Na bijna drie weken op zee zijn we gisteravond aangekomen in de baai van Tokyo. We liggen voor anker met uitzicht op Yokohama, maar moeten nog even wachten op vaste grond onder onze voeten. Alles op een schip gaat langzamer, ook de douane. Morgen ga ik aan land en breng ik de radioactieve samples naar ons tijdelijke laboratorium in Tokyo. Dat het zeewier radioactief is weten we al, maar we willen graag ook weten hóe radioactief.

Blog

Ike controleert haar Japanse collega op straling, na het onderzoeken van radioactief zeewater en zeewier.

Het is niet mijn eerste bezoek aan Japan. Vlak voor de reis met de Rainbow Warrior begon, heb ik een bliksembezoek gebracht aan het rampgebied. Als stralingsexpert vergezelde ik een van de campaigners van Greenpeace Japan tijdens een tweedaagse trip om met vissers en autoriteiten te praten. We reden door de gebieden die verwoest zijn door de tsunami: een moddervlakte met hier en daar wat verdwaalde huisraad. We spraken met de burgemeester van Minamisoma, een dorp op de grens van de evacuatiezone met hoge stralingsniveau’s.

Tot 100 km van de centrale vandaan was verhoogde radioactieve straling te meten. In een sneeuwstorm reden we over een bergweg terwijl de apparaten die ik mee had bleven piepen. In Fukushima City, een stad met 290.000 inwoners, besloten we niet uit te stappen vanwege de hoge straling. En dat terwijl er op het eerste gezicht niets aan de hand was in die stad; druk verkeer aan het eind van de dag, straten vol met voetgangers, geen zichtbare schade door de aardbeving.

Vorige week verbood Japan Greenpeace om met de Rainbow Warrior onderzoek te doen naar de radioactieve vervuiling binnen de territoriale wateren. Daardoor bleef ons onderzoek noodgedwongen buiten de 12 mijls-zone. Nu zijn de Japanese autoriteiten zelf begonnen met uitgebreider onderzoek naar de vervuiling van de kust. Ze ontdekten wat wij al vermoedden: de zeebodem is ernstig vervuild met onder andere cesium. Dit is een stof die 300 jaar radioactief blijft en zich gemakkelijk kan ophopen in voedsel. Een bedreiging voor de gezondheid van de Japanners voor de komende decennia!

Terwijl ik de komende dagen druk bezig zal zijn met het analyseren van onze samples, blijven we de druk op de Japanse overheid opvoeren om toestemming te krijgen voor onafhankelijk onderzoek in de kustgebieden, binnen de 12 mijls-zone. Dat is het gebied waar de meeste vis gevangen wordt en zeewier en schelpdieren worden verzameld. De Japanners hebben dringend behoefte aan onafhankelijk onderzoek en advies naast dat van de autoriteiten en Tepco, de eigenaar van de Fukushima centrale.

Voordat ik het schip verlaat en mijn zeebenen ga testen op land, hebben we vanavond nog een uitgebreid etentje ter afscheid. Ook om te ‘vieren’ dat de premier heeft besloten de Hamaoka kerncentrales voorlopig stil te leggen vanwege het aardbevingsrisico. Mijn Japanse collega’s komen vanmiddag aan boord om voor de hele crew een uitgebreid Japans diner te koken. Met veel zeewier, ben ik bang! Maar gelukkig niet uit Fukushima.

Ike Teuling- stralingsdeskundige en campagneleider kernenergie bij Greenpeace Nederland