Παγκόσμια ημέρα των Ωκεανών σήμερα και, όπως κάθε χρόνο τέτοια μέρα, βρίσκουμε την ευκαιρία να αναλογιστούμε τη σημασία των θαλασσών και να προβληματιστούμε για το αν κάνουμε αρκετά για να τις προστατεύσουμε. Οι παγκόσμιες ημέρες υπάρχουν για να θυμόμαστε και να τιμούμε ένα σπουδαίο γεγονός ή για να ενημερωθούμε και να ευαισθητοποιηθούμε για ένα ζήτημα μεγάλης σημασίας.
Οι θάλασσες είναι ένα τέτοιο ζήτημα: είναι καίριας σημασίας για την επιβίωσή μας και αξίζουν να τις θυμόμαστε κάθε μέρα. Ειναι η γαλάζια καρδιά του πλανήτη μας. Καλύπτουν πάνω από το 70% της επιφάνειας της γης, παρουσιάζουν μία απίστευτη ποικιλία φυτών και ζώων φιλοξενώντας το 80% της ζωής πάνω στη γη, παράγουν ένα μεγάλο ποσοστό του οξυγόνου που αναπνέουμε και είναι η πρωταρχική πηγή τροφής για περισσότερα από 3,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Αποτελούν επίσης τους κύριους ρυθμιστές του κλίματος, απορροφώντας το 20-30% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προέρχονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Σκεπτόμενη λοιπόν την τεράστια προσφορά των θαλασσών στη ζωή μας, αναρωτιέμαι αν η παγκόσμια αυτή μέρα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που οδήγησαν στην καθιέρωσή της, δηλαδή την κινητοποίηση του πλανήτη για την αναγνώριση της ανάγκης προστασίας τους. Μάλλον όχι, αν σκεφτούμε ότι λιγότερο από το 1% της επιφάνειας του ωκεανού βρίσκεται υπό καθεστώς απόλυτης προστασίας. Η προσπάθεια και ο αγώνας για τη διάσωση των θαλασσών όμως πρέπει να είναι καθημερινός. Το θέμα είναι τι κάνουμε γι’ αυτές τις υπόλοιπες 364 μέρες του χρόνου, για να μπορούμε να γιορτάζουμε πραγματικά στις 8 Ιουνίου.
Τριάντα χρόνια τώρα, στην Greenpeace τιμούμε τις θάλασσες και τις υπερασπιζόμαστε από την πρώτη μέρα της ίδρυσής μας, αναδεικνύοντας όλες τις πτυχές των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, αποκαλύπτοντας περιβαλλοντικά εγκλήματα που υποβαθμίζουν τα ελληνικά νερά και προωθώντας συγκεκριμένες λύσεις για την προστασία τους.
Αναδείξαμε πρώτοι τις απειλές και ήρθαμε αντιμετωποι με τους υπαίτιους της υποβάθμισης των θαλασσών. Η θάλασσα μας δίνει ζωή, παρόλο που την καταστρέφουμε και την αφήνουμε απροστάτευτη. Ως αποτέλεσμα, πολλά θαλάσσια είδη έχουν χαθεί για πάντα ή βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης. Οι πρώτες κιόλας δράσεις μας το 1991 ήταν για το ζήτημα της πετρελαϊκής ρύπανσης. Ήταν μία εκστρατεία που μας απασχόλησε για μία δεκαετία, ενώ ήμασταν το πρώτο γραφείο της Greenpeace που ασχολήθηκε συστηματικά με το ζήτημα αυτό. Ήμασταν από τις πρώτες οργανώσεις που αναδείξαμε την υπεραλίευση ως μία από τις σημαντικότερες απειλές των θαλασσών και ήρθαμε αντιμετωποι με αλιείς που καταστρέφουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα, συλληφθήκαμε και δικαιωθήκαμε στο δικαστήριο. Αποκαλύψαμε το μέγεθος της πλαστικής ρύπανσης στις ελληνικές θάλασσες και ακτές, ευαισθητοποιώντας τον κόσμο για τις πραγματικές αιτίες αυτής της απειλής.
Προτείναμε φιλόδοξες, αλλά εφικτές λύσεις. Συνεργαστήκαμε με ψαράδες, επιστήμονες και τοπικές πρωτοβουλίες για τη δημιουργία ενός δικτύου θαλάσσιων καταφυγίων στην Ελλάδα. Προτείναμε προστατευόμενες περιοχές για την αποκατασταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων στις Κυκλάδες και τον Κορινθιακό κόλπο, που είναι σήμερα περιοχή Natura 2000.
Χτίσαμε συμμαχίες με παράκτιους αλιείς χαμηλής έντασης από όλη την Ελλάδα για να ενισχύσουμε τη φωνή τους και ενωμένοι να απαιτήσουμε θάλασσες γεμάτες ζωή. Παίξαμε καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία της L.I.F.E. (Low Impact Fishers of Europe), την πρώτη οργάνωση με στόχο τη δίκαιη εκπροσώπηση των μικρών ψαράδων στις Βρυξέλλες και σε επίπεδο κρατών μελών. Μαζί καταφέραμε την αναθεώρηση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ) ώστε να υποστηρίξει για πρώτη φορά φιλόδοξα μέτρα για τη μείωση της αλιευτικής πίεσης, την εξισορρόπηση του μεγέθους του ευρωπαϊκού αλιευτικού στόλου και την προώθηση αλιευτικών μεθόδων χαμηλής έντασης.
Ενώσαμε τις δυνάμεις μας με τους καταναλωτές για να φτιάξουμε μία αγορά που βασίζεται στον σεβασμό της θάλασσας και τις ανθρώπινες σχέσεις. Πολλά είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες κινδυνεύουν, ενώ η αγορά είναι γεμάτη με προϊόντα που έχουν πιαστεί με μη βιώσιμες μεθόδους, ή που έχουν ταξιδέψει πολλά χιλιόμετρα για ημέρες ώστε να φτάσουν στην ελληνική αγορά. Με το πρόγραμμα “Ένα κουτί θάλασσα” δοκιμάσαμε μία διαφορετική αγορά ψαριών και θαλασσινών, που προστατεύει το περιβάλλον, δίνει φωνή στους παράκτιους ψαράδες χαμηλής έντασης και σέβεται τους καταναλωτές.
Ο αγώνας όμως δεν σταματάει. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να έρθουμε πιο κοντά και να υπερασπιστούμε τις θάλασσες μαζί πιέζοντας την πολιτεία να προχωρήσει σε φιλόδοξα μέτρα για την προστασία τους. Η κλιματική κρίση έχει ολοένα και σοβαρότατες επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, το οποίο ρυθμίζει το κλίμα μας (υπερθέρμανση, οξίνιση, αποξυγόνωση των νερών). Πλέον, και ειδικά μετά την πανδημία, είναι σαφές ότι η κλιματική κρίση και η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι δύο αλληλένδετες κρίσεις και η εξασφάλιση ανθεκτικών θαλάσσιων οικοσυστημάτων θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση και των δύο. Αρκεί να τα προστατέψουμε τώρα μόνη μας ελπίδα για μία πραγματική και ουσιαστική ανάκαμψη είναι η άμεση και ολιστική αντιμετώπιση των κρίσεων που ζούμε.
Πάτα εδώ
