Verslag van hoorzitting Protestival op 29 juni 2020.
In december organiseerden wij Protestival om van grote vervuiler Schiphol een klimaatplan te eisen. Weet je nog? Een protest in festivalsferen, midden op Schiphol. Het was feestelijk, hoopvol en bovenal vreedzaam. Helaas greep de gemeente toen onnodig hard in. Samen met een grote groep actievoerders dienden wij daarom officieel bezwaar in. Wij laten ons namelijk niet de mond snoeren. De klimaatcrisis vraagt om actie, en gelukkig leven wij in een democratie waarin dat kan én mag. Tenminste, zolang onze mensenrechten beschermd worden.
Onze bezwaren mochten we op dinsdag 30 juni komen toelichten bij de bezwaarcommissie van de gemeente Haarlemmermeer. De belangrijkste punten die we naar voren brachten:
1. De gemeente heeft zich niet aan haar mensenrechtenverplichting gehouden
Vanaf het begin liet de gemeente Haarlemmermeer merken dat ze vooral het belang van grote vervuiler Schiphol hoog in het vaandel had, en liet direct merken dat we op Plaza niet welkom waren. Ook al is Plaza publiek terrein waar je in beginsel gewoon mag demonstreren. Plaza is het hart van de vervuiling en dat is waar onze boodschap gehoord zou worden.
Zoals onze advocaat Phon van der Biezen zei: ‘De overheid moet inspanningen leveren om demonstraties mogelijk te maken. Ook als dat hoofdpijn en geld kost. De burgemeester koos er voor om het hart uit protestival te snijden door deze vooraf te verbieden op Schiphol Plaza.’
2. Protestival had niet gestopt mogen worden, zeker niet met een noodbevel
We besloten toch door te gaan. Onze boodschap was te belangrijk. Onze demonstratie was vreedzaam en we stonden niemand in de weg. We hadden gewoon moeten mogen blijven om onze stem te laten horen. We waren enorm goed voorbereid, en er was geen reden om aan te nemen dat er wanordelijkheden dreigden.
De gemeente wilde met het noodbevel het verbod dat ze vooraf had opgelegd afdwingen. Maar dat mag niet. Een demonstratie mag enkel worden verboden of gestopt als er aan heel specifieke bewezen omstandigheden op dat moment wordt voldaan, namelijk als er gevaar dreigt voor de gezondheid, het verkeer of wanordelijkheden. En daarvan was geen sprake.
Dus in plaats van onze demo actief mogelijk te maken vaardigde de burgemeester een noodbevel uit. Dit was een ongeoorloofd paardenmiddel waarvoor de juridische basis en motivering ontbrak.
4. Je mag mensen die je niet wilt horen niet zomaar gevangennemen
Klimaathelden die meededen aan de actie zijn afgevoerd in bussen. Dit werd ‘bestuurlijke verplaatsing’ genoemd maar houdt effectief gevangenneming in. En aan gevangenneming zitten allemaal juridische voorwaarden en waarborgen, waar niet aan was voldaan.
Onze directeur Anna Schoemakers zei dit over de gevangenneming en het verloop van de demo: ‘We werden weggevoerd en in een bus gedumpt. We wisten niet waar we heen zouden gaan, hoe lang het zou duren, en hoe we terug zouden komen. Onacceptabele onzekerheid voor mensen die gewoon voor hun rechten en de planeet opkwamen. We zijn als misdadigers behandeld terwijl we gewoon ons recht uitoefenen en noodzakelijke en rechtvaardige verandering eisen om de planeet en ons allemaal te beschermen. Juist in deze tijd moeten we erop kunnen vertrouwen dat we de bescherming hebben van onze mensenrechten om verandering te eisen.’
Wat zei de de commissie en hoe verdedigde de gemeente zich?
De commissie was goed voorbereid, had alle stukken bestudeerd, en stelde kritische vragen. Vooral in de richting van de gemeente. Zo vroeg de Commissie bijvoorbeeld of er gekeken was of de capaciteit van de Marechaussee opgeschaald had kunnen worden om de demonstratie mogelijk te maken, en of de demonstratie op Plaza wel mogelijk was geweest voor beperkte duur. De gemeente moest toegeven dat ze beide opties niet serieus hadden overwogen of besproken. De gemeente beweerde dat door het niet naleven van het verbod op de demonstratie op plaza ‘een ramp dreigde’. Dat is moeilijk voor te stellen voor eenieder die de gemoedelijke sfeer op Schiphol heeft aanschouwd op die dag zelf. Het liet vooral zien dat de gemeente vooral kan speculeren. Maar speculatie is geen basis voor het neerslaan van een demonstratie.
De gemeente bleef zich op het standpunt stellen dat Plaza een veiligheidsrisico gebied is en daarom niet geschikt werd geacht voor de demonstratie zoals wij die voor ogen hadden.
En nu?
Er zitten veel haken en ogen aan deze zaak, waardoor de bezwaarcommissie wat meer tijd nodig denkt te hebben dan de gewoonlijke twee weken. Als de bezwaarcommissie haar advies af heeft dan stuurt zij deze naar de burgemeester van Haarlemmermeer. Zij krijgt dan de kans om haar besluiten te herzien. Meer nieuws over een paar weken dus!
Je kan de hoorzitting hier terugzien.