Η σημερινή απειλή επισιτιστικής κρίσης, τα πολύ υψηλά κόστη παραγωγής και οι εξωφρενικές αυξήσεις στις τιμές τροφίμων εξαιτίας (ή, μάλλον, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία) είναι ζητήματα που αντιμετωπίζονται μόνο με τολμηρές πολιτικές αποφάσεις που έως σήμερα δεν έχουν ανακοινωθεί και που απουσιάζουν αισθητά από όλες τις συζητήσεις στην Ελλάδα. Στην παραπάνω φράση συνοψίζεται η ομιλία της Greenpeace που συμμετείχε στην έκθεση Agrotica, και συγκεκριμένα στην παράλληλη εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν το Ινστιτούτο Γεωργίας & Τροφίμων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και το σωματείο Ομφαλός (με έδρα τα Τρίκαλα Ημαθίας) για την αειφόρο αγροτική ανάπτυξη.
Η εκδήλωση είχε τίτλο “Η νέα ΚΑΠ, η επισιτιστική κρίση και ο στρατηγικός σχεδιασμός της χώρας” όπου παρουσιάστηκε το πολυσέλιδο κείμενο για την αξιοποίηση των δημοσίων κονδυλίων της ΚΑΠ, δηλαδή τα δικά μας χρήματα. Τα ερωτήματα που θέσαμε στη διάρκεια της εκδήλωσης ήταν τα εξής: “Στρατηγικός σχεδιασμός για αξιοποίηση εργαλείων και πόρων (όπως τα κονδύλια της ΚΑΠ) χωρίς εθνική αγροδιατροφική πολιτική, γίνεται; Χωρίς συμφωνημένη πολιτική γεωργίας, πώς προκύπτουν οι στόχοι και οι προτεραιότητες και κυρίως πώς προδιαγράφονται τα κριτήρια βάσει των οποίων κατανέμονται αυτά τα δημόσια κονδύλια, ειδικά σε περιόδους κρίσης του αγροδιατροφικού τομέα;
Στην εκδήλωση ακούστηκαν μερικές από τις προκλήσεις και τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου. Έγιναν παρεμβάσεις, τέθηκαν ερωτήματα και φυσικά υπήρξαν διαφωνίες, όπως για παράδειγμα κατά πόσο νέα είναι (ή δεν είναι!) αυτή η “νέα” ΚΑΠ η οποία, ακριβώς όπως η προηγούμενη, δεν χρηματοδοτεί αγρότες με κριτήρια, αλλά με βάση τα στρέμματα που διαθέτει ή νοικιάζει ένας “παραγωγός”. Αυτή η ΚΑΠ θα έπρεπε ήδη να έχει αποσυρθεί και επανασχεδιασθεί προς όφελος παραγωγών, καταναλωτών και περιβάλλοντος!
Η Greenpeace τόνισε ξανά οτι λύση στην κρίση υπάρχει και βρίσκεται στην ελληνική γη και τη μεσογειακή διατροφή (εγχώρια, εποχής, βασισμένη σε όσπρια, φρούτα και λαχανικά) και ότι αυτό που λείπει είναι η πολιτική τόλμη για στροφή της ελληνικής γεωργικής παραγωγής και της κατανάλωσης σε βιώσιμο, δίκαιο και ανθεκτικό μοντέλο. Ελπιδοφόρο για το μέλλον της τροφής μας το γεγονός ότι αρκετοί από όσους παρακολούθησαν την τοποθέτηση και άκουσαν τα αιτήματά μας, μας προσέγγισαν και σχολίασαν πως εκεί ακριβώς εντοπίζεται η λύση.
Αναφερθήκαμε σε συγκεκριμένα παραδείγματα παραλογισμού και αδικίας που πρέπει επειγόντως να ανατραπούν, όπως για παράδειγμα ότι ζούμε στη χώρα του ελαιόλαδου, του καλύτερου φυτικού ελαίου στον κόσμο, και δεν θα έπρεπε να αναταράζεται η ελληνική αγορά από τις επιπτώσεις του πολέμου στη διακίνηση φυτικών ελαίων που εισάγονται από Ρωσία και Ουκρανία!
Επισημάναμε ότι αντιμετωπίζουμε εξωφρενικές αυξήσεις στις τιμές τροφίμων ως συνέπεια της αναστάτωσης στη διεθνή αγορά αλλά δεν ανακοινώνεται κανένα μέτρο (έστω σταδιακής) απεξάρτησης της ελληνικής γεωργίας από εισαγωγές, λιπάσματα και ορυκτά καύσιμα, τα οποία όχι μόνο συμβάλλουν στην αύξηση του κόστους παραγωγής αλλά και πυροδοτούν πολέμους και καταστρέφουν το κλίμα και το περιβάλλον. Έχουμε ελληνικά κτηνοτροφικά φυτά, όπως λούπινο, κουκί, ρεβίθι, αλλά αντί να προωθείται κατεπειγόντως η χρηση τους στις ζωοτροφές, σπαταλάμε χρήματα σε εισαγόμενη (και συχνά μεταλλαγμένη) σόγια που έρχεται από τη Βραζιλία!
Εχουμε εγχώρια παραγωγή λεμονιών, όμως συχνότερα βρίσκουμε λεμόνια Αργεντινής στα ψώνια μας παρά ελληνικά – κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο κατά τη διάρκεια του διμήνου που δεν υπάρχει ελληνική παραγωγή, αλλά όλο τον χρόνο. Διαθέτουμε όλα τα συστατικά για την καλύτερη δίαιτα στον πλανήτη, αλλά κανένα μέτρο προώθησής της μεσογειακής διατροφής ώστε να μετατοπιστεί η κατανάλωση προς περισσότερα όσπρια, φρούτα, λαχανικά και λιγότερο κρέας (μοντέλο μεσογειακής διατροφής), όπως εξάλλου απαιτεί και η αναχαίτιση της κλιματικής κατάρρευσης. Ζούμε στη χώρα της φασολάδας αλλά τα φασόλια εισάγονται! Έχουμε απειλή για ελλείψεις τροφίμων, αλλά κανένα μέτρο μείωσης της σπατάλης ή της καταστροφής τροφίμων στο ράφι και στο χωράφι.
Τέλος, παρουσιάσαμε ξανά τις 4 προτάσεις – άξονες προτεραιότητας για αναδιαμόρφωση του ελληνικού αγροδιατροφικού μοντελου σε δίκαιη, βιώσιμη και ανθεκτική γεωργία: ενίσχυση εγχώριας παραγωγής, προώθηση μεσογειακής διατροφής, απεξάρτηση από λιπάσματα και συμμετοχή στην ενδυνάμωση ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών (δραστική μείωση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων). Μόνο έτσι θα μπορέσει η ελληνική γεωργία να ανταποκριθεί στους τρεις βασικούς της στόχους: να θρέψει επαρκώς τον πληθυσμό της χώρας, να εξασφαλίσει αξιοπρεπές εισόδημα στους παραγωγούς και να διασφαλίσει διατροφική κυριαρχία στην Ελλάδα, παραμένοντας ανθεκτική στις διεθνείς αναταραχές και τα εξωτερικά πλήγματα.
Σήμερα, λίγο μετά τη λήξη της Agrotica, αναμένουμε τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατεξοχήν υπεύθυνο για τον αγροδιατροφικό τομέα της Ελλάδας, να ανακοινώσει επιτέλους επείγουσα διαμόρφωση, δημοσίευση και εφαρμογή ολοκληρωμένης εθνικής αγροδιατροφικής πολιτικής για δίκαιη, βιώσιμη και ανθεκτική ελληνική γεωργία που ανταποκρίνεται στις κρίσεις και ωφελεί πολίτες, παραγωγούς και περιβάλλον. Ταυτόχρονα, τα πολιτικά κόμματα της χώρας οφείλουν να αποδείξουν ότι πράγματι τοποθετούν τον αγροδιατροφικό τομέα στο επίκεντρο των πολιτικών τους με συγκεκριμένες προτάσεις για την ελληνική γεωργία και στόχους και προτεραιότητες υπερ της υγείας και της διατροφής μας.
Μέχρι τότε, χιλιάδες πολίτες θέλουμε και ζητάμε το ίδιο ένα πράγμα: το φαγητό που αξίζουμε και τις πολιτικές αποφάσεις που δικαιούμαστε.
Ταΐστε εμάς, όχι τους κερδοσκόπους
