Blog van Kumi Naidoo, directeur Greenpeace International, 1 juni 2013
Greenpeace-actievoerders protesteren in Istanbul.
Het stof is inmiddels een beetje neergedaald, nu de politie zich heeft teruggetrokken uit Gezi Park, en het traangas is opgetrokken. Premier Recep Tayyip Erdogan wil het park echter nog altijd met de grond gelijkmaken. Hij bijt zich vast in zijn afwijzing van de vreedzame protesten, maar heeft toegegeven dat de politie mogelijk te heftig heeft gereageerd. Hier is het laatste woord nog niet over gezegd.
In de afgelopen 24 uur heeft de politie traangasgranaten naar de ingang van ons kantoor en op ons dak gegooid. We vormen geen bedreiging, we zijn geweldloos en bieden medische bijstand aan gewonde demonstranten of aan de zwaar bewapende politieagenten, mochten ze hulp nodig hebben.
Vanuit het hele land reizen mensen af naar Taksim, maar ze komen ook samen op andere plekken in Turkije en over de hele wereld, om met een gevoel van solidariteit te zeggen: ‘Ik ben in Gezi’ en ‘we kijken mee en zijn geschokt door het geweld’.
Het gaat niet langer om een paar bomen in een klein park of de plannen om daar een winkelcentrum te bouwen. Maar, vergis je niet, de fundamentele menselijke behoefte aan natuur in plaats van de onverbiddelijke opruk van winkelcentra, blijft een belangrijke rol spelen.
Spandoek aan de gevel van het Greenpeace-kantoor in Istanbul.
De brute reactie van de overheid en de zwaar gepantserde politiemacht, die met een mist van traangas en een salvo van rubberen kogels vreedzame demonstranten in het ziekenhuis deed belanden, doet mensen terugdenken aan Tahrir en Occupy Wall Street. Op een vreemde manier heeft die associatie hen juist ook aangemoedigd, harder gemaakt en haarscherp in beeld gebracht dat dit een strijd is voor de kwaliteit van de Turkse democratie. Het is een strijd voor het recht op vreedzaam protest; een strijd om te kunnen zeggen dat mensen en de natuur belangrijker zijn dan de zakelijke belangen van machtige elites en hun onstilbare honger naar winst.
Veel andere kwesties en bezorgdheid over premier Erdogans constante uitholling van burgerrechten en milieuwetten worden gemaskeerd door een oorlogsmist, de dikke wolken van traangas die Taksim bedekken. Vrijheid van meningsuiting en het recht op vreedzaam protest zijn heilige begrippen, zonder dat kan er geen echte democratie zijn. De Turkse autoriteiten moeten deze principes respecteren. Het geweld tegen demonstranten moet stoppen!
Als ik weer een update krijg van mijn collega’s in het Greenpeace-kantoor in Istanbul voel ik me zowel bezorgd als trots. Ons personeel, onze vrijwilligers en iedereen die ons steunt zijn solidair met hen die het park willen beschermen. Zij zijn solidair met hen die eisen dat er een eind komt aan het politiegeweld.
Ons kantoor ligt aan de Istiklalstraat, de belangrijkste weg die leidt naar het Taksimplein, op slechts 1 kilometer afstand. De protesten hebben zich uitgebreid naar deze straat en politieagenten hadden het gemunt op demonstranten direct onder ons kantoor. Daarbij schuwden ze het gebruik van traangas en waterkanonnen niet. De toegang tot het kantoor was meermaals geblokkeerd en de lucht is zurig.
Ons kantoor is ’s nachts opengebleven en zal openblijven zo lang het nodig is. We ontfermen ons over gewonde en uitgeputte demonstranten. We bieden een adempauze en eerste hulp aan gewonden. Meerdere artsen en medici hebben zich bij ons aangesloten om hulp te bieden aan mensen in nood. De sfeer is gespannen, maar onze actievoerders zijn vastberaden in hun overtuiging.
Ik ben geschokt door de onmacht van de media in Turkije om volwaardige verslaggeving te doen van wat er aan de hand is – al jaren hebben zij te maken met druk van de overheid en censuur. Maar via social media, van burger tot burger, wordt het nieuws gezien en gehoord. De autoriteiten worden in de gaten gehouden en bekritiseerd. Foto’s, video’s en tweets overspoelen het internet. Honderden kantoren en winkels in Istanbul hebben hun wifi-netwerken toegankelijk gemaakt voor het publiek, als compensatie voor het feit dat de mobiele datanetwerken werden gesloten in een poging mensen ervan te weerhouden te verslaan wat ze zien. Deze actie bewijst dat het onmogelijk is het nieuws te controleren. Onze teams in Turkije verzorgen regelmatig updates via de Facebook– en Twitter-accounts van Greenpeace International.
We hopen dat onze medewerkers, onze vrijwilligers en iedereen die ons steunt veilig blijft, maar we hebben ook respect voor het risico dat zij nemen! In deze moeilijke tijden omhelzen we onze kernwaarden van vrede en geweldloosheid, van getuige zijn van wat zich in de wereld afspeelt en actievoeren.
Tegen premier Erdogan zeg ik: stop het geweld en geef de media de vrijheid om te berichten over alle zaken die spelen. De wereld kijkt mee. We hebben de premier in het verleden met recht horen pleiten voor vrede elders in het Midden-Oosten. Hij moet nu woord bij daad voegen in zijn eigen land. We roepen hem op het traangas en het geweld van de laatste dagen niet te herhalen, we vragen hem de rubberen kogels en wapenstokken achterwege te laten. Geweld is niet het antwoord.
Onze gedachten en onze solidariteit zijn met de mensen in Istanbul en de mensen in Turkije. Alsjeblieft, hou jezelf op de hoogte van wat er gebeurt, volg het nieuws en spreek je uit voor een einde aan het geweld, bescherming van het park en het recht om vreedzaam te demonstreren.
PS: Wil je een steunbetuiging achterlaten voor onze collega’s in Istanbul? Laat dan een berichtje en/of plaatje achter op de Facebookpagina van Greenpeace Turkije. Daar vind je ook recente foto’s van de gebeurtenissen in Turkije.