Τις τελευταίες μέρες κυκλοφόρησαν δημοσιεύματα με τίτλους που κατηγορούν τη Greenpeace ότι εναντιώνεται στην καλλιέργεια του λεγόμενου “χρυσού ρυζιού” που σώζει, υποτίθεται, τις ζωές δεκάδων χιλιάδων παιδιών που δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή τροφή και πάσχουν από ανεπάρκεια βιταμίνης Α. Αφορμή για τα δημοσιεύματα στάθηκε μία δικαστική απόφαση στις Φιλιππίνες, όπου το εφετείο της χώρας, βασισμένο στην αρχή της προφύλαξης, αποφάσισε να ανακαλέσει την άδεια για εμπορική καλλιέργεια του μεταλλαγμένου ρυζιού, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή και ανεξάρτητα στοιχεία που να αποδεικνύουν την ασφάλειά του για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Δεν μας προκαλούν έκπληξη τέτοια δημοσιεύματα, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που η βιομηχανία των μεταλλαγμένων αντιδρά έντονα σε μία ακόμα απόφαση ενάντια στην κυκλοφορία των προϊόντων της, και μάλιστα χρησιμοποιώντας για άλλη μία φορά αισχρά ψέματα. Ανάμεσα σε αυτά τα ψέματα, ο ανυπόστατος ισχυρισμός ότι το “χρυσό ρύζι” έχει κατασκευαστεί όχι με στόχο το κέρδος, αλλά για να σώσει τα παιδιά από πείνα και αρρώστιες, είναι από τους πιο χυδαίους. Αυτό που καθόλου τυχαία δεν μας λένε οι υποστηρικτές των μεταλλαγμένων, είναι ότι δεν έχει αποδειχτεί ότι το “χρυσό ρύζι” μπορεί να αντιμετωπίσει την ανεπάρκεια της βιταμίνης Α. Επίσης, βολικά δεν μας λένε ότι οι λύσεις για την αντιμετώπισή της υπάρχουν ήδη: διατροφή πλούσια σε λαχανικά και συμπληρώματα όπου αυτά χρειάζονται, όπως άλλωστε προτείνει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Επιπλέον, οι εταιρείες που κατασκεύασαν και εμπορεύονται το μεταλλαγμένο ρύζι ισχυρίζονται ότι είναι ασφαλές, ενώ θα ωφελήσει και τους αγρότες. Ήταν οι ίδιοι οι αγρότες όμως, καθώς και ομάδες πολιτών στις Φιλιππίνες, που με πρωτοβουλία τους ξεκίνησαν τον δικαστικό αγώνα ενάντια στην εμπορική καλλιέργεια του μεταλλαγμένου ρυζιού. Οι αγρότες αντιδρούν στην καλλιέργεια μεταλλαγμένων γιατί ανησυχούν για τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, δηλαδή τον κατεξοχήν σύμμαχο στην αγροτική τους δραστηριότητα, καθώς και για την εξάρτηση από τις μεγάλες αγροχημικές βιομηχανίες που θα φέρει αυτή η καλλιέργεια. Οι αγρότες αγωνίζονται να διαφυλάξουν τη φύση, τη βιοποικιλότητα και τις τοπικές τους ποικιλίες που είναι ανθεκτικές στην αλλαγή του κλίματος, σε μία χώρα που ήδη υφίσταται σοβαρές επιπτώσεις από την κλιματική κρίση. Είναι οι αγρότες που επιδιώκουν τη διατροφική κυριαρχία, τον έλεγχο δηλαδή της τροφής από τους ίδιους και όχι από τη βιομηχανία.
Στο πλευρό αυτών των ομάδων στάθηκε η Greenpeace, προσφέροντας επιστημονικά στοιχεία, τεχνογνωσία και νομική υποστήριξη. Η απόφαση του δικαστηρίου, που είναι μία σημαντική νίκη για τους αγρότες που αγωνίζονται εδώ και δεκαετίες ενάντια στα μεταλλαγμένα, επικυρώνει το συνταγματικό δικαίωμα στην υγεία και το υγιές περιβάλλον, και υπενθυμίζει ότι το χρέος της κυβέρνησης των Φιλιππίνων είναι να υπηρετεί τα συμφέροντα των ανθρώπων και όχι της αγροχημικής βιομηχανίας. Η συζήτηση αυτή είναι επίκαιρη και για την Ευρώπη, όπου αυτή την περίοδο συζητείται σε επίπεδο νομοθεσίας να απελευθερωθεί από τους ελέγχους η κυκλοφορία των λεγόμενων “νέων μεταλλαγμένων”, που στην πραγματικότητα λίγο διαφέρουν από τα “παλιά”, καθώς ενέχουν τους ίδιους ακριβώς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Σε έναν πλανήτη που ήδη βιώνει τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, είναι παραπλανητικό και επικίνδυνο η συζήτηση για τη διατροφική επάρκεια να στρέφεται στα μεταλλαγμένα. Η ασφάλεια των μεταλλαγμένων για τους ανθρώπους και το περιβάλλον δεν έχει αποδειχθεί ποτέ, ενώ η προώθησή τους από την αγροχημική βιομηχανία εμποδίζει την απολύτως απαραίτητη ανάπτυξη και εξάπλωση της ανθεκτικής στην κλιματική αλλαγή αγροοικολογίας. Η μόνη απάντηση για τη διατροφική μας ασφάλεια και την υγεία μας βρίσκεται στην καλλιέργεια τροφής με βιώσιμες πρακτικές, με έμφαση στην ανθεκτικότητα και τη βιοποικιλότητα, και με επίκεντρο τους ανθρώπους που καλλιεργούν και τους ανθρώπους που καταναλώνουν την τροφή. Η στροφή προς ένα τέτοιο μοντέλο απαιτεί πολιτική τόλμη και αποφάσεις, ενώ δεν έχει καμία ανάγκη τις μεγάλες εταιρείες που έχουν ως μόνο στόχο το κέρδος. Έχει ανάγκη μία ενεργή κοινωνία των πολιτών που διεκδικεί τα αυτονόητα δικαιώματά της. Έχει ανάγκη την ορθή επιστημονική τεκμηρίωση και όχι ψευδείς ισχυρισμούς. Με αυτούς τους συμμάχους έχουμε επιλέξει εδώ και δεκαετίες να πορευόμαστε και μαζί τους έχουμε πετύχει σημαντικές νίκες.
