Geen nieuws is niet altijd goed nieuws. Want hoewel de mediahype over de bosbranden in de Amazone voorbij is, woeden de branden nog in volle hevigheid. Ook in Indonesië branden de bossen en in Rusland zijn – ondanks de berichten- nog altijd enkele vuren en smeulende veenbranden. Tijd voor een update over de brandsituatie per regio. 

Indonesië

Vorige week bereikten ons de berichten over rood gekleurde luchten overdag op Sumatra, veroorzaakt door bosbranden. Tot nu toe is in de Indonesische archipel meer dan 328.000 hectare grond verbrand.* Momenteel woedt het vuur in ten minste acht provincies, met name op Sumatra en Kalimantan, wat direct de gezondheid van ongeveer 33,6 miljoen mensen beïnvloedt.

 

De Indonesische branden zijn een door de mens veroorzaakte ramp. Bossen worden versnipperd en gekapt en veengebieden worden drooggelegd om plaats te maken voor grootschalige plantages, voornamelijk voor palmolie of pulphout. Volgens Global Forest Watch vindt 31% van alle branden plaats binnen concessies voor palmolie, pulphout en houtproductie. De rest vindt plaats aan de grenzen van zulke concessies. Uit Greenpeace-onderzoek blijkt dat veel van deze bedrijven, die verantwoordelijk zijn voor de branden, niet worden gestraft.

De brandcijfers van dit jaar liggen ver boven het gemiddelde van de laatste drie jaar, maar overtreffen nog niet de schaal van het catastrofale brandseizoen van 2015. Maar omdat het brandseizoen nog lang niet voorbij is, valt nog te bezien hoe het zich zal gaan verhouden tot dat jaar. 

Braziliaanse Amazone

Van januari tot augustus dit jaar ging een gebied ter grootte van Denemarken in vlammen op, meer dan de helft hiervan gebeurde in augustus (24.944 km2) en het vuur raast nog altijd door. De meeste hotspots bevinden zich in beboste of onlangs ontboste gebieden (63%). Bijna de helft van alle inheemse gebieden kreeg te maken met bosbranden en ook meer dan een derde van alle beschermde natuurgebieden is getroffen.

Ook in de Amazone zijn de meeste branden veroorzaakt door menselijk ingrijpen. De meeste branden vinden plaats in gebieden waar al veel ontbossing heeft plaatsgevonden. Veehouders en landbouwers willen met de branden het land vrijmaken voor hun vee en akkers. Daarbij ontstaan ook ongecontroleerde branden in de nabijgelegen bossen, die juist door de ontbossing zijn verzwakt en makkelijker vlam vatten. 

Rusland

In Rusland is tot eind augustus een gebied ter grootte van 15 miljoen hectare verbrand, waarvan 6 miljoen hectare bos (anderhalf keer Nederland). In totaal ging daarbij meer dan 500 Mt CO2 de lucht in. Tegen het einde van augustus  is het aantal branden aanzienlijk gedaald als gevolg van zware regenval in de getroffen regio’s. Volgens de laatste berichtgevingen zouden alle vuren nu geëindigd zijn, al zijn er nog smeulen. de veenbranden en enkele vuurhaarden. In april volgend jaar kunnen we helaas het volgende hoofdstuk van de vuursaga van Siberië verwachten.

Ook in Rusland is het merendeel van de bosbranden (ongeveer 90%) het gevolg van menselijke activiteit. Minder dan 10% van de huidige branden wordt bestreden. Russische autoriteiten menen dat de ‘gevolgen niet opwegen tegen de middelen die nodig zijn om de branden te bestrijden’. Daarom zetten we samen met de lokale bevolking vrijwillige brandweerbrigades op. 

…en Afrika dan? 

Tijdens de media-aandacht voor de bosbranden in de Amazone kwam ook het verhaal naar boven dat het aantal bosbranden in Afrika nog vele malen erger waren. Het tropische regenwoud in het Congobekken wordt weliswaar ernstig bedreigd, maar niet door de huidige branden. Anders dan in Brazilië, bevinden de branden zich ver buiten het bos, op een gecontroleerde manier aangestoken door boeren, jagers en herders die dit al eeuwen en zelfs millennia doen. In tegenstelling tot de Amazone, zijn de branden in midden- en zuidelijk Afrika niet hoger dan in 2018. 

 

*Branden in de verschillende regio’s zijn verschillend van oorsprong en aard. Het is niet eenvoudig om branden in de ene regio te vergelijken met die in een andere. brandhaard-nummers zijn afkomstig van verschillende satellieten met verschillende parameters die gedurende verschillende tijd werken en kunnen door verschillende belanghebbenden op verschillende manieren worden geregistreerd. Alleen vergelijking van de brandhaarddynamiek binnen een regio kan inzicht geven in de totale toename / afname van branden.