Wijk aan Zee, 16 november 2023 – Het blijft onduidelijk wat er gebeurt met meldingen over gifwolken bij Tata Steel. Daarom eisen stichting FrisseWind.nu, Greenpeace Nederland en omwonende Dirk Weidema nu duidelijkheid van de provincie Noord-Holland over 16 incidenten met rauwe kooks. Dit doen zij met een verzoek om invordering op de derde last onder dwangsom ongare kooks bij de kooksfabrieken van Tata Steel. Deze ongare kooks genereren naast warmte en vieze lucht ook uitstoot van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS). Omwonenden van de staalfabriek lopen hierdoor extra gezondheidsrisico’s. “We zitten met deze gifwolken van rauwe kooks opgescheept die niet beboet worden en willen nu vooral duidelijkheid,” aldus Jaap Venniker van FrisseWind.nu.
Voor de uitstoot van rauwe kooks wordt al langere tijd beboet door de toezichthouder Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG). Sinds september ‘22 zelfs met een last onder dwangsom (LOD) van €100.000,- per overtreding tot een maximum van 1,5 miljoen euro. Volgens de Omgevingsdienst zijn er sindsdien drie dwangsommen verbeurd. Met behulp van de camera’s van FrisseWind.nu en het platform Spotdegifwolk.nl zijn in de periode van 19 februari 2023 en 30 oktober 2023 16 zwarte wolken van rauwe kooks waargenomen en gemeld. Deze incidenten passen volledig bij de definitie van een rauwe kookswolk zoals de OD NZKG in de 3e LOD heeft vastgelegd: Op het moment dat de kooks uit de oven worden ‘gedrukt’ is duidelijk of de kooks gaar of niet gaar zijn. Toch blijft het aantal verbeuringen steken op drie. Inhoudelijke reacties op de meldingen van FrisseWind.nu en Greenpeace blijven uit. Een x-aantal incidenten is ‘in onderzoek’, maar onduidelijk is hoeveel.
De Onderzoeksraad voor de Veiligheid concludeerde in het rapport Industrie en omwonenden (april ’23) dat “Omwonenden zich genoodzaakt zien om zich in het bedrijf en de Vergunningverlening, Toezicht en Handhavingstaken-taken te verdiepen, omdat zij geen andere mogelijkheid meer zien dan het starten van juridische procedures. Als omwonenden niet blijven aandringen, maken noch de overheid, noch Tata Steel werk van een gezonde leefomgeving. Provincie en omgevingsdienst erkennen dat nu ook.” Dat deze zaak nu nodig is bewijst des te meer dat de toezichthouder dit wellicht erkent, maar de daad niet bij het woord voegt.
“Als bewoner van IJmuiden Noord heb ik direct zicht op de uitstoot van zwarte rookwolken door de productie van rauwe ongare kooks bij de kooksgasfabriek 1. Het eerste handhavingsverzoek verstuurde ik in 2017, waarbij ik tot en met de Hoor- en Adviescommissie moest pleiten voor handhaving van deze verboden uitstoot. Noch de Provincie Noord-Holland noch de OD NZKG hebben vóór 2020 actie ondernomen op de uitstoot van rauwe ongare kooks waarin zich Zeer Zorgwekkende Stoffen bevinden”, aldus omwonende Dirk Weidema.
Andy Palmen, directeur van Greenpeace Nederland: “De overheid moet omwonenden van grote vervuilers veel beter beschermen. Keer op keer blijkt dat zij behalve last van ziekmakende uitstoot ook op bestuurlijk niveau worden tegengewerkt. Dat moet stoppen en daarom steunen wij deze eis. Duidelijkheid wat er gebeurt met meldingen is wel het minste dat de omgevingsdienst kan doen. Bovendien vinden we dat de kankerverwekkende onderdelen van Tata Steel dicht moeten. Dan hadden we deze discussie niet eens gehad.”