Voor de zomer was het schandaal rond de PFOS-vervuiling nabij de 3M-fabriek in Zwijndrecht alomtegenwoordig. Die vervuiling werd lang verzwegen voor omwonenden om de grote Oosterweelwerken niet in het gedrang te brengen. Een deal met 3M wees er bovendien op dat de vervuiler opnieuw amper zou moeten opdraaien voor de kosten van die vervuiling. Waar staan we vandaag?
Bewoners maken zich nog steeds grote zorgen over de impact van die PFOS-vervuiling op hun gezondheid. Die zogenaamde ‘forever chemicals’ breken zeer slecht af en stapelen zich zo gedurende jaren op in het lichaam, met grote risico’s voor de gezondheid als gevolg.
Onder druk van de milieubeweging en buurtbewoners werd een expertencommissie aangesteld die moet bepalen of de Oosterweelwerken veilig kunnen worden verdergezet. Hun rapport van midden juli liet helaas de belangrijkste vraag onbeantwoord: wat is een veilige PFOS-norm voor milieu en gezondheid? De aanbevelingen in het rapport zijn een stap vooruit maar bieden onvoldoende garanties. Ook overleg met Oosterweelbouwheer Lantis stelde niet gerust.
Naar de rechter
Daarom stapten de omwonenden en Greenpeace begin augustus samen naar de rechtbank. We eisen dat de werken op een veilige manier gebeuren, en dat alles in het werk wordt gesteld om te vermijden dat de PFOS-vervuiling zich nog verder kan verspreiden. Nu al worden extreem hoge PFOS-bloedwaarden vastgesteld bij zowel omwonenden als dieren in de omgeving van Oosterweel. Het voorzorgsprincipe moet dus absoluut worden toegepast bij verdere werken, wat betekent dat men zich ook moet baseren op de meest recente wetenschappelijke inzichten.
Met de dagvaarding eisen de omwonenden samen met Greenpeace ook dat er nu al een plan komt om hun gemeenten op te kuisen, en dat de Oosterweelwerken die sanering niet onmogelijk maken. Tot slot worden grote vraagtekens geplaatst bij de onvergunde bovengrondse stortplaats voor de gevaarlijke, vervuilde gronden op de site van 3M, de zogenaamde ‘veiligheidsberm’.
En wat met vervuiler 3M?
Door de groeiende publieke druk ging intussen ook een parlementaire onderzoekscommissie in het Vlaams Parlement aan de slag. Die moet uitpluizen wat er misliep in dit schandaal en moet mee bewaken dat vervuiler 3M zijn verantwoordelijkheid niet ontloopt.
Met onze actie bij 3M vorige maand zetten wij opnieuw de spotlights op het bedrijf dat aan de basis ligt van de vervuiling. Want dit PFOS-schandaal is alweer een pijnlijk voorbeeld van beleid dat de voorrang geeft aan kortzichtige economische belangen, ten koste van milieu en gezondheid. Dat kunnen en mogen we niet langer aanvaarden.
Omwonenden dienden bovendien al klacht in tegen 3M, en ook de milieubeweging zal op basis van het strafrechtelijk onderzoek bekijken of verdere juridische stappen nodig zijn om het bedrijf aansprakelijk te stellen en zo mee een belangrijk precedent te scheppen.
Wordt vervolgd…