De coronacrisis heeft bij uitstek de zwakke plekken van ons mondiale voedselsysteem blootgelegd. Zo brengt onder meer de grote afhankelijkheid van export de sector in problemen doordat de afzet wegvalt. Wist je dat ca. tweederde van het vlees en zuivel dat Nederlandse boeren produceren linea recta de grens over gaat? Juist nu zou het belastinggeld van burgers zoals jij en ik moeten bijdragen aan het helpen van boeren in een radicale omslag in de manier waarop we ons voedsel produceren. Hierbij zou de kleinschalige boer en teler centraal moeten staan, en elke vorm van steun voor de industriële veeteelt moet worden geblokkeerd om de kans op toekomstige pandemieën te verkleinen.
Risico’s veehouderij
Om epidemieën als corona te voorkomen, moeten we stoppen met het verder uithollen van onze ecosystemen – onder andere aangejaagd door ontbossing. De veehouderij is de belangrijkste aanjager van wereldwijde ontbossing, en onderzoekers schatten dat 31% van de uitbraken van opkomende ziekten – waaronder hiv, ebola en zika, verband houdt met veranderingen in landgebruik, die samenhangen met menselijke aantasting van tropische regenwouden.
Industriële veeteelt, waarbij dieren massaal worden gehouden in veefabrieken, speelt bovendien een rol in het ontstaan en de verspreiding van virale infecties die vergelijkbaar zijn met Covid-19. Naar schatting 73% van alle opkomende infectieziekten zijn afkomstig van dieren, en door mensen gehouden diersoorten brengen een buitengewoon aantal virussen, zoals coronavirussen en griepvirussen, over op de mens. Industriële veeteelt, vooral de pluimvee- en varkenshouderij, maar ook de kalverhouderij waar veel dieren dicht op elkaar worden gehouden en over grote afstanden worden vervoerd en verhandeld, kan mogelijk de overdracht van ziekten vergroten.
Naast de enorme natuurschade die voortkomt uit de bergen mest die de dieren produceren moeten we, om de gemiddelde temperatuurstijging wereldwijd te beperken tot 1,5°C, de vlees- en zuivelproductie drastisch naar beneden brengen. Wereldwijd is de veehouderij verantwoordelijk voor 14 procent van de totale uitstoot van broeikasgassen en in Nederland betreft dit 12 procent. Greenpeace pleit voor een wereldwijde halvering van de productie en consumptie van vlees en zuivel in 2050 en een omslag naar ecologische landbouw zodat het aandeel van deze sector aan de klimaatcrisis significant vermindert.
Landbouwlobby voor steunmaatregelen
Landbouwlobbyclub LTO schat de schade voor de land- en tuinbouw op de middellange termijn op 5 miljard euro. Landbouwlobbyisten hebben in Brussel al om steun voor de vlees- en zuivelsector gevraagd. Inmiddels ligt er een voorstel voor Europese steunmaatregelen voor het langer opslaan van zuivel, rundvlees en lamsvlees, waarvoor 76 miljoen euro beschikbaar wordt gemaakt. De kalverhouderij heeft aangegeven een financiële tegemoetkoming voor getroffen kalverhouders te willen ontvangen van minister Schouten. Ook de broedeisector en de eendenfokkerij hebbben al om geld gevraagd. Het valt te verwachten dat ook de melkveehouderij met een verzoek om financiele compensatie komt. LTO stelt dat ondersteuning van de landbouw op dit moment belangrijker is dan de langetermijnvisie voor de sector. Onacceptabel, want in tijden van corona woedt de klimaat- en biodiversiteitscrisis gewoon door en nu miljoenen uitgeven aan deze sectoren zonder de nodige omvorming om deze te stoppen betekent dat straks de boot hebben gemist. We kunnen het geld immers maar 1 keer uitgeven.
Onlangs is er bovendien al 650 miljoen euro beschikbaar gemaakt voor de sierteelt en de fritesaardappelsector om omzetschade te compenseren, zonder enkele voorwaarde. De sierteelt heeft bijvoorbeeld, net als de vlees- en zuivelindustrie ecosystemen de afgelopen decennia enorm verzwakt door haar grootverbruik van gif en bestrijdingsmiddelen. Er zou voor deze sector dan ook minimaal een plan moeten worden ingeleverd om hun gifgebruik drastisch te verminderen.
Kabinet: investeer nu in regionale ecologische landbouw met minder dieren
Het is duidelijk dat het systeem van massaproductie voor de wereldmarkt niet langer houdbaar is, voor onze natuur, ons klimaat en onze gezondheid. Uit onze opiniepeiling is gebleken dat veel Nederlanders klaar zijn voor een samenleving waarin welzijn belangrijker is dan welvaart. Juist nu zou het kabinet moeten inzetten op de oplossing: regionale ecologische landbouw met minder dieren, waarbij de kleinschalige boer en teler centraal staat. Uit ons Betaalbaar Beter Boeren Plan is bovendien gebleken dat ecologisch boeren ons als maatschappij zelfs geld oplevert: jaarlijks gemiddeld ruim 1 miljard euro aan bespaarde kosten door schade aan de natuur en ons klimaat en bovendien onze gezondheid! Kortom, waar wachten we nog op?
Vind jij ook dat het kabinet de miljarden euro’s die nu geïnvesteerd worden om de coronacrisis het hoofd te bieden juist groen en eerlijk moeten worden ingezet? Teken dan onze oproep.
Met dank aan Dier en Recht voor het beeldmateriaal.
Miljarden euro’s worden nu vrijgemaakt. Ik wil dat deze noodinvesteringen slim gebruikt worden: we houden niet de grote vervuilers uit de wind, maar zetten we ons geld in om mensen en natuur te beschermen.