Af en toe doet Greenpeace acties waarvan we zelf hopen dat ze mislukken. Zoals de actie vandaag bij de Franse kerncentrale Bugey. Een van onze actievoerders bleek met behulp van een paraglider relatief gemakkelijk bij de kwetsbare koepel van de centrale te kunnen komen. Daar liet hij een rode rookfakkel achter, die een sierlijk spoor trok in de lucht. We wisten al dat de beveiliging van kerncentrales zo lek is als een mandje, maar dit gaat wel erg ver. Gelijk krijgen is soms bitterzoet.
De Fransen zitten behoorlijk in hun maag met hun bejaarde vloot aan kernreactoren. Geen enkel ander Europees land heeft zo zwaar ingezet op kernenergie: met 58 reactoren wordt 80 procent van alle elektriciteit opgewekt. Nu blijkt dat de beveiliging van deze levensgevaarlijke centrales te wensen overlaat, krijgen veel Fransen het behoorlijk benauwd. Want wie wil er wonen naast een plek die solliciteert naar een terroristische aanslag?
En het is niet voor het eerst dat Greenpeace demonstreert hoe het gesteld is met de beveiliging van Franse kerncentrales. Op 5 december waren actievoerders in staat om urenlang ongehinderd op het terrein van twee andere Franse kerncentrales rond te hangen. De volgende keer zijn het misschien minder goedwillend personen die ruim baan krijgen om de Franse nucleaire veiligheid te testen. Want als het Greenpeace lukt, kan een beetje huis-tuin-en-keukenterrorist het ook. En dan zijn de rapen pas echt, eh….radioactief.
Het rare aan dit hele verhaal is dat de kwetsbaarheid van reactoren vanuit de lucht niet nieuw is. Greenpeace roept al jaren dat een kerncentrale een ideaal doelwit is voor een aanslag met een vliegtuig, er staat nog net geen bullseye van een dartbord op de koepel. Een kerncentrale aanvallen is van de categorie kleine moeite, grote gevolgen. In Duitsland besloot men na de kernramp in Fukushima nog eens goed na te denken over de gevolgen van een vliegtuigcrash voor hun oude kerncentrales. Dit heeft zwaar meegewogen in de beslissing om direct een aantal centrales te sluiten en kernenergie vaarwel te zeggen. Drie van die afgedankte centrales waren van hetzelfde type en tijdperk als een groot aantal centrales in Frankrijk.
De actie van Greenpeace komt op een voor de Fransen pijnlijk moment. Deze week zijn de eindevaluaties van de kerncentrales in alle Europese landen binnengekomen, de zogenoemde stresstests. In Frankijk heeft men de centrales veilig verklaard zonder te onderzoeken wat de effecten van een vliegtuigcrash zouden zijn. Een reden voor deze wonderlijke omissie (in Duitsland wordt dit wel meegenomen) is er niet, de nucleaire veiligheidsautoriteit neemt voor het gemak aan dat een vliegtuigcrash met een passagiersvliegtuig niet zal voorkomen. En dat terwijl een vliegtuig bij een noodlanding in Frankrijk zo ongeveer struikelt over een kerncentrale, zo veel zijn het er. En dan heb ik het nog niet eens over de bedenkelijke vlieghobby van Al Qaida.
Het hele punt van die stresstests was nu juist om zogeheten ondenkbare situaties onder de loep te nemen. In Frankrijk (en in Nederland overigens ook!) sluit men de ogen zelfs voor de denkbare situaties. Zo is slagen voor een test natuurlijk wel erg gemakkelijk.
Kerncentrales zijn niet veilig, ze worden veilig ‘geacht’ door mensen die er alle belang bij hebben om dit te vinden. Als het om kernrampen gaat, zijn we helaas nog altijd op het lot aangewezen. Dat is misschien wel de hardste les van Fukushima.