Er is veel gebeurd in de anderhalf jaar na de kernramp in Fukushima. Japan sloot vrijwel al zijn kerncentrales en houdt nog wekelijks massaprotesten tegen kernenergie. Duitsland besloot met kernenergie te stoppen en begon met een rigoureus programma voor schone energie. En nu is ook in België de nucleaire hel losgebroken. Niet alleen is besloten om per 2015 te starten met het sluiten van kerncentrales, kort geleden werden door de nucleaire inspectiedienst FANC de kernreactoren Doel 3 en Tihange 2 stilgelegd. De reden: mogelijk duizenden scheurtjes in de reactorvaten. De consequentie: de dreiging dat de centrales voorgoed gesloten blijven.
Het houdt de gemoederen in België flink bezig. De reactorvaten, in de jaren 70 gemaakt door de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij, bevatten waarschijnlijk productiefouten. Een controle van een paar maanden terug, na 30 (!) jaar bedrijfstijd, bracht haarscheurtjes aan het licht. Smeuïg detail: het blijkt dat men voor de ingebruikname in 1982 al haarscheurtjes had gevonden. Nog een smeuïg detail: de directeur van de nucleaire dienst, Willy de Roovere, was destijds de directeur van… jawel, Doel 3. Dezelfde slager die destijds zijn vlees goedkeurde, keurt het nu af. En wat zegt de Belgische overheid? Dat de Roovere vervangen moet worden. Door een verse kandidaat uit de nucleaire industrie. Wij van wc-eend… Rare jongens die Belgen.
Ook in Nederland staan de kranten vol met nieuws over de Belgische nucleaire soap. Maar het blijft oorverdovend stil rondom onze eigen kerncentrale. En dat is raar. Want het reactorvat van Borssele is door dezelfde maatschappij gesmeed als de gewraakte vaten in Doel 3 en Tihange 2. Het werd bovendien in dezelfde periode gemaakt, een tijd waarvan betrokkenen van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij later hebben gezegd dat ze eigenlijk geen idee hadden hoe dat moest, een reactorvat maken. Ze leerden het in de praktijk. Niet echt geruststellend, het ruim 40 jaar oude reactorvat van Borssele was dus het product van een leerproces.
De mogelijke haarscheurtjes van Doel 3 zijn ontdekt met een techniek die het hele vat heeft doorgelicht. Dat was nog nooit eerder gedaan en is voor zover bekend ook niet gebruikelijk. De Belgische nucleaire toezichthouder heeft andere landen, waaronder Nederland, op de hoogte gesteld en opgeroepen tot extra inspecties. Maar Nederland doet niets. Extra controle is niet nodig want, zo luidt de verklaring: het vat is van ander staal. Onze minister Verhagen, bekend pleitbezorger voor alles wat nucleair is, liet donderdag ook weten dat er niets aan ‘t handje is.
Ander staal, dus. Nou en? Is het zeker dat dit staal niet onderhevig is aan soortgelijke mankementen? Volgens mij weet je dat pas na een grondige inspectie die precies gelijk is aan die in België. En of dat soort inspecties gedaan zijn, daarover worden geen mededelingen gedaan.
Borssele stilleggen voor inspectie kost geld en er is net een onderhoudsronde geweest. Het lijkt erop dat eigenaar EPZ liever het risico neemt. En in Nederland kijkt niemand daarvan op. Het blijft oorverdovend stil rondom onze eigen kerncentrale, een van de oudste in de wereld en misschien wel met een ondeugdelijk reactorvat. En dat voor een land dat zegt dat nucleaire veiligheid voor alles gaat. Kennelijk is veiligheid alleen belangrijk als het niets kost.