Minister Schouten heeft op 28 augustus een dringend verzoek van bioboeren over ontheffing van fosfaatrechtenstelsel naar de prullenbak verwezen. Onbegrijpelijk: de noodzaak voor een omslag naar ecologische landbouw en veehouderij is nog nooit zo groot geweest. De bioboeren gaan in bezwaar tegen de uitspraak.

steun voor bioboeren

SOS-Bioboeren heeft eerder, op 4 juni om precies te zijn, samen met andere biologische melkveehouders een verzoek ingediend bij minister Schouten om hen te ontheffen van het fosfaatrechtenstelsel. Intensieve boeren produceren teveel mest, maar nu moeten ook biologische boeren opdraaien voor de gevolgen van overbemesting. Oneerlijk: bioboeren werken juist volgens de principes van kringlooplandbouw en zouden op handen gedragen moeten worden.

Debat over fosfaatwet

Het verzoek werd in Den Haag overhandigd, vlak voordat de Eerste Kamer debatteerde over de fosfaatwet, aan Marjolijn Sonnema, Directeur-generaal van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Ook spraken de biologische melkveehouders met minister Schouten, waarbij ze de deur op een kier zette: Ze beloofde het verzoek te bekijken en de mogelijkheden voor biologische boeren te gaan onderzoeken. Voorafgaand aan het indienen hiervan kon ik vandaag namens Greenpeace de groep een cheque van ter waarde van 7.750 euro overhandigen. Mooie ironie: dit is het bedrag dat het ministerie óns moest betalen omdat ze te laat reageerde op het WOB-verzoek dat we vorig jaar hebben ingediend. We wilden hiermee achterhalen hoe de vormgeving van het fosfaatrechtenstelsel, waarvan veel bioboeren het slachtoffer zijn geworden, tot stand is gekomen. Foto’s van de overhandiging kun je hier terugvinden.

Ontheffing biedt kans om kringlooplandbouw vorm te geven

De biologische sector, die in Nederland heel klein is, werkt bij uitstek volgens de principes van kringlooplandbouw en maakt zich niet schuldig aan het mest- en fosfaatoverschot. Daarom is het onterecht dat ze volop moet meebetalen. Dit staat bovendien haaks op een in 2016 aangenomen motie van de Tweede Kamer waarin werd gesteld dat de biologische sector niet gedupeerd mocht worden door het stelsel. Ook Brussel sprak steun uit aan de biologische sector. Juist het ontheffen van deze voorlopers biedt een kans voor minister Schouten om haar ambities voor een toekomstbestendige landbouw in daden om te zetten. Het is hoog tijd dat we hen het podium geven dat ze verdienen en dat hun belangen mee gaan tellen in de politiek en de vormgeving van ons toekomstige landbouwbeleid. Op naar ecologische landbouw en veehouderij met minder dieren! 

Nynke Oostra, boegbeeld SOS-Bioboeren: ‘De recente uitspraak illustreert opnieuw hoe onrechtvaardig het huidige overheidsbeleid is. Ondanks het feit dat wij als biologische sector op een toekomstbestendige manier werken, wordt onze toekomst ons op deze manier ontnomen. Dat kunnen we simpelweg niet accepteren. We gaan dan ook in bezwaar tegen deze uitspraak.’

Minister Schouten betuigde vorig jaar tijdens de Bio-beurs nog haar steun aan de biologische sector, maar in de fosfaatkwestie geeft ze niet thuis.

Teveel fosfaat is slecht voor de natuur

Nadat in 2015 bleek dat de melkveehouderij na het loslaten van het melkquotum te veel fosfaat produceerde, werd in 2018 het fosfaatrechtenstelsel ingesteld. Teveel fosfaat, dat voortkomt uit teveel mest, leidt tot problemen voor de bodem- en oppervlaktewater. En dat is slecht voor de natuur. Doordat intensieve boeren teveel mest produceren moeten ook biologische boeren opdraaien voor de gevolgen, terwijl zij juist voldoende land hebben om hun mest op kwijt te kunnen en bij uitstek samenwerken met de natuur.

Fosfaatwet zet biologische sector op slot

Dit raakt met name de bioboeren en omschakelende boeren die op de datum van aankondiging van het stelsel in 2015, de peildatum, hun bedrijf nog niet op het niveau hadden waar zij wel op geïnvesteerd hebben. Dit betekent dat er dure rechten gekocht moeten worden en die zijn voor de biologische sector bijna niet terug te verdienen. Bovendien bleek dat de rechten die in de fosfaatbank zaten, en die ten goede zouden komen van (jonge) voorlopers, door minister Schouten worden doorgehaald.

Veel biologische boeren die door de wet in de knel zaten hadden hier hun hoop op gevestigd. Omdat er zelfs een tekort is aan biologische mest lijdt ook de biologische akkerbouw onder deze wetgeving. Het gevolg is dat de biologische sector op slot zit. Voor tientallen melkveehouders betekent de wet zelfs dat ze hun bedrijf moeten beëindigen. Dat is onbegrijpelijk.

Bioboeren worden niet gehoord

Uit het in 2018 ingediend WOB-verzoek van Greenpeace over de besluitvorming over de invoering van het fosfaatrechtenstelsel blijkt dat de belangen van de biologische sector geen rol hebben gespeeld in de vormgeving van het stelsel. Omdat ze slechts een klein aandeel van de sector vertegenwoordigen trekken zij bij vormgeving van beleid vaak aan het kortste eind. Nederland loopt internationaal bovendien sterk achter als het gaat om het aandeel biologische landbouw.

Biologisch is goed voor biodiversiteit

Biologische boeren gebruiken geen bestrijdingsmiddelen en geen kunstmest. Dat helpt om de biodiversiteit te beschermen en te verbeteren. Een voorbeeld: in biologische weilanden groeien veel meer bloemen, die vervolgens insecten aantrekken die voor bestuiving zorgen en als natuurlijke plaagbestrijders dienen. Daardoor zijn er ook meer vogels op biologische weilanden.

Juridische procedure

Als het verzoek ook in de bezwaarprocedure niet wordt ingewilligd, start de groep een rechtszaak. Om de juridische procedure te bekostigen startte SOS-Bioboeren op 23 december met een crowdfundingsactie. Voorafgaand aan de indiening van het verzoek ontving de groep een cheque van Greenpeace Nederland ter waarde van 7.750 euro. Dit betrof de som van de dwangsom die het ministerie moest betalen doordat ze te laat reageerde op het WOB-verzoek over de invoering van het fosfaatrechtenstelsel waarvan veel bioboeren het slachtoffer zijn geworden.

Wat kun jij doen?

Vind jij ook dat de biologische sector een steuntje in de rug verdient? Deel dit bericht of doneer via hun crowdfundingsactie!