16 Οκτώβρη 1968. Μεξικό. Οι νικητές του τελικού των 200 μέτρων στους Ολυμπιακούς Αγώνες ανεβαίνουν στο βάθρο. Και γράφουν ιστορία. Όχι με τη νίκη τους, αλλά με τη στάση τους. Οι Αφροαμερικανοί Τόμμυ Σμιθ και Τζον Κάρλος εμφανίζονται ξυπόλητοι και υψώνουν τη γαντοφορεμένη γροθιά τους. Μαζί τους και ο δευτεραθλητής Αυστραλός Πήτερ Νόρμαν. Και οι τρεις αθλητές φορούν το σήμα του Olympic Project for Human Rights. Επέλεξαν να διαμαρτυρηθούν με αυτό τον τρόπο στις φυλετικές διακρίσεις που συμβαίνουν εκείνη την εποχή στις χώρες τους. Η φωτογραφία τους με τις υψωμένες γροθιές και τα κεφάλια σκυμμένα (την ώρα της ανάκρουσης του Εθνικού ύμνου των ΗΠΑ) έκανε το γύρο του κόσμου. Η φωτογραφία τους είναι ακόμα μια από τις πιο χαρακτηριστικές της σύγχρονης ιστορίας.
Στη συνέχεια κυνηγήθηκαν, τους αφαιρέθηκαν τα μετάλλια, αντιμετωπίστηκαν ως παρίες, δέχθηκαν απειλές για τη ζωή τους… Ήταν η εποχή που δολοφονήθηκε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, η εποχή της άνθησης των κινημάτων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις, ενάντια στους διαχωρισμούς με βάση το χρώμα… Η συγκεκριμένη δράση τους, έδωσε ελπίδα και κουράγιο σε εκατομμύρια καταπιεσμένων και αγωνιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε όλο τον κόσμο. Αποτέλεσε φάρο δύναμης και ελπίδας και ένα μήνυμα πολύ ισχυρότερο ακόμα και από την αρχική τους ιδέα για μποϋκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων.
Είχα την τύχη να συναντήσω τον Τζον Κάρλος, πριν από λίγες ημέρες. Πλησιάζει τα 70 και παραμένει ενεργός αθλητής-εκπαιδευτής και ενεργός πολίτης. Με τη συρτή προφορά του Νότου, μας μίλησε για την ανάγκη να υψώνεις κάθε στιγμή το ανάστημά σου για τις πεποιθήσεις και τις αρχές σου, για την ανάγκη να επιμένεις και να μην το βάζεις κάτω ακόμα και όταν όλη (ή σχεδόν όλη) η κοινωνία είναι εναντίον σου, για την ανάγκη να κάνεις τα σωστά πράγματα τη σωστή στιγμή, για την ανάγκη να χτίζουμε τον εαυτό μας και την πορεία μας στη ζωή μέσα από τις επιλογές μας. «Ζωή δεν είναι το ν’ ανακαλύψεις τον εαυτό σου. Ζωή είναι το να τον δημιουργήσεις» (Life isn’t about finding yourself. Life is about creating yourself), μας είπε.
Ένας από τους πρωτομάστορες της πολιτικής ανυπακοής βρέθηκε σε μια συνάντηση της Greenpeace και μας μίλησε, από τη δική του σκοπιά, για την εθελοντική, ειρηνική και μη βίαιη δράση. Ένας θρύλος της σύγχρονης ιστορίας επιβεβαίωσε με την παρουσία και τα λόγια του ότι κι εμείς, ΤΩΡΑ μέσα σε αυτή την κρίση, οφείλουμε να σηκώνουμε το ανάστημά μας, για να υπερασπιστούμε τις αρχές μας και τα δικαιώματα μας ως πολίτες αυτής της χώρας. Ο Τζον Κάρλος ήταν απλά η αφορμή, που ήρθε να μας τονώσει την επιθυμία να επιμένουμε, να ανοίγουμε καινούργιους δρόμους, να παλεύουμε για ένα καλύτερο αύριο. Γιατί η ιστορία φτιάχνεται από απλούς καθημερινούς ανθρώπους με όραμα και επιμονή. Ανθρώπους που δε βλέπουν μόνο το πρόβλημα, αλλά και τη λύση του.
