Midden in een klimaatcrisis maakt Schiphol bekend een nieuwe terminal te willen openen. De mooie verhalen die de luchthaven erover vertelt, kennen we inmiddels. Het is typisch ‘Schiphollen’. Deze term – die inmiddels in de Van Dale staat – beschrijft het gelieg en bedrieg van het vliegveld. Nu dat trucje opnieuw uit de kast wordt gehaald is het tijd om ‘Schiphollen’ eens onder de loep te nemen: wat is het en hoe herken je het?

Het ‘Moeras airport’ heette Schiphol een eeuw geleden in de volksmond. In de polder van Nederland lag een drassige landingsbaan waar zo nu en dan een vliegtuig opsteeg. De toestellen zonken diep in de modder weg. Kun je je dat nu nog voorstellen? Schiphol is totaal uit de kluiten gegroeid: 5 verharde landingsbanen, 60 miljoen passagiers per jaar en meer dan 1000 vluchten per dag.

Wat is Schiphollen?

De buitenproportionele groei gaat gepaard met schade aan klimaat, welzijn van omwonenden en omringende natuur. Toch is het Schiphol telkens gelukt haar uitbreidingsplannen door te zetten, ondanks alle protesten en klachten. Hoe hebben ze dat gedaan? Dankzij een warme band met de politiek, en door ‘schiphollen’. Pieter Winsemius plakte de term voor het eerst op het bedrog van Schiphol, toen de oud-minister van Milieu beschreef hoe “mensen keer op keer gepiepeld worden” door de Schiphol-top. Inmiddels staat de term in de van Dale:

Schiphollen - (overgankelijk werkwoord; schipholde, heeft geschiphold)(Nederlands) misleiden door manipulatie, leugens, het verdraaien van feiten enz. (welke handelwijze wel wordt toegeschreven aan Schiphol in relatie tot de omwonenden van die luchthaven)

Het is relevant om te begrijpen hoe Schiphol haar uitbreiding doordrukt. De luchthaven is het namelijk nu weer van plan. Midden in de klimaatcrisis maken zij plannen voor een nieuwe terminal. Het is van de zotte. Toen wij dat zeiden tegen twee directeuren van Schiphol Group, werden ook wij bijna geschiphold. Volgens hen is de nieuwe terminal op Schiphol bedoeld voor het verhogen van de kwaliteit van de huidige vluchten. Ondertussen staat er letterlijk op de website van Schiphol: ‘Dankzij de nieuwe pier (bij de terminal, red.) stijgt de capaciteit op Schiphol, waardoor we meer vliegtuigen kunnen parkeren en afhandelen.’

Actievoerders met spandoek op Schiphol: 'There are no jobs on a dead planet'
Actievoerders bij geparkeerde vliegtuigen op Schiphol in protest tegen de enorme overheidssteun zonder milieuvoorwaarden in Coronatijd. © Myrthe Verweij / Greenpeace

Waarheid verdraaien

Zo’n niet-meer-vluchten verhaal is een bekende truc. De luchthaven pretendeert vaker morele overwegingen voor een uitbreiding, in plaats van groei. Een flagrant voorbeeld is de Polderbaan. Deze doopte de toenmalige Schiphol-directeur tot “Milieubaan”.

De baan zou alleen gebruikt worden om bestaande vluchten over te nemen van de Zwanenburgbaan en de bewoners van Zwanenburg te ontlasten. Direct na de bouw groeiden het aantal vluchten, zowel op de nieuwe Polderbaan als op de Zwanenburgbaan. Extra wrang is hoe vervuild de bodem van de “Milieubaan” door deze vluchten raakte: men vond er kwik, PAK’s, minerale olie, arseen, PFOA en nog veel meer narigheid.

Grenzen oprekken

Lelystad Airport schotelt ons hetzelfde verhaal voor. Ze zeggen dat het vliegveld Schiphol gaat ontlasten door vakantievluchten over te nemen, en dat er een harde grens komt van hooguit 45 duizend vliegbewegingen per jaar. De eerste belofte, dat Lelystad Airport niet zelf gaat groeien, is loos. Lelystad Airport kan vakantievluchten van prijsvechters namelijk niet weren en zal daarom snel vollopen met nieuwe prijsvechters.

Achter de tweede belofte zit ook een catch: de harde grens wordt gehandhaafd op geluidsoverlast. Waarom niet gewoon op de vliegbewegingen? Daar heeft het vliegveld een goede reden voor: als de vliegtuigen stiller worden, mag het meer vliegen binnen de geluidsruimte. Zulke stillere vliegtuigen bestaan nu al. Waar het dus op neerkomt, is dat Lelystad Airport meteen meer vliegbewegingen mag uitvoeren dan de afgesproken grens. Het vliegveld is nog niet eens in gebruik. Al die vluchten veroorzaken meer vervuiling van CO2, stikstof en andere schadelijke stoffen.

Actievoerders van Greenpeace en Extinction Rebellion op Schiphol met spandoektekst 'Schiphol is een grote vervuiler'
Actievoerders van Greenpeace en rebellen van Extinction Rebellion op Schiphol om een klimaatplan te eisen. © Marten  van Dijl / Greenpeace

Afspraken niet nakomen

Zelfs goed gemaakte afspraken hebben geen zin. Schiphol negeert die gewoon. In het Aldersakkoord uit 2008 kwamen luchtvaartmaatschappijen, bewoners en milieuorganisaties tot een compromis. De groei van het vliegveld zou komen van vluchten die goed zijn voor de economie, niet van vakantievluchten. Dat had de ‘minste prioriteit’. Sinds het Aldersakkoord in 2008 tot 2016 is Schiphol met 48.200 vluchten gestegen, waarvan 65% vakantievluchten. In 2010 maakte Alders bekend dat er nog meer groei aankwam, want Schiphol had een nieuwe methode om geluid te meten. Het akkoord bleek niets waard.

En nu moeten we wel geloven dat een nieuwe terminal op Schiphol niet gaat leiden tot meer vluchten…

We laten Schiphol Group er niet meer mee wegkomen!

Pieter Winsemius was niet de eerste die de term schiphollen gebruikte. Vliegtuigspotters gebruikten de term al jaren voor hun hobby. Helaas is schiphollen toepasbaar op zoveel leugens van Schiphol, dat de betekenis is veranderd naar bedriegen. Als je nu kijkt, vind je 80 voorbeelden van schiphollen op Schipholwatch.

Dat zijn er wel genoeg vind ik, het moet klaar zijn. 5 november komen we in actie op Schiphol samen met Extinction Rebellion. Het is een vreedzame en burgerlijke ongehoorzame actie. We gaan de boodschap laten landen: Stop met vervuilen! Hopelijk krijgen de hobbyisten hun omschrijving weer terug voor het spotten van vliegtuigen, een paar zeldzame per dag.

Kom jij ook mee in actie tegen Schiphol?

Wil jij ook actievoeren tegen Schiphol op 5 november? Bereid je goed voor en volg een actietraining bij Greenpeace. Samen met Extinction Rebellion organiseren we deze maand nog een aantal actietrainingen. Zie hieronder de data en plaatsen. Alleen samen kunnen we grote vervuilers dwingen te veranderen. Schrijf je snel in!

15 oktober: Eindhoven & Amsterdam
16 oktober: Utrecht
22 oktober: Wageningen
23 oktober: Nijmegen
2 november: Amsterdam

Open brief aan Schiphol

Geen uitzondering, ook Schiphol Group moet meedoen en stoppen met vervuilen!

Teken de Brief