Niet alleen de Amazone, ook andere Braziliaanse natuurgebieden staan nu in brand. In de Pantanal, het grootste moerasland ter wereld, woeden de ergste branden sinds de bosbrandentelling in 1998. Duizenden dieren, zoals Jaguars, tapirs en alligators komen in de vuurzee om en miljoenen dieren zijn uit hun leefgebied verdreven.
De branden zijn het resultaat van een explosieve mix van intensere droogtes en opzettelijke verwaarlozing van de Braziliaanse overheid om de natuur te beschermen, waardoor boeren en landrovers zich vrij voelen om land in brand te steken om daar vervolgens landbouwgrond van te maken. Inmiddels is meer dan een kwart (!) van de Pantanal in vlammen opgegaan.
Overstromingen hebben nut
De Pantanal ligt in het midden van Zuid-Amerika, ten zuiden van het Amazonebekken en ten oosten van de Andes. Het grootste deel van dit natuurgebied ligt in Brazilië. Ieder jaar overstroomt deze immense, door land omgeven rivierdelta. Juist door deze jaarlijkse overstromingen kent het gebied een weldaad aan plant- en diersoorten.
Maar de Pantanal is zoveel meer. Als een enorme spons absorbeert de Pantanal water in het regenseizoen en laat dit vloedwater langzaam los tijdens het droge seizoen en is de watervoorziening voor miljoenen mensen stroomafwaarts. De rivieren die door de Pantanal stromen maken het land rondom deze rivieren vruchtbaar voor landbouw. Bovendien staan moeraslanden bekend om hun CO2-absorptie.
Kwetsbare natuur
Juist dit soort natte natuurgebieden zijn kwetsbaar. De oprukkende industriële landbouw en de grondstoffenwinning in de omringende hooglanden veranderen de regio. Inheemse vegetatie op de plateaus is verwijderd om plaats te maken voor landbouwgewassen en weilanden. Het directe gevolg is het dichtslibben van de rivieren in de vlakkere delen van het gebied, waardoor de overstromingen toenemen – met ernstige schade aan de fauna, flora en economie van de Pantanal. Tevens duren de droogteperiodes steeds langer.
Met al deze veranderingen in het landschap zijn branden door de jaren heen constanter en destructiever geworden. Voeg daarbij de anti-milieuagenda van de regering Bolsonaro, waardoor boeren, mijnbouwers en landrovers een vrijbrief hebben om verder te gaan met natuurdestructie. Door deze giftige cocktail bereiken we dit jaar dus een dieptepunt; niet eerder werden zoveel brandhaarden geteld in de Pantanal. En het einde van de natuurbranden is nog niet in zicht.
EU is medeverantwoordelijk
Hoewel Bolsonaro’s antimilieuagenda olie op het vuur gooit, moeten we niet vergeten dat deze boeren gewassen als soja en maïs produceren voor de wereldmarkt. Nederland is bijvoorbeeld topimporteur van Braziliaanse soja dat hier wordt gebruikt voor veevoer om melk, vlees en eieren te maken. Bedrijven als AholdDelhaize en FrieslandCampina kunnen na jaren loze beloftes om niet meer betrokken te zijn bij bosbranden, nog steeds niet vertellen waar hun soja vandaan komt. Kortom: ze weten dus helemaal niet waar hun producten worden verbouwd!
Wellicht komt het dus van de boeren uit de Pantanal, die nu brandstichten om hun landbouwgrond uit te breiden. Of uit de Cerrado, de meest biodiverse savanne ter wereld, waar eveneens grote delen natuur in vlammen opgaan voor onze karbonades.
Teken voor een bossenwet!
Om de Nederlandse en Europese betrokkenheid bij deze natuurvernietiging te stoppen is Europese wetgeving nodig, die bedrijven verplicht om geen producten meer te verkopen die elders leiden tot ontbossing, vernietiging van ecosystemen of mensenrechtenschendingen. Ook jij kunt meehelpen om de wereldwijde natuur te beschermen door je stem in Europa te laten horen. Teken nu voor een Bossenwet, doe mee aan de publieksconsultatie!
De Europese Unie geeft burgers inspraak over wat ze kan doen om ontbossing te stoppen. Het antwoord is simpel: een Europese Bossenwet! Roep de Europese Commissie op de wereldwijde bossen te beschermen.