De zeeën zijn vol. Wie had gedacht dat ik dat nog eens hardop zou durven beweren? Maar sommige zaken moet je gewoon met eigen ogen gezien hebben om het te geloven.
Toen ik vanochtend de brug van de Arctic Sunrise opliep en uit het raam keek, viel het me pas goed op: Wat is het hier vol! Een blik op de monitor bevestigde wat ik om me heen zag en toonde een zee van stipjes. Elk stipje een vissersschip. En dan niet van die kleine ambachtelijke scheepjes met een visserman met pijp en zuidwester. Nee, elk stipje is een supertrawler die 250.000 kilo vis per dag uit de zee haalt.
Waar ik dus hier in de vroege ochtend naar kijk, is het leegvissen van de zee voor de kust van Mauritanië. Met miljoenen kilo’s per dag wordt dit stuk zee vakkundig en meedogenloos geplunderd. Elke dag weer opnieuw, jaar in, jaar uit. Alsof de zee een enorme supermarkt is waar deze monsterschepen hun boodschappen doen.
Met het verschil dat de vissers niet zelf hoeven te betalen. De rekening wordt betaald door de Europese Unie en dus indirect ook door de Nederlandse belastingbetaler. Die draait op voor zo’n 90 procent van de kosten van de visserijrechten die de EU betaalt aan onder andere de Mauritaanse overheid. Slechts een handjevol Mauritaniërs wordt door de Europese vloot aan het werk geholpen; het merendeel van de vissers ziet alleen dat de vis voor hun net weggevist wordt.
Wat je ook met eigen ogen gezien moet hebben, is hoe de visserij hier te werk gaat. Vandaag zag ik hoe een Litouws schip, de Aras I, zijn net aan boord trok. Als een grote, gladde worst werd het net, boordevol vis, aan boord gesleept. Alle vissen strak op elkaar geplet. Sommige vissenkoppen staken door de mazen, de bek wijd open als een laatste doodsschreeuw. Het is schokkend om te zien met hoe weinig respect deze vis uit zee wordt gehaald. Niet meer dan een “bulkproduct”, goed genoeg voor een afzetmarkt in arme landen, waar alleen de kwantiteit telt.
Dus hoe meer je in korte tijd uit zee weet te halen, hoe hoger de winst. Als we zo door gaan en kiezen voor het snelle geld in plaats van duurzaamheid, zal die ooit zo volle zee binnen niet al te lange tijd leeg zijn. Een somber besef, maar ik geloof dat we de kans hebben om deze oneerlijke situatie te veranderen.
Pavel vaart in maart en april, op het Greenpeace-schip de Arctic Sunrise, voor de kust van West-Afrika. Daar vangen grote industrieschepen dagelijks honderdduizenden kilo’s vis weg. Afrikaanse vissers hebben het nakijken. Pavel blogt hier over het leven aan boord en over de noodzaak van een nieuw, eerlijker visserijbeleid. Volg hem en stel hem al je vragen op Twitter: @GP_Pavel