De Tweede Kamer debatteert voor het eerst sinds de verkiezingen over de stikstofcrisis. Een belangrijk moment, want er zal worden gesproken over de grote verbouwing van de Nederlandse landbouw. Hiervoor is maar liefst 25 miljard euro ter beschikking gesteld en dat biedt enorme kansen om de vele problemen van de intensieve veehouderij aan te pakken. Helaas worden hierbij ook weer de nodige onwaarheden over stikstof van stal gehaald. We zetten ze hier op een rijtje.
‘Verduurzamen landbouw brengt voedselzekerheid in gevaar’
❌ Onwaar. Willen we onze voedselzekerheid en onze boeren beschermen is het júist van belang dat we onze afhankelijkheden van fossiele brandstoffen, kunstmest en veevoer doorbreken door de omslag te maken naar ecologische landbouw, de veestapel drastisch te krimpen en kortere ketens en voedselsoevereiniteit centraal te stellen. Anders blijven we van crisis naar crisis hoppen. Lees hier meer wat de gevolgen van de oorlog in Oekraïne zijn voor voedselveiligheid. https://www.greenpeace.org/nl/natuur/50946/wat-zijn-gevolgen-oorlog-oekraine-voor-voedsel/
‘Het stikstofprobleem speelt alleen in Nederland’
❌ Onwaar. Ook in andere EU-landen lijdt de natuur onder te veel stikstof. De Vlaamse overheid heeft bijvoorbeeld onlangs besloten de varkensstapel met 30% te krimpen en 60 piekbelasters uit te kopen.
‘Stikstof is niet slecht voor de natuur’
❌ Onwaar. Ecologen zijn het er over eens: onze natuur lijdt al decennialang onder de te hoge stikstofneerslag. Nederland is op basis van wetgeving verplicht om strikt beschermde natuur niet te laten verslechteren. En dus de stikstofneerslag drastisch terug te dringen. Te veel stikstof werkt als ‘fastfood’: sommige planten groeien heel hard en verdringen andere soorten. De gevolgen van te veel stikstof zijn veelomvattend: soorten verdwijnen, enkele dominante soorten overheersen, er is bossensterfte, verlies aan insecten en achteruitgang van bodem- water- en luchtkwaliteit.
‘Boeren hebben genoeg gedaan om minder stikstof uit te stoten’
❌/✅ Deels waar. Het klopt dat de uitstoot de afgelopen jaren is teruggedrongen. Maar het is nog steeds veel te veel en dat komt (binnen Nederland) voornamelijk vanuit de intensieve veehouderij.
‘We kunnen de stikstofcrisis tegengaan met technische oplossingen’
❌ Onwaar. Technische foefjes kosten boeren veel, maar leveren keer op keer veel minder op dan beloofd. Geen wonder deze vaak bij de rechter stranden. Deze technieken zijn veelal – letterlijk – end-of-pipe maatregelen die het onderliggende probleem onopgelost laten en geen oplossing voor bijvoorbeeld het klimaat bieden. De enige structurele oplossing is krimp van de veestapel en een omslag naar ecologische landbouw.
‘We moeten trots zijn op onze landbouw’
❌ Onwaar. Industriële veeteelt lijkt goed te scoren op duurzaamheid, maar dit komt door enkel naar de efficiëntie van het eindproduct te benoemen: de directe uitstoot van broeikasgassen voor de productie van een kilo vlees of een liter melk bijvoorbeeld. De voetafdruk van sector als geheel en de gevolgen voor onze natuur, het klimaat, ontbossing voor veevoer en dierenwelzijn worden vaak handig buiten beschouwing gelaten. We kunnen veel meer mensen voeden als we minder vlees en zuivel produceren en consumeren. En de industriële landbouw moet worden omgevormd van de oorzaak van natuurverlies en klimaatverandering naar een oplossing: ecologische landbouw met drastisch minder dieren.
De balans opmaken na het debat
❌ Tijdens het debat waren de onwaarheden talrijk. Er is helaas een aanzienlijke twijfelbrigade in de Tweede Kamer die onzekerheden uitvergroten, met als doel de hoognodige omslag in de landbouw tegen te gaan of te vertragen.
✅Gelukkig was de motivatie om de natuurcrisis aan te pakken bij meerdere partijen hoog. Daar werden ook goed onderbouwde argumenten bij genoemd.
✅ Ook de minister voor Natuur en Stikstof liet zich niet verleiden door de twijfelbrigade. Zij erkent dat de urgentie hoog is en we NU moeten handelen voor behoud van onze natuur.
❌ De minister heeft ons helaas nog niet voldoende overtuigd of haar plannen voldoende en snel genoeg zijn om de #natuurcrisis te stoppen. Onlangs hebben we met een nieuw rapport gealarmeerd dat het voor 14 strikt beschermde natuurgebieden nu of nooit is.
Wat is nodig?
Het kabinet kan niet langer wachten met maatregelen en zal direct aan de slag moeten. Alle sectoren moeten bijdragen aan het oplossen van het probleem, zowel de veehouderij, de luchtvaart, het verkeer als de industrie. De grootste bron van de stikstofneerslag is de Nederlandse landbouw, en dan met name de veehouderij. Daarom is een omslag naar ecologische landbouw met minder dieren absoluut noodzakelijk. Met zoveel mogelijk boeren en een goed verdienmodel. Zo kan de landbouw worden omgevormd van een oorzaak van natuur- en klimaatproblematiek naar een oplossing. Kortom, minister Van der Wal, aan de slag!
Wij blijven ons vol in zetten om de natuur in Nederland te beschermen en herstellen. We zullen de uitwerking van de plannen en de ontwikkelingen van de komende maanden nauwlettend in de gaten houden en tot (juridische) actie overgaan waar nodig.
Wat kan jij doen?
Minder vlees eten is echt een van de beste dingen die je kunt doen voor onze planeet. De impact van vlees eten is buitensporig groot. Dierlijke producten zijn verantwoordelijk voor ongeveer 60% van de voedsel gerelateerde uitstoot van broeikasgassen. Vlees en zuivelproducten zijn de onderdelen van ons dieet die het meest schadelijk zijn voor onze natuur en voor ons klimaat.
De stikstofcrisis maakt pijnlijk duidelijk dat het klimaat, natuur en dieren lijden onder de enorme vlees- en zuivelproductie. Spreek je uit voor duurzame landbouw!