel te lang.
📝Stem op partijen die gezondheid van velen verkiezen boven de rijkdom van enkelen.
Eerste Kamer: Stikstofbeleid en klimaatbeleid
Jij kiest op 15 maart de Provinciale Staten, en de verkozen leden stemmen op 30 mei wie er in de Eerste Kamer komt. De Eerste Kamer neemt wetten aan of wijst wetten af. Op dit moment heeft het kabinet geen meerderheid in de Eerste Kamer. Om wetten door te voeren, moeten ze dus coalities smeden.
Arabella: ‘Het maakt ontzettend uit welke partijen groot worden in de Eerste Kamer. Zal het kabinet afhankelijk worden van een stevig natuur- en klimaatblok? Of van een blok dat klimaat- en natuurcrisis niet serieus neemt? In dat laatste geval zal er minder gedaan worden om die crises aan te pakken.’
Er liggen belangrijke wetten op de plank, waar de Eerste Kamer over gaat stemmen. Wist jij bijvoorbeeld dat de stikstofdoelen (zoals het verlagen van de stikstofuitstoot met 50% in 2030) nog niet in de wet staan? Het wetsvoorstel is in ‘consultatie’. De nieuwe Eerste Kamer bepaalt of deze wet wordt aangenomen (nadat de Tweede Kamer de wet heeft behandeld).
📝 Stem dus op een partij die bijdraagt aan een stevig natuur- en klimaatblok.
Waterschappen: Natuur en klimaatadaptatie
Hoe hoog de zeespiegel in Nederland stijgt, hangt af van de mate waarin we onze CO2-uitstoot kunnen terugdringen. Maar zelfs als we alle uitstoot terugdringen, zal de zee hoger komen te liggen. Gelukkig hebben we een instantie die zorgt voor waterveiligheid: de waterschappen. Ze zijn onder andere verantwoordelijk voor stevige dijken en slim regionaal waterbeheer.
‘De opkomst voor de waterschappen is berucht laag, behalve onder één beroepsgroep. Boeren stemmen trouw voor de waterschappen. De waterschappen bepalen namelijk ook het waterpeil, en dat is erg belangrijk voor hun werk. Boeren willen dit peil graag laag hebben, want dan kunnen ze met grote machines over hun grond rijden, zonder in de blubber te zakken’ legt Arabella uit.
Voor de biodiversiteit is een laag waterpeil minder gunstig. Veel weidevogels, zoals de grutto, kievit en scholekster, hebben een lange snavel waarmee ze naar eten zoeken in de vochtige grond. Maar als de bovengrond te droog is door een laag waterpeil, zakken de wormen verder naar beneden. De vogels kunnen dan niet meer bij hun eten.
Een laag waterpeil is tevens nadelig voor het klimaat, want het veen dat droog komt te liggen gaat CO2 vrijgeven.
Voor verdere verdieping, lees het vurige pleidooi van Sheila Sitalsing over ‘de spannendste waterschapsverkieziningen in jaren’.
📝Besteed dus ook aandacht aan je waterschapstem!
15 maart naar de stembus!
Stem dus op een partij, die:
📝Het stikstofprobleem echt gaat aanpakken
📝Gezondheid van velen verkiest boven de rijkdom van enkelen.
📝 Bijdraagt aan een stevig natuur- en klimaatblok.
📝En besteed ook aandacht aan je waterschapstem!