Sluit geen milieudeal met de Braziliaanse president Jair Bolsonaro. Daar dringen bijna 200 Braziliaanse maatschappelijke organisaties, waaronder Greenpeace, op aan bij de Amerikaanse president Biden. De Braziliaanse president is niet te vertrouwen in de aanpak van ontbossing. Deze oproep is ook een signaal aan de EU; sluit geen EU-Mercosurdeal met een president die juist doelgericht bezig is om de Braziliaanse natuur om zeep te helpen.
‘Amazonedeal’ op tafel
Een dergelijke ‘Amazonedeal’ tussen de VS en Brazilië kan op tafel komen tijdens de Leader’s Summit on the Climate op 22 april, bijeengeroepen door Biden, waarvoor Bolsonaro ook is uitgenodigd. Bolsonaro ziet zo’n deal met de VS wel zitten. Vandaag liet hij weten dat hij illegale ontbossing in 2030 wil stoppen en daarvoor heeft hij veel geld nodig, dat hij onder andere hoopt te krijgen van de Amerikaanse president en het bedrijfsleven.
Compenseren van uitstoot
Biden lijkt daarnaast te overwegen om het geld hiervoor onder andere te laten betalen door fossiele brandstofbedrijven die dan hun eigen uitstoot kunnen compenseren. ‘Offsetting’ heet dat. Ook Bolsonaro hint hierop zeggen bronnen in Brazilië. De Amazonedeal zou betekenen dat grote vervuilers Bolsonaro gaan betalen om het woud te redden. En dat zij ondertussen door kunnen gaan met vervuilen. Het wordt daarmee heel erg moeilijk om onder de 1.5 graden te blijven.
Wat is Offsetting?
Offsetting is het idee dat een bedrijf – door elders bos aan te planten of te beschermen – zijn eigen uitstoot kan compenseren. Voor grote vervuilers ideaal, want dan hoeven zij minder aan hun uitstoot te doen. In het Klimaatakkoord van Parijs zijn tot nu toe geen afspraken gemaakt over ‘offsetting’, omdat onder andere Brazilië tegen was. Deze Amazonedeal zou zomaar kunnen zorgen dat offsetting onderdeel wordt van toekomstige mondiale klimaatafspraken, waarmee de klimaatdoelen nog moeilijker gehaald kunnen worden.)
Deze ideeën voor het beschermen van de Amazone schieten aan alle kanten tekort en samenwerking met Bolsonaro om Amazonewoud te redden is ongeloofwaardig. Want juist op dit moment is de Braziliaanse overheid wetsvoorstellen aan het voorbereiden die de milieubescherming verder zal ontmantelen. Bestaande budgetten en fondsen voor natuurbescherming worden steeds verlaagd of ongebruikt. Daarnaast blijft zijn regering opzettelijk inheemse bevolkingsgroepen negeren, ook in de aanpak van de Coronapandemie.
‘We moeten niet verwachten dat oplossingen voor de Amazone voortkomen uit bijeenkomsten achter gesloten deuren met zijn ergste vijand’, luidt de open brief die op 6 april door de Braziliaanse organisaties werd gelanceerd, gericht aan de Amerikaanse regering. Greenpeace is solidair met de leiders die deze brief ondertekenden. Elk voorstel om de ontbossing in de Amazone aan te pakken kan alleen in samenspraak met het maatschappelijk middenveld, regionale regeringen, wetenschappers en vooral met de lokale en inheemse gemeenschappen de beste bosbeschermers.
In deze brief wordt Biden een keuze voorgelegd, die ik graag wil doorgeven aan de Nederlandse politici. Of je kiest voor een wereld waarin de klimaat- en natuurcrisis worden aangepakt, of je kiest voor samenwerking met Bolsonaro. Het aanpakken van de klimaat- en natuurcrisis vereist transparantie en verantwoording, geen gesloten-deurovereenkomsten zoals nu de VS en Brazilië doen, en hoe de EU-Mercosurdeal tot stand lijkt te komen.
Wij onderschrijven deze brief en tonen zo onze solidariteit met de Braziliaanse milieu-, inheemse en Afro-Braziliaanse gemeenschapsorganisaties aan de frontlinie. Het is deze simpele vraag van de de Braziliaanse Inheemse groepen aan president Biden, die ik hierbij doorspeel aan de Nederlandse beleidsmakers:
‘Amazonewoud of Bolsonaro? Aan welke kant sta jij?’