Verhagen kiest voor spaarlampen, maar gaat ondertussen op z’n knieën voor de kern- en kolenlobby.
© GP/Lombardi
Geen zon en molen, maar kern en kolen
Terwijl buurland Duitsland alle kerncentrales sluit en keihard inzet op duurzame energie, lijken Rutte en Verhagen op de knieën te gaan voor de kern- en kolenlobby. De Green Deal die het kabinet onlangs met veel bombarie presenteerde, bleek vooral oude initiatieven te bevatten die in een nieuw jasje zijn gegoten. ‘De financiering voor groene projecten wordt niet vergemakkelijkt en burgers die zelf schone stroom willen opwekken, worden niet geholpen’, stelt Kim Schoppink, campagneleider klimaat en energie bij Greenpeace. ‘Het kabinet geeft zelf het verkeerde voorbeeld. Er wordt ons een nieuwe kerncentrale opgedrongen en Verhagen heeft het tot zijn persoonlijke missie gemaakt om ervoor te zorgen dat er nog meer kolencentrales worden bijgebouwd.’
Goed hout is niet fout
Hoewel we het moeten stellen zonder milieuminister, is er een staatssecretaris die zich, naast de portefeuille verkeer, bezig zou moeten houden met milieuzaken: Joop Atsma. Wie zijn twitterfeed (een belangrijke spreekbuis voor politici vandaag de dag) in de gaten houdt, leest echter meer tweets over wielrennen dan over milieuvraagstukken. Toch heeft de bewindsman zich niet helemaal stilgehouden. Hij probeerde halsstarrig het malafide Maleisische houtkeurmerk MTCS toe te staan binnen het duurzame inkoopbeleid van de Nederlandse overheid. De staatssecretaris legde de kritiek van milieuorganisaties dat dit hout niet duurzaam is naast zich neer. ‘Hij gaf duidelijk voorrang aan handelsbelangen, ten koste van de toekomst van de Indonesische oerbossen’, stelt Nora van den Hoeven, campagneleider bossen bij Greenpeace. ‘Gelukkig floot de rechter hem terug en zette een streep door de plannen van Atsma.’
Met 130 km per uur de verkeerde kant op
‘Qua infrastructuur en verkeer is alles wat fout kon gaan, ook echt fout gegaan’, stelt Ivo Stumpe, woordvoerder van Milieudefensie. ‘Er gaat meer geld naar snelwegen, minder naar het openbaar vervoer, de maximum snelheid is naar 130 kilometer per uur gegaan, de kilometerheffing gaat niet door en het uitbreiden van regionale vliegvelden wordt makkelijker gemaakt.’ Is er dan helemaal niets dat het kabinet goed heeft gedaan op dit vlak? ‘Tja, er wordt wat geëxperimenteerd met elektrisch vervoer, maar veel minder dan oorspronkelijk de bedoeling was. Dat kun je nauwelijks vooruitgang noemen.’
Natuur is te duur
De natuur in Nederland is voor dit kabinet geen prioriteit, dat bleek al uit het regeerakkoord dat het kabinet eind vorig jaar presenteerde. Uit de gedetailleerde begrotingsplannen die rond Prinsjesdag naar buiten kwamen, werd pas duidelijk hoe groot de schade echt is. ‘We snappen best dat bezuinigingen nodig zijn, maar de natuuruitgaven kelderen tussen 2011 en 2015 van € 800 miljoen naar € 226 miljoen’, stelt Jan Jaap de Graeff, algemeen directeur van Natuurmonumenten. ‘Door die ongekende reductie van meer dan 70 procent komt het beheer van natuurgebieden ernstig in gevaar. Daarnaast wordt het netwerk van onderling verbonden natuurgebieden, de Ecologische Hoofdstructuur, ingekrompen. Als klap op de vuurpijl kwam verantwoordelijk staatssecretaris Henk Bleker begin oktober met een nieuwe natuurwet, waaruit wel een erg minimalistische benadering van de natuur spreekt. Alleen als het van Europa moet, worden dier- en plantensoorten beschermd. Het bevestigt onze indruk dat natuur een bijzaak is voor dit kabinet.’
En de koeien?
Ook de dieren die wij in dit land eten, boffen niet met de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. ‘Bleker heeft niets gedaan aan de meest prangende problemen in de landbouwsector’, stelt Herman van Bekkem, campagneleider landbouw en GMO bij Greenpeace. ‘Megastallen mogen doorgroeien, bestrijdingsmiddelen die slecht zijn voor bijen worden niet verboden, het mestoverschot blijft een issue en steeds meer koeien zien nooit meer de wei en de blauwe lucht. Ze staan dag in, dag uit op stal.’ Greenpeace pleit voor een landbouwsysteem dat goed voor het milieu, de dieren én de boeren is. ‘Daarvoor is sterk leiderschap nodig.’
Niet alleen kommer en kwel
Hoewel hij voor de natuur op land geen zegen is, verdient Bleker toch een pluim. De staatssecretaris heeft namelijk iets gedaan wat geen visserijbewindsman ooit heeft gedaan: Bleker erkent het belang van zeereservaten en belooft in juli ten minste 10 tot 15 procent van de Noordzee af te sluiten voor de visserij en andere schadelijke activiteiten. ‘We zijn ontzettend blij met de nieuwe koers van de staatssecretaris, dit is een historische toezegging’, stelt Tom Grijsen, campagneleider oceanen bij Greenpeace. ‘We hopen dat dit een voorproefje is van nog veel meer goede initiatieven die de zeenatuur ten goede komen. Op dit moment wordt het Europese gemeenschappelijke visserijbeleid hervormd, dé kans voor Bleker om op Europees niveau iets gedaan te krijgen. En dat is hard nodig: bijna driekwart van de Europese visbestanden is inmiddels overbevist.’