Eind 2023 en nog steeds geen EU-Mercosurdeal

Er is nog steeds geen definitief ‘EU-Mercosur’-handelsverdrag. Je weet wel, de deal die de Europese Unie wil sluiten met een aantal Zuid-Amerikaanse landen voor meer handel. Maar die zou er juist voor zorgen dat de handel in ontbossingsproducten, zoals vlees, wordt vergroot. Dat er nog steeds geen deal ligt, is mede te danken aan de sterke inzet en samenwerking van diverse natuur-, boeren-, en mensenrechtenorganisaties. En dus ook mede dankzij jou! Maar we zijn er nog niet…

Ontbossingsproducten

De EU en de vier Mercosurlanden Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay sloten al in 2019 een principeakkoord. Maar toen duidelijk werd wat deze deal zou betekenen, vielen we van onze stoel. Het ging om handel in producten waar we niet meer, maar juist minder van moeten produceren en consumeren. Denk aan vlees, wergwerpplastics, landbouwgif en biobrandstoffen. Goed voor de winsten van enkele zeer invloedrijke multinationals, zoals de Braziliaanse vleesgigant JBS en de Europese chemieconcerns Bayer en BASF. Maar deze producten zullen de klimaat- en natuurcrisis alleen maar verergeren. 

Samen tegen de deal

Niet alleen klimaat- en natuurorganisaties zijn tegen deze ouderwetse handelsdeal. Boerenorganisaties vrezen oneerlijke concurrentie door goedkoop rundvlees en andere landbouwproducten uit Zuid-Amerika. En vakbonden waarschuwen dat bijvoorbeeld de toenemende handel in auto-onderdelen vanuit de EU naar Zuid-Amerika ervoor gaat zorgen dat deze nog fragiele industrieën in die landen gaan verdwijnen, en daarmee ook de beter betaalde banen. Daarom werken we wereldwijd samen met veel verschillende organisaties, waaronder vakbonden, boerenorganisaties, sociale bewegingen, dierenactivisten en andere milieuactivisten. In Nederland werken we samen in de HandelAnders!– coalitie. 

Wat hebben we dit jaar gedaan?

Samen hebben we de afgelopen jaren een stevige campagne gevoerd tegen deze deal. En ook dit jaar hebben we rapporten gepubliceerd, onderzoeken uitgevoerd en campagne gevoerd om politici in Nederland en elders in de wereld te laten inzien dat deze handelsdeal de prullenbak in moet.

Een beknopt overzicht van onze activiteiten in 2023:

• We hebben als coalitie een informatieboekje geschreven tegen de EU-Mercosurdeal en deze gedeeld met Tweede Kamerleden. De Tweede Kamer snapt onze bezwaren en heeft daarom in februari opnieuw een motie aangenomen tegen de handelsdeal. 

• In maart heeft Greenpeace in deze brief nogmaals op een rijtje gezet waarom deze handelsdeal zo slecht is voor het klimaat en de natuur.

• Eind 2022 stelden we een briefing op tegen het splitsen van de EU-Mercosurdeal. Met dit trucje zou de EU de nationale parlementen buitenspel kunnen zetten bij de besluitvorming rondom de deal. Dat leidde uiteindelijk tot een aangenomen motie in maart, waarin de Tweede Kamer de minister voor Handel opriep om zich in de EU uit te spreken tégen een mogelijke splitsing.  

• In dezelfde week in maart nam Greenpeace deel aan een rondetafelgesprek met Kamerleden, waarin we toelichting gaven over de schadelijke effecten van deze handelsdeal op klimaat en natuur. Ook andere Nederlandse vakbonds- en ontwikkelingsorganisaties waren aanwezig, evenals wetenschappers en mensenrechtenactivisten uit Latijns Amerika, deskundigen van de Wageningen Universiteit op het gebied van landbouw en mensen van de landbouworganisatie LTO. Bijna iedereen pleitte tegen deze handelsdeal. Alleen een vertegenwoordiger van het bedrijfsleven was voor de deal. 

• In april toonden we aan dat gifstoffen die verboden zijn in de EU te vinden zijn op Braziliaanse limoenen in Nederlandse supermarkten. We waarschuwden dat de EU-Mercosurdeal de handel en het gebruik van deze gifstoffen zal stimuleren.

• Een coalitie van meer dan 450 organisaties uit Latijns-Amerika en Europa organiseerden in juli een alternatieve Europese – Zuid Amerikaanse top (EU-CELAC), waar de plannen voor een EU-Mercosurdeal sterk werden bekritiseerd. In november brachten wij het Plastics-rapport uit, waaruit blijkt dat de EU-Mercosurdeal ook de handel in wegwerpplastic zal stimuleren. Dat leidde onder meer tot Kamervragen.
  
  De politiek leiders lieten tijdens deze zomertop weten dat zij op 7 december 2023, op een nieuwe bijeenkomst, de deal wilden gaan sluiten. Dat is dus NIET gelukt! Maar….

We zijn er nog niet

Dat er nog steeds geen definitieve handelsdeal ligt, terwijl de politieke leiders van beide machtsblokken dat wél hadden aangekondigd, is een klein succes te noemen. Maar we zijn er nog niet. De leiders wringen zich nog steeds in allerlei bochten om de deal toch nog rond te krijgen, het liefst nog voor het einde van dit jaar. Ze kijken nu of ze nog wat extra afspraken kunnen maken om het wat ‘eerlijker en groener’ te maken. Afspraken die niets veranderen aan de kern van de deal. De handel in de verkeerde producten wordt gestimuleerd, en dus moet de hele deal de prullenbak in. Daarom houden we de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en gaan wij door met onze campagne.

Wil je meedoen? Het kan nog steeds! Zet ook je handtekening onder deze open brief voor de (demissionair) minister voor Handel en spreek je uit tegen het verdrag!