“Het idee van krimp van de luchtvaart werd voorheen als absurd beschouwd.”
De impact van de massa-actie tegen privéjets op Schiphol ligt nog vers in het geheugen, maar Faiza Oulahsen is misschien nog wel trotser op de doorbraak die het Protestival in de vertrekhal eind 2019 forceerde.
Je wordt vaak gezien als iemand die alleen maar actie voert, maar is dat zo?
Veel mensen denken dat ik de hele dag in actie ben, maar dat is niet altijd het geval. Met goed overleg, overtuigingskracht en degelijk onderzoek kun je al veel bereiken. Soms is actievoeren helemaal niet nodig, en soms wel.
Kun je een voorbeeld geven van de impact van een actie?
Zeker, onze massa-actie op Schiphol in november 2022 trok wereldwijd de aandacht. Honderden actievoerders hielden toen privéjets aan de grond na overtuigend onderzoek naar hun buitensporige vervuiling en opmars. Niet lang daarna kondigde Schiphol aan privéjets te bannen en alle nachtvluchten te schrappen, evenals plannen voor een nieuwe landingsbaan. De luchthaven kon niet anders na de immense publieke druk die we samen bondgenoten als Extinction Rebellion, omwonenden en onze supporters uitoefenden.
Hoe verhoudt deze actie zich tot eerdere protesten?
De actie tegen privéjets ging verder dan ons eerste massaprotest, het Protestival in de vertrekhal in december 2019, waarmee we Schiphol opriepen om een klimaatplan op te stellen. Maar, vergis je niet, die actie had misschien wel een nog grotere impact omdat het de luchtvaart als grote vervuiler op de kaart zette, een ware maatschappelijke doorbraak. Voorheen werd het idee van krimp van de luchthaven als absurd beschouwd. De term vliegschaamte was toen nog niet ingeburgerd. En luchtvaart werd geeneens vermeld in het Klimaatakkoord van Parijs van 2015 om de opwarming van de aarde te beteugelen.
We zijn er nog niet, maar Schiphol vraagt nu zelf aan de overheid om regels voor de luchtvaart in lijn met de ‘Parijs’-afspraken. Dat is echt een ander geluid van Schiphol dan in 2019, maar nog niet het klimaatplan waar wij om vroegen. Daarom gaan we door.
Wat maakte het Protestival zo speciaal?
Het bijzondere aan het Protestival was de ruimte voor persoonlijke verhalen en de samenwerking met omwonenden die al tientallen jaren actie voerden tegen geluidsoverlast en gezondheidseffecten. Het draaide om de mensen. Het was onze eerste massaprotest, dus ik was behoorlijk gespannen. De gemeente en de marechaussee ook! De burgemeester van Haarlemmermeer beëindigde de demonstratie met een noodbevel en liet actievoerders tegen hun wil afvoeren. Terwijl de actie vreedzaam was en geen hinder voor reizigers veroorzaakte.
Greenpeace spande een zaak aan tegen de gemeente, de rechter stelde ons in 2022 in het gelijk. Een overwinning voor het recht op protest en voor iedereen die vreedzaam in actie wil komen voor een groene en duurzame toekomst.
Draaien acties nu nog meer om mensen dan voorheen?
We zitten nu nog steeds in een keerpunt dat zich in 2018 aandiende. Het jaar waarin we Greta Thunberg leerden kennen als scholier die spijbelde voor het klimaat, en het jaar waarin Extinction Rebellion opkwam.
Ik zie sinds dat jaar een enorme verschuiving naar ‘people power’ en een verbreding in de klimaatbeweging met mensen -van alle leeftijden- die nog nooit actie hebben gevoerd. Al die mensen hebben hun eigen beweegredenen, ze kiezen er zelf voor om actie te voeren, en steeds vaker krijgen mensen die zich zorgen maken over de toekomst van onze kostbare planeet een podium in de media. Daardoor zie ik echt iets gebeuren wat de rest van Nederland meekrijgt.