Heb je samen met ons de politiek onder druk gezet voor klimaat en natuur in de afgelopen jaren? Je mag best trots op jezelf zijn. Dankzij jou is er flink wat winst in dit coalitieakkoord. Maar we zijn er natuurlijk nog lang niet. We hebben het regeerakkoord goed bestudeerd. Hieronder lees je de belangrijkste dingen die er in staan, wat het betekent en hoe groen het daadwerkelijk is.
Klimaatrechtvaardigheid: veel geld maar 1,5 graad wordt niet gehaald
Het kabinet maakt 35 miljard euro vrij voor klimaat, dat is een heleboel geld. De klimaatambitie wordt verhoogd, mooi. Maar het kabinet zegt ook dat ze voor maximaal 1,5 graad opwarming gaan, terwijl wij nu al weten dat dit met het voorgenomen doel van 55% overschreden gaat worden:
- We moeten 65% minder CO2 uitstoten in 2030 en 100% in 2040 om binnen de 1,5 graad opwarming te blijven.
- De wettelijke doelstelling om CO2 uitstoot te verminderen blijft helaas steken op 55% in 2030 en 80% in 2040.
We hebben dus meer ambitie nodig! Het kabinet heeft wel allerlei mooie woorden over een hogere inzet dan 55%, maar gezien de ervaringen van de afgelopen jaren zeggen wij: eerst zien, dan geloven.
Ook de uitvoering is in veel gevallen nog onduidelijk, maar wat nu al op papier staat is niet altijd positief. Grote vervuilers kunnen straks aanspraak maken op die grote zak geld. De CO2-heffing wordt weliswaar hoger, maar blijft te slap en heeft op die manier veel te weinig impact. Het is dus nog onbekend hoeveel grote vervuilers straks gaan betalen over hun uitstoot. En dat terwijl ze straks wel een greep mogen doen uit deze pot met miljarden.
Wij moeten goed opletten dat huishoudens niet opdraaien voor de verduurzaming van de industrie. Daarnaast wil het kabinet nog meer inzetten op CO2 opslag onder de bodem van de Noordzee. Dat betekent dat grote vervuilers nog meer subsidie krijgen om langer door te kunnen gaan met het stoken van kolen, olie en gas.
Ook wil het kabinet van de 35 miljard, zo’n 5 miljard steken in twee nieuwe kerncentrales. Slecht plan – maar gelukkig is het bouwen ervan zo ingewikkeld dat wij die kerncentrales niet zien komen. Wat wel positief is: het kabinet wil stoppen met houtige biomassa (takken en houtsnippers) als energiebron, maar is dan weer onduidelijk over wanneer. Als je zoveel ruimte laat, weet je dat het probleem niet opgelost wordt.
Al met al zien we op klimaatgebied meer beloftes, meer investeringen, maar nog te weinig ambitie en te weinig oog voor klimaatrechtvaardigheid. Veel om onze tanden in te zetten de komende jaren!
Natuurcrisis: weer veel geld, maar waar geeft de regering het aan uit?
Tientallen jaren is er te weinig ondernomen om de problemen in de landbouw en de natuurcrisis aan te pakken. Maar nu wordt maar liefst 25 miljard euro uitgetrokken, onder andere om boeren te helpen om te schakelen en minder dieren te houden, uit te kopen of te verplaatsen. Minder positief is dat ook een deel wordt besteed aan technologische stalsystemen terwijl we de afgelopen jaren hebben gezien dat die niet genoeg milieuwinst opleveren. Het is wel super dat banken en supermarkten worden verplicht hun verantwoordelijkheid te nemen in deze hervorming. Zo gaan supermarkten bijdragen aan een eerlijke prijs voor een duurzamer product. We zijn benieuwd naar hoe dit eruit gaat zien.
De stikstofuitstoot zal met deze plannen sneller en verder omlaag gaan, dat is zeker. Maar er is geen garantie of het geld en de ambitie voldoende zijn. En dat is voor de natuur wel nodig. Voor bepaalde typen natuur, zoals oude eikenbossen, is het nu of nooit. Om de natuur te herstellen en behouden moeten deze twee dingen zeker geregeld worden:
- Zorg als eerst voor de natuur die nu op omvallen staat. Uit het coalitieakkoord wordt dit niet duidelijk.
- Laat ook zien wanneer je alle kwetsbare natuur in Nederland hersteld wilt hebben. De toekomstige regering noemt alleen een doel voor 2030, maar daarmee is nog niet alle natuur veiliggesteld.
We snappen dat deze onvermijdelijke omslag voor veel boeren flinke gevolgen zal hebben en zullen ons onverminderd hard blijven maken voor een eerlijk en groen toekomstperspectief waarin zoveel mogelijk boeren een goede boterham kunnen verdienen.
Tropische bossen op je bord?
Het woord bos komt in het coalitieakkoord niet voor. Terwijl behoud van de grootste regenwouden op aarde cruciaal is om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Nederland is betrokken bij deze ontbossing via de import van palmolie en soja voor veevoer en vlees. De regering zegt wel die import van soja te willen stoppen – maar hoe en wanneer is niet duidelijk. En tegen handelsakkoorden met regeringsleiders als Bolsonaro in Brazilië heeft dit kabinet blijkbaar geen bezwaar. Gelukkig is er in Europa wel al een wetsvoorstel voor ontbossingsvrije producten. Wij zitten hier bovenop.
Luchtvaart: kabinet steekt kop in zand
Op luchtvaart heeft het kabinet echt de boot gemist. De luchtvaartindustrie krijgt geen nieuwe klimaatopdracht en valt daarmee uit de toon bij de rest van het regeerakkoord. Terwijl we weten dat minder vluchten onvermijdelijk zijn als we het Parijsakkoord willen halen. In plaats daarvan zegt het coalitieakkoord dat Lelystad Airport misschien wel open kan, hebben ze wat vage plannen voor ‘duurzame brandstoffen’ en komt er een nieuwe tickettax die, van een schijntje nu, verdubbeld wordt tot twee keer een schijntje. Het kabinet lijkt niet te zien dat stikstof, geluidsoverlast en de klimaatcrisis de luchtvaart uiteindelijk zal dwingen om te krimpen. Wij gaan ze deze kabinetsperiode daar natuurlijk aan herinneren.
Wat zijn ze vergeten?
- Het woord ‘plastic’ of ‘afval’ komt geen een keer in het regeerakkoord voor. Gemiste kans: na statiegeld op kleine plastic flesjes zijn we echt niet klaar hoor.
- Er komt geen beleid voor onze prachtige Noordzee, behalve deze zin uit het regeerakkoord: ‘We steunen de gaswinning in de Noordzee’.
- ‘Luchtvervuiling’ is blijkbaar geen probleem meer, want hierover heeft kabinet Rutte IV ook niks afgesproken.
- Fossiel reclameverbod: de klimaatcrisis is de grootste bedreiging voor onze gezondheid. Dit kabinet heeft nog niet door dat fossiele reclames net als tabaksreclames verboden moeten worden.
Partijen uit dit kabinet komen beloftes vaak niet na
Er staan mooie beloftes in het coalitieakkoord, maar let goed op: veel plannen zijn nog vaag. Greenpeace kijkt kritisch mee in de uitvoeringsplannen die binnenkort komen. Want de partijen uit dit kabinet hebben geen goede reputatie in het nakomen van afspraken. Het Urgendavonnis, de stikstofcrisis, het klimaatdoel van 49%… Het vorige kabinet deed telkens niet genoeg. En als ze er echt niet onderuit leken te komen, probeerden ministers wel een ‘list’ te verzinnen. Er lijkt nu meer ambitie te zijn, maar we vragen jullie om samen met ons dit kabinet kritisch te volgen en onder druk te blijven zetten.
Onze komende jaren: meer ambitie, meer rechtvaardigheid
Wij gaan de komende jaren inzetten op:
- Klimaatrechtvaardigheid: De klimaatplannen van de regering zijn niet voldoende om onder de 1,5 graad te blijven en we willen niet dat er te veel belastinggeld naar de grote vervuilers gaat.
- Toekomstbestendige landbouw: Er wordt veel geld vrijgemaakt, maar qua stikstofplannen is het nog behoorlijk vaag. Het moet nu eens helder zijn!
- Afspraak is afspraak: we gaan (hopelijk weer samen met jou) creatief actievoeren om te zorgen dat de plannen die wel al duidelijk zijn, dit keer ook echt uitgevoerd worden.
Doe mee