De stikstofmaatregelen die het kabinet heeft aangekondigd de afgelopen tijd zijn volgens Greenpeace onvoldoende en dus in strijd met de wettelijke plicht om stikstofgevoelige natuur te beschermen. Via de rechter wil Greenpeace daarom afdwingen dat de overheid haar verplichtingen nakomt om natuur en biodiversiteit te herstellen en te beschermen.
Het advies van de commissie Remkes dat morgen gepubliceerd wordt zal ook stellen dat de stikstofplannen van het kabinet te vrijblijvend en onvoldoende zijn. Dat blijkt uit de uitgelekte conclusies. Eerder waarschuwden natuur- en milieuorganisaties al dat het stikstofprobleem niet adequaat wordt aangepakt. Niet eerder is geprobeerd bescherming van natuur tegen stikstofuitstoot af te dwingen bij de civiele rechter, maar Greenpeace ziet zich hiertoe nu genoodzaakt.
Joris Thijssen, directeur Greenpeace Nederland: “De aanpak van het kabinet is ondermaats en laat onze unieke en kwetsbare natuur letterlijk stikken. De typische Nederlandse heidevelden staan er slechter voor dan ooit. Vogels, reptielen en insecten nemen hier drastisch in aantal af; de omvang van populaties zijn teruggelopen tot wel 70%. Als het roer niet drastisch omgaat, lopen we het risico dat unieke planten- en diersoorten compleet verdwijnen. De overheid komt er al decennia mee weg om ingrijpende, maar noodzakelijke veranderingen voor natuurbehoud en herstel voor zich uit te schuiven.”
Beschermde natuurgebieden onder druk
In Nederland zijn er 161 Natura 2000-gebieden met 52 verschillende leefgebieden. Afgelopen maand werd aan de Europese Commissie gerapporteerd dat slechts 6 van die 52 leefgebieden er gunstig voorstaan. Nederland voldoet daarmee niet aan haar Europese en internationale verplichtingen om de natuur te beschermen. Wereldwijd staat de natuur onder grote druk concludeerde het gezaghebbende IPBES en stevenen we af op een 6e massa uitsterving van soorten.
“De nalatigheid van de Nederlandse overheid is exemplarisch voor het wereldwijde gebrek aan verantwoordelijkheid om de planeet gezond door te geven aan de volgende generatie,” stelt Thijssen.
Stikstofoverschot
De Nederlandse biodiversiteit staat ernstig onder druk door het stikstofoverschot in Nederland – de hoogste van de EU. Vooral in bos- en heidegebieden die liggen op hoge zandgronden, zoals de Sallandse Heuvelrug, zijn als gevolg uiteenlopende dierpopulaties drastisch in omvang afgenomen of, zoals de korhoen, zelfs bijna geheel verdwenen. Natuur kan niet herstellen zonder de schadelijke uitstoot van stikstof drastisch terug te brengen. Als de stikstofvervuiling onvoldoende daalt, dan is investeren in natuurherstel volgens natuur experts dweilen met de kraan open.
Wettelijke plicht
Ruim anderhalf jaar na het PAS-arrest, waarin het Hof van justitie de Programmatische Aanpak Stikstof naar de prullenbak verwees, ligt er opnieuw een pakket aan maatregelen die de stikstof onvoldoende aanpakt. Daarmee handelt de overheid in strijd met haar wettelijke plicht om stikstofgevoelige natuur te beschermen stelt Greenpeace nu. Met een stap naar de rechter wil de milieuorganisatie de Staat dwingen de kwetsbare Nederlandse natuur en biodiversiteit te beschermen. Greenpeace is zich samen met ecologen en juristen aan het voorbereiden op het starten van een civiele zaak om een aanpak af te dwingen die de achteruitgang stopt en biodiversiteit beschermt. Greenpeace verwacht de rechtszaak eind 2020 in te dienen.
Eerdere rechtszaken waren er vooral op gericht om vergunningen voor het uitstoten van stikstof tegen het licht te houden. Gezien de slechte staat van de natuur is het nu urgent een stap verder te gaan. Greenpeace vindt dat het niet alleen moet gaan om maatregelen in natuurgebieden, maar ook om een stevige reductie van de stikstofuitstoot in Nederland.