Η φύση ναι, αντιδρά στις ταλαιπωρίες που περνά και προσπαθεί να επανέλθει. Όμως δεν δείχνει οργή, ούτε ψάχνει εκδίκηση © Isis Medeiros / Greenpeace

“Η οργή της φύσης”
“Η φύση εκδικείται”
“Άνιση μάχη με τη φύση”

Συχνά ακούμε και διαβάζουμε αυτές τις αρκετά στερεοτυπικές εκφράσεις, που από τη μία δικαιολογούνται γιατί δείχνουν την προσπάθεια των ανθρώπων να εξηγήσουν τι συμβαίνει και να βρουν ποιος φταίει για την καταστροφή. Όμως, η αλήθεια είναι ότι τέτοιες εκφράσεις διαστρεβλώνουν λίγο τη σχέση που θα έπρεπε να έχει το ανθρώπινο είδος με τη φύση συνολικά.

Ποιον εκδικείται αλήθεια η φύση; Αν θεωρούμε ότι εκδικείται εμάς, για ποιον λόγο να εκδικηθεί ένα είδος που η ίδια δημιούργησε;

Η φύση ναι, αντιδρά στις ταλαιπωρίες που περνά και προσπαθεί να επανέλθει. Όμως δεν δείχνει οργή, ούτε ψάχνει εκδίκηση.

Η “φύση”, δηλαδή όλα τα είδη χλωρίδας και πανίδας που την αποτελούν και συμβιώνουν σε αυτήν, προσπαθούν απλά να επιβιώσουν, να μην εξαφανιστούν και να συνεχίσουν να έχουν το σπίτι τους.

Κι ένα ακόμα πιο βασικό πρόβλημα των φράσεων αυτών, είναι το γ’ ενικό πρόσωπο. Είμαστε εμείς, το ανθρώπινο είδος, κάτι ξεχωριστό από τη φύση; Δεν αποτελούμε πια κομμάτι της; Δεν είναι η φύση αυτή που μας δημιούργησε;

Είμαστε η φύση. Είμαστε μέρος της, κομμάτι της, από εκεί προερχόμαστε © Bernd Lauter / Greenpeace

Τελικά, ποια είναι η σχέση μας με τη φύση; Συχνά λέμε εκφράσεις όπως “θέλω να δω λίγο φύση”, “έχω χάσει την επαφή μου με τη φύση”. Μήπως αυτές οι εκφράσεις δείχνουν ότι πρέπει να το πάρουμε αλλιώς; Τέτοιες κρίσιμες στιγμές, με το φυσικό περιβάλλον να καταστρέφεται συνεχώς, εκτενώς και από πάρα πολλές αιτίες, η απάντηση είναι σίγουρα ναι.

Είμαστε η φύση. Είμαστε μέρος της, κομμάτι της, από εκεί προερχόμαστε. Ατάκες όπως “μάχη με τη φύση” δεν πρέπει να λέγονται, δίνουν μόνο λάθος κατευθύνσεις. Αν όντως πρέπει να βρούμε κάποιον “αντίπαλο” σε κάποια “μάχη”, τότε στην ουσία η μάχη αυτή είναι με το ίδιο μας το είδος, στην προσπάθειά μας να οργανωθούμε καλύτερα σε θέματα πρόληψης, αντιμετώπισης και ανθεκτικότητας στις φυσικές καταστροφές. 

Γιατί κάθε φυσική καταστροφή επηρεάζει όλα τα είδη που συμβιώνουν στον πλανήτη, από το μικρότερο ως το μεγαλύτερο και το πιο “έξυπνο”. Κανένα είδος, όσο ψηλά στην αλυσίδα κι αν βρίσκεται, δεν μένει ανεπηρέαστο.

Γι’ αυτό, δεν είναι καθόλου ρομαντικό και ξεπερασμένο να προσπαθήσουμε ξανά να αποκτήσουμε άλλη σχέση με τη φύση, πιο ουσιαστική, ώστε να νιώσουμε ξανά ότι είμαστε κομμάτι της. Μόνο έτσι θα καταλάβουμε τους κινδύνους που αντιμετωπίζει και θα κάνουμε τη σύνδεση, ότι όλα αυτά αφορούν κι εμάς και δεν αναφέρονται σε κάτι μακρινό, γενικό και αόριστο. Οι πόλεις μας δεν πρέπει να μοιάζουν με τσιμεντένιες ζούγκλες, αντίθετα πρέπει να έχουν όσα περισσότερα στοιχεία της φύσης γίνεται και να μας δίνουν κίνητρο να βγαίνουμε έξω. Ώρα να σταματήσουμε να ζούμε σε “κουτιά”, ώρα να ζούμε όσο πιο συχνά γίνεται σε πάρκα, άλση, δάση, παραλίες, βουνά και λαγκάδια. Όσο ακόμα μπορούμε να τα απολαύσουμε.

Πάτα εδώ