Al negen dagen houden onze actievoerders het schip de Clipper Hope aan de ketting. Ze hebben zich vastgeketend aan het anker en verhinderen zo dat het schip wordt geladen met ruw ijzer om dat te exporteren naar de Verenigde Staten. De productie van ruw ijzer is één van de meest verwoestende activiteiten hier in de Amazone. De ellende waarmee het gepaard gaat, is extreem. Wie zich verzet, kan zelfs een kogel verwachten.
Actievoeren tot in de dood
Claudio Ribeiro da Silva was leider van een inheemse gemeenschap en zette zich in tegen de illegale houtkap en houtskoolwinning in zijn reservaat Praia Alta Piranheira. In 2007 was zo’n 85 procent van dit beschermde reservaat nog oerwoud. Dankzij illegale houtkap is nu nog maar 20 procent van het bos over. Samen met zijn vrouw verzette Ribeiro da Silva zich vreedzaam tegen de agressie en invasie in hun reservaat. De bedreigingen aan zijn adres waren zo intens dat hij in een toespraak zijn eigen dood voorspelde.
Op 24 mei 2011 werd Ribeiro da Silva samen met zijn vrouw doodgeschoten. Wat er gebeurde in Praia Alta Piranheira is zeker geen uitzondering in het noordoosten van de Amazone: de hotspot van de houtskoolindustrie. Zo is het beschermde leefgebied van de Awa-indianen door de illegale houtkappers geminimaliseerd waardoor ze nu een van de meest bedreigde stammen in de Amazone zijn. Deze houtkap gaat met veel geweld gepaard. Eerder dit jaar was er een incident waarbij houtkappers een 50 jaar oude Awa vastbonden, blinddoekten en probeerden te onthoofden terwijl zijn vrouw werd beschoten.
Laatste kans om de Amazone te beschermen
Dit is niet de enige misstand rondom de productie van ruw ijzer. Om dit te maken, wordt ijzererts in ovens omgesmolten. Die extreem hete ovens worden gestookt met tonnen en tonnen houtskool dat wordt gemaakt in tientallen kleine illegale houtskoolkampen. Veel arbeiders werken daar onder omstandigheden die moderne slavernij zijn. Dag in dag uit voeden ze de extreem hete ovens met veelal illegaal gekapt hout en verwijderen de houtskool. Zwaar en smerig werk waarbij de kans groot is dat ze giftige rook inademen. Niet alleen hun werkomstandigheden zijn erbarmelijk. De arbeiders worden veelal onder valse voorwendselen vastgehouden in de kampen. Tussen 2003 en 2011 werden 2.700 moderne slaven door de overheid uit houtskoolkampen bevrijd. Maar dat is niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat. Actrice en activiste Q’orianka Kilcher (Pocahontas) had meer dan genoeg van alle misstanden in de Amazone en klom daarom op 21 mei bij onze actievoerders in de ketting van de Clipper Hope. Samen met duizenden andere bezorgde Brazilianen roept zij president Dilma Rousseff op de illegale houtkap te stoppen, echt werk te maken van bescherming van de Amazone en haar veto uit te spreken over de verslechteringen van de Braziliaanse boswet. Deze week is de deadline voor Rousseff. Wij wachten vol spanning, hangend aan de ketting van de Clipper Hope.
Hilde Stroot, campagneleider bossen, woont sinds januari met haar gezin in de Braziliaanse stad Manaus. Daar werkt ze op het Greenpeace-kantoor mee aan de bescherming van de Amazone. De komende maanden houdt ze ons regelmatig via een blog op de hoogte.