Joop.nl, vrijdag 30 dec 2011
De oproep van de koningin om de aarde beter te beschermen galmt dit kerstreces nog even na. De pauze die de feestdagen dit land opleggen is een uitstekend moment om de koninklijke opdracht te vertalen naar concrete stappen voor burgers en de regering. Greenpeace tekent uit hoe nieuwe technologieën, social media én de financiële crisis de droom van de koningin helpen werkelijkheid worden.
De bescherming voor de aarde, waar de koningin voor pleit, is keihard nodig: oceanen raken leeggevist, wouden verdwijnen in hoog tempo en het klimaat verandert onomstotelijk. Ondanks het koude begin van 2011 ligt dit jaar op koers om in de top drie van warmste jaren ooit te komen. En hoewel de verbranding van fossiele brandstoffen door de economische recessie terugviel, zorgde de kaalslag van bosgebieden voor recordhoogtes van CO2uitstoot. Alle seinen staan op rood en gelukkig vestigt Beatrix daar de aandacht op.
Burgers spelen absoluut een rol in het behoud van natuur en milieu. Bijvoorbeeld op de energiemarkt, waar de overstap naar schone stroom een invloedrijk signaal geeft aan energiebedrijven om over te schakelen naar duurzame energievoorziening. De financiële crisis creëert kansen: juist nu naarstig naar afzetmarkten wordt gezocht, kunnen we hogere eisen stellen aan de producten die we kopen. Datzelfde mechanisme werkt ook bij andere produkten. Door nieuwe media slim te benutten en vanuit de hele wereld informatie uit te wisselen over productieprocessen kunnen we multinationals dwingen om schone waar te leveren. Zo besloten meerdere multinationals afgelopen najaar onder druk van honderdduizenden bezorgde burgers al gifstoffen uit hun productie te bannen. Nike, Puma, Adidas, om er een paar te noemen. Rivieren in China zullen er schoner van worden. En sinds grote internetcampagnes tegen speelgoedmerk Mattel en voedselgigant Nestle vragen deze bedrijven hun leveranciers om grondstoffen, waarvoor geen oerbossen tegen de vlakte zijn gegaan. Greenpeace zal dit mechanisme van radical transparancy in combinatie met social media vaker inzetten om productieprocessen op te schonen. Samen kunnen burgers heel effectief een markt creëren voor duurzame vis, energiezuinige apparaten, duurzaam gekapt hout, etc.
Onze regering kan deze omslag naar schoon versterken. Allereerst door de energietransitie te ondersteunen. Dit kabinet moet stoppen met investeringen in vieze stroom en inzetten op schoon. Ons land kan binnen enkele decennia volledig draaien op schone energie, hebben wetenschappers uitgerekend, maar er moet wel echt voor worden gekozen. Het mooie is: we hoeven dit wiel niet zelf uit te vinden. Laten we simpelweg het voorbeeld van Duitsland volgen. Daar gaan ze de komende jaren hun CO2uitstoot met 40 procent reduceren, alle kerncentrales sluiten en groots inzetten op energie-efficiëntie. Nu al werken er daar meer mensen in de schone energieindustrie dan in de steenkolenindustrie. Dát zijn de energiebronnen van de toekomst. Het land dat in die technologieën kan innoveren en de leiding neemt, zal zich in de 21ste eeuw geen zorgen hoeven te maken.
De financiele crisis kan hier helpen, want Nederland gooit op dit moment veel energie en geld weg. Onze economie heeft 40 procent meer energie per euro nationaal inkomen nodig dan bijvoorbeeld Japan. Weggegooid geld, waar simpele maatregelen effect kunnen sorteren.
Ook op zee is verandering nodig. Nog steeds worden waardevolle natuurgebieden op de Noordzee niet beschermd, maar mogen vissers met enorme boomkorren de bodem omploegen. Ze worden ook nog gefinancieerd met ons belastinggeld via Europese subsidies. Dat is niet alleen jammer van de natuur, ook voor het voortbestaan van vissoorten is het belangrijk beter om te gaan met de zee.
Een belangrijk moment komend jaar wordt de Rio+20 top, waar wereldleiders praten over de toekomst van de planeet. Dat is de plek waar betere afspraken moeten komen over de verdeling van natuurlijke hulpbronnen, het beschermen van bossen en oceanen en het tegengaan van klimaatverandering. Na het falen van de zoveelste klimaattop, afgelopen maand in Durban, is het makkelijk een dergelijk politiek platform cynisch af te schrijven. Maar met de uitdagingen die voor ons liggen kunnen we ons dat niet veroorloven. Door in Nederland de juiste beslissingen te nemen voor het behoud van de aarde, kan Rutte straks in Rio echte afspraken maken voor het behoud van onze planeet. Misschien kan onze koningin met hem mee?