Van Geel opent tentoonstelling gevolgen nucleair afval Rusland

Staatssecretaris van Milieu, Pieter van Geel, opent maandag 24 maart in het Atrium van het Stadhuis Den Haag de fototentoonstelling Half Life – leven met de gevolgen van nucleair afval. In Mayak, zo’n 1400 kilometer ten oosten van Moskou, staat het grootste nucleaire complex ter wereld. Door lozingen en ongelukken is de omgeving van het complex zwaar radioactief vervuild. De Nederlandse fotograaf Robert Knoth ging voor Greenpeace naar Mayak en legde daar het dagelijks leven van de bewoners in deze erbarmelijke plaats vast.

Zonder dat de dorpsbewoners het wisten, werd jarenlang het radioactieve afval van Mayak geloosd in de Techa-rivier, de bron voor drinkwater van vele dorpjes in de omgeving. In 1957 explodeerde een van de koelsystemen van de Mayak-kerncentrale. De Sovjet-autoriteiten lichtten de bevolking niet in. Rond de 272.000 mensen werden blootgesteld aan radioactieve straling, duizenden mensen zijn gestorven en nog meer mensen zijn ziek: hartziekten, onvruchtbaarheid, syndroom van Down, leukemie en andere vormen van kanker komen veelvuldig voor.

In de tentoonstelling Half Life laat fotograaf Robert Knoth zien hoe de bewoners van de dorpjes en stadjes in de schaduw van het nucleaire complex nog dagelijks leven met de erfenis van deze voortdurende ramp. Knoth portretteert de bewoners in ‘gewone’ situaties, maar maakt subtiel zichtbaar wat de gevolgen zijn van leven met radioactief afval: Voor het schoolbord staat een meisje met een lamme arm die ze een beetje verbergt. Een boer die trots op zijn land staat heeft krukken nodig; radioactiviteit heeft zijn botten verwoest.

Nucleair afval blijft nog honderdduizenden jaren een probleem, ook voor de Europese landen. Deze zomer beslissen de ministers van de EU-landen hoe het Europese radioactieve afval het beste langdurig opgeslagen kan worden. Rusland heeft zijn grenzen opengesteld voor het Westerse kernafval, maar de rampzalige situatie in Mayak geeft aan dat de oplossing niet in Rusland ligt.

De Nederlandse overheid vertrouwt er niet op dat Rusland kernafval op verantwoorde wijze zal opslaan. Helaas geven niet alle EU-landen expliciet aan dat zij hun kernafval niet naar Rusland zullen exporteren. Greenpeace vraagt staatssecretaris Van Geel er tijdens de EU-besluitvorming over het nucleaire afval voor te zorgen dat het Europese afval niet in Rusland wordt gedumpt.

De tentoonstelling:

• De opening door staatssecretaris Van Geel vindt plaats in Café la Fourchette (naast Stadhuis Den Haag) op 24 maart om 16.15 uur. Bezoekers en pers zijn welkom vanaf 16.00 uur
• De tentoonstelling is van 24 maart tot 12 april gratis te bezichtigen (ma-vr 7.00 – 19.00 uur, do 7.00 – 21.30 uur en op za. 9.30 – 17.00 uur) in het Atrium van het Stadhuis Den Haag, Spui 70