Το κείμενο έγραψαν: Κεϊσάντα Καμάμι και Γεώργιος Βράμπας (εθελοντ@ς της
Greenpeace)
Πολλές φορές έχουμε ακούσει και διαβάσει για εναλλακτικούς τρόπους ενέργειας, βιωσιμότητα, κυκλική οικονομία και zero waste. Πώς γίνονται όλα αυτά στην πράξη; Και είναι εύκολο να τα συμπεριλάβουμε στη ζωή μας;
Με αυτές και άλλες απορίες, ξεκινήσαμε το Σάββατο πρωί, μια ομάδα εθελοντ@ν της Greenpeace, να επισκεφτούμε το Helios Eco Lab για να δούμε από κοντά πώς ο David και η παρέα του κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν τρόπο ζωής που κυρίως σέβεται το περιβάλλον, να οραματίζονται μια αειφόρο ανάπτυξη, να τη σχεδιάζουν και να την υλοποιούν.
Η επίσκεψη μας στο Helios Eco Lab ξεκίνησε με την άφιξή μας στον κατάμεστο από δέντρα χώρο γύρω από το οίκημα. Εκεί η πρώτη μας αντίδραση ήταν να θαυμάσουμε την πανέμορφη οικολογική αρχιτεκτονική κατασκευή του σπιτιού, η στέγη του οποίου καλύπτεται εν μέρει από φωτοβολταϊκά πάνελ και πλούσια πράσινη βλάστηση.
Η ξενάγηση στον χώρο άρχισε από τον ιδρυτή του Helios, David Davis, ο οποίος αφού γνωριστήκαμε μας ενημέρωσε για το σύστημα συλλογής ηλιακής ενέργειας με την οποία λειτουργεί εξ ολοκλήρου το σπίτι. Αυτό καθίσταται δυνατό μέσω της φόρτισης μιας κεντρικής μπαταρίας του σπιτιού που είναι υπεύθυνη για την αποθήκευση της ενέργειας που έρχεται από τα πάνελ. Εκτός αυτού όμως, υπάρχει και τίθεται σε εφαρμογή ένα πρωτοποριακό σύστημα συλλογής ενέργειας με πάνελ εγκατεστημένα στην οροφή μεταχειρισμένων, επισκευασμένων οχημάτων, τα οποία μετά από τροποποίηση σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι σε θέση να αποθηκεύουν στις μπαταρίες τους αρκετή ενέργεια για να καλύψει τις ανάγκες όλου του σπιτιού. Οι μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχουν μεγάλη χωρητικότητα και ως εκ τούτου αποτελούν ιδανική επιλογή για χρήση ως εφεδρική πηγή ηλεκτρισμού τις χειμωνιάτικες μέρες χωρίς ήλιο, όταν η μπαταρία του σπιτιού αδειάζει.
Στο επόμενο βήμα της ξενάγησής μας, μάθαμε από τον David πως επόμενο στόχο αποτελεί η ολική αποσύνδεση από το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, όπως έχει ήδη επιτευχθεί για τον ηλεκτρισμό από την ΔΕΗ. Αυτό παίρνει μορφή ήδη, με τη συλλογή βρόχινου νερού σε δεξαμενές κάτω από το σπίτι, για το πότισμα του πρασίνου του σπιτιού. Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, ένα ακόμα project είναι η διαδικασία της αφαλάτωσης θαλασσινού νερού από την κοντινότερη παραλία, η οποία επιτυγχάνεται μέσω μιας ειδικής εγκατάστασης για να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες του σπιτιού.
Ακόμη, ασχοληθήκαμε με τη δυνατότητα ανάκτησης θερμικής ενέργειας για τη χειμωνιάτικη περίοδο, με τη χρήση των υπόγειων επιπέδων της γης. Η θερμοκρασία της γης είναι κατά κανόνα 10-15°C θερμότερη από την ατμόσφαιρα εκείνη την περίοδο και με τη χρήση μίας εισόδου από την επιφάνεια στη γη, επιτυγχάνεται η μεταφορά αυτής της θερμότητας στο εσωτερικό του σπιτιού και ο εξαερισμός του αέρα ταυτόχρονα. Επίσης, αναφερθήκαμε στην κινητή μονάδα συλλογής και αποθήκευσης ηλιακής ενέργειας, την οποία μπορεί κανείς να προσθέσει στο αυτοκίνητό του για χρήση στις διακοπές του ή οπουδήποτε άλλου.
Στη συνέχεια οδηγηθήκαμε στον εσωτερικό χώρο του σπιτιού, όπου παρατηρήσαμε δημιουργικές κατασκευές ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης αντικειμένων και υλικών με ιδιαίτερα δημιουργικό και απλούστατο τρόπο εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων τους. Αυτή είναι άλλωστε και η κουλτούρα στην οποία είναι βασισμένο όλο το project, η αρχή της βιωσιμότητας, της κυκλικής οικονομίας και του zero waste. Έπειτα, με πολλή όρεξη σερβιριστήκαμε ένα απολαυστικό γεύμα, εξ ολοκλήρου χορτοφαγικό, με φρέσκα συστατικά από τον κήπο του σπιτιού όπως κολοκύθες, σαλάτες μανιτάρια, κλπ.
Μέρος 2ο– Μετά το φαγητό
Μετά το διάλειμμα για φαγητό, συνέχεια είχε ένα σύντομο σεμινάριο που αφορούσε τα διάφορα είδη μπαταριών και τα χαρακτηριστικά τους. Στόχος δεν ήταν να γίνουμε ειδικοί και να κατασκευάσουμε οι ίδιοι αυτά τα συστήματα, αλλά να καταλάβουμε καλύτερα πώς λειτουργούν. Είδαμε πώς παλιές μπαταρίες διαφόρων τύπων μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν για την κατασκευή μιας νέας μπαταρίας αποθήκευσης ενέργειας. Η ηλιακή γεννήτρια ήταν ακόμα μια κατασκευή που έκλεψε την παράσταση, αφού είδαμε επιτόπου τον τρόπο λειτουργίας της και ενημερωθήκαμε για τα πλεονεκτήματά της. Μερικά από αυτά είναι η μη εκπομπή ρύπων, η εξοικονόμηση χρημάτων λόγω μη χρήσης καυσίμου και μη συχνής συντήρησης σε σχέση με μια αντίστοιχη γεννήτρια που λειτουργεί με ορυκτά καύσιμα.
Στη συνέχεια κατεβήκαμε στον χώρο που επεξεργάζονται τα απόβλητα του σπιτιού και το “γκρι νερό”. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός που διαθέτει το σπίτι για την επεξεργασία αυτών των αποβλήτων, λόγω της αερόβιας κομποστοποίησης δεν επιτρέπει τη δημιουργία μεθανίου. Επίτηδες λοιπόν έχει επιλεχθεί το συγκεκριμένο σύστημα εφόσον το μεθάνιο που θα εκλυόταν υπό άλλες συνθήκες είναι ένα αέριο του θερμοκηπίου 80 φορές πιο ικανό να εγκλωβίζει τη θερμότητα, συμβάλλοντας σημαντικά στην κλιματική αλλαγή. Η επεξεργασία και ο διαχωρισμός των υγρών και των στερεών αποβλήτων επιτρέπουν τη δημιουργία κομπόστ, το οποίο χρησιμοποιείται για τη γονιμότητα του εδάφους με σκοπό την καλλιέργεια διαφόρων λαχανικών στους χώρους του κτήματος. Τέλος, ξεναγηθήκαμε στο υπόγειο του σπιτιού, στο οποίο βρισκόταν μια πισίνα που εκτός από την προφανή της χρήση λειτουργεί και σαν μέσο ψύξης και θέρμανσης του σπιτιού ανάλογα την περίοδο. Η συγκεκριμένη πισίνα έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει και να διατηρεί τη θερμότητα κατά τη διάρκεια των ζεστών μηνών, ενώ μέσω μιας αντλίας θερμότητας μπορεί να ζεσταίνει το σπίτι τους πιο κρύους μήνες. Ο ίδιος χώρος εφόσον η πισίνα καλυφθεί με τάβλες ξύλου χρησιμοποιείται και σαν αίθουσα εκδηλώσεων.
Ό,τι καταφέραμε να δούμε τις μερικές ώρες που φιλοξενηθήκαμε στο Helios Eco Lab θεωρούμε πως είναι ένα μικρό μόνο παράδειγμα του πώς αυτός ο χώρος συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη. Εκτός από τις φιλόδοξες προσπάθειες του Helios Eco Lab να προωθήσει την ιδέα του zero waste, zero carbon, one planet κρατάμε πάνω απ’ όλα τη διάθεση αυτών των ανθρώπων να μοιραστούν τη γνώση τους και να μας ανοίξουν το σπίτι τους, προσφέροντάς μας μερικές πολύ όμορφες στιγμές.