Greenpeace Duitsland kreeg de gelekte teksten van het politieke deel van het EU-Mercosurverdrag in handen*. Daaruit blijkt dat internationale afspraken zoals het klimaatakkoord van Parijs vrijblijvende beloftes blijven. De kern van de handelsdeal klopte al niet. Deze loze beloftes onderstrepen wat wij allang wisten: natuur en milieu doen er niet toe in de EU-Mercosur onderhandeling.
De Braziliaanse Pantanal is al voor een kwart platgebrand en het Amazonewoud nadert een tipping point, waarbij het woud dermate is beschadigd dat het niet meer kan herstellen en verandert in een droge savanne… Kortom: we bevinden ons temidden in een klimaat- en natuurcrisis waarbij we alles op alles moeten zetten om kostbare natuur te redden en het klimaat onder de 1.5 graden te houden.
Maar in de gelekte teksten over de politieke afspraken tussen EU en de vier Mercosurlanden Brazilië, Paraguay, Uruguay en Argentinië* is natuurbescherming en klimaataanpak geen essentieel element. Dat betekent dat er geen sancties mogelijk zijn als een regering zich niet houdt aan afspraken om natuur te beschermen.
Dat er in dit verdrag geen sancties mogelijk zijn om natuurvernietiging te stoppen en de klimaatcrisis aan te pakken, toont aan hoe weinig oog deze deal heeft voor de gigantische uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd. De bescherming van mens en natuur moet nu juist de kern van een handelsdeal vormen, niet iets dat je er bij de haren bij sleept voor het groene sausje.
Veel stemmen tegen het verdrag
Het Nederlandse parlement begreep al eerder dat het EU-Mercosurverdrag slecht is voor mens en planeet en stemde tegen het plan. Ook in andere landen zijn regeringen en parlementen kritisch over deze deal. Toch is het nog laatste woord hierover nog niet gevallen. Minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking blijft herhalen dat zij geen oordeel kan vellen zolang de definitieve teksten niet klaar zijn.
Maar uit dit uitgelekte associatieverdrag blijkt pijnlijk dat het voorstel van Minister Kaag en haar Franse collega om milieu en klimaatbescherming essentiële onderdelen te maken van het EU-Mercosurverdrag, niet zijn overgenomen. Daarmee lijkt ons dat ook de minister zelf dit akkoord niet meer kan ondersteunen.
Maar zelfs als milieu en klimaat wél essentiële onderdelen zouden zijn, is er weinig reden voor optimisme. De kern van de deal klopt al niet, want het gaat immers om het stimuleren van goederen zoals vlees en landbouwgif, die sowieso slecht zijn voor het klimaat en de natuur. En uit deze gelekte associatieovereenkomst blijkt wederom dat klimaat en natuurbescherming niet belangrijk genoeg worden gevonden.
Verwijs deze handelsdeal naar de prullenbak
Er komt nog een heel politiek proces aan, waarop wij natuurlijk zijn voorbereid. Want ondanks de vele kritische geluiden zijn de belangen groot en zullen machtige bedrijven er alles aan doen om deze deal te laten slagen. We hebben alvast wat Myth Busters op een rijtje gezet. Rest mij een laatste prangende oproep aan onze Minister van Handel en mijn naamgenoot Sigrid Kaag: stop met deze handelsdeal en begin opnieuw aan een deal die past bij de eeuw waarin wij nu leven en waar andere belangen centraal dienen te staan: ga voor handel die in de kern goed is voor klimaat, natuur en mens. En stimuleer die met handelsverdragen.
* De gelekte documenten zijn de onderhandelde tekst van de associatieovereenkomst EU-Mercosur, het overkoepelende verdrag dat de controversiële vrijhandelsovereenkomst EU-Mercosur bevat, waarvan delen sinds juli 2019 openbaar zijn gemaakt.