Op 13 maart hebben we samen met andere organisaties [1] een petitie met 15.656 handtekeningen overhandigd aan federaal minister van Klimaat, Zakia Khattabi. Meer dan 15.000 burgers steunen onze oproep aan de politici om reclame van fossiele bedrijven en op fossiele producten te verbieden. Greenpeace voert al sinds vorig jaar campagne voor een strengere regelgeving op reclame. We blikken terug op onze acties en de vooruitgang.
Wie kan zich vandaag nog inbeelden dat een pakje sigaretten verschijnt op een gigantisch reclamebord in een voetbalstadion, of dat een radiospot te horen is over hoe ontspannend roken kan zijn?
Toch was het in een niet zo ver verleden perfect wettelijk om reclame te maken voor sigaretten. Wel, de fossiele industrie is de tabaksindustrie van de 21ste eeuw. Verwoestende gevolgen voor de planeet en onze gezondheid, manipulatie van de publieke opinie, stevige lobbying tegen enige regelgeving… De gelijkenissen zijn treffend! Net als voor tabak moet de wetgeving evolueren en moet een reclameverbod worden ingevoerd, zowel voor bedrijven die fossiele energie ontginnen, als voor bedrijven die voorzien in lucht-, weg- en boottransport op fossiele brandstof (autoconstructeurs, luchtvaartmaatschappijen…), met uitzondering van het openbaar vervoer.
Acties
Januari 2022
Greenpeace publiceert een onderzoek naar autoreclame.
17 februari 2022
Greenpeace voert actie tegen autoreclames door twee gigantische reclamepanelen van een automerk te kapen in Brussel.
Mei 2022
Greenpeace vraagt aan de organisatie van de 20km door Brussel en de Koningin Elizabethwedstrijd om het sponsorgeld van TotalEnergies te weigeren. Het is absurd dat sport- en cultuurevenementen als propagandamiddel worden gebruikt door klimaatvernietigende bedrijven die nog steeds massaal investeren in aardolie en -gas. We stuurden meer dan 4.000 brieven naar de organisatoren van de 20km en vroegen de organisatoren van de Koningin Elizabethwedstrijd tijdens een ontmoeting om het sponsorgeld te weigeren, maar helaas staat TotalEnergies dit jaar nog steeds op de sponsorlijst van beide evenementen.
Op 29 mei was Greenpeace aanwezig op de loopwedstrijd om de sportievelingen hiervan bewust te maken en druk uit te oefenen op de organisatie. Actievoerders van Greenpeace België beklommen de gebouwen naast de finishlijn van de 20km in het Jubelpark en ontvouwden twee grote banners van 25m lang.
2022
We publiceerden ook whitepapers en namen deel aan tv-uitzendingen. Wij zaten samen met verschillende politici om hen een aantal goede voorbeelden voor te leggen die als inspiratiebron kunnen dienen. In Frankrijk en sommige steden in Nederland is reclame voor de fossiele industrie en producten verboden, naar het voorbeeld van een verbod op tabaksreclame.
Vooruitgang
Wat hebben we zoal bereikt in één jaar campagne? Welke vooruitgang hebben we dankzij jullie inzet en handtekeningen kunnen boeken?
De nieuwe beheersovereenkomst voor 2023-2027 met de RTBF is net in werking getreden. Op 25 mei 2022 werden wij uitgenodigd op een hoorzitting hierover in het parlement van de Federatie Wallonië-Brussel. Greenpeace heeft er het idee verdedigd dat een publieke omroep die de klimaatontregeling ernstig neemt, geen reclame kan uitzenden die bijdraagt tot de uitstoot van broeikasgassen. Wij werden hierin deels gevolgd. Het nieuwe beheerscontract voorziet in een verbod van vijf jaar op reclame voor fossiele brandstof, een primeur voor de openbare media in Europa. Enkel The Guardian, een dagblad in privéhanden, gaat nog een stapje verder.
Uittreksel uit de beheersovereenkomst van de RTBF:
Naast de regels van het decreet betreffende audiovisuele mediadiensten, mag de RTBF geen commerciële communicatie uitzenden voor:
– geneesmiddelen op medisch voorschrift;
– de middelen als bedoeld in het koninklijk besluit van 6 mei 1922 inzake de verkoop van ontsmettingsmiddelen en antiseptica, en het koninklijk besluit van 31 december 1930 omtrent de handel in slaap- en verdovende middelen, in toepassing van de wet van 24 februari 1921;
– fossiele brandstoffen;
– alcoholische dranken met een alcoholgehalte van meer dan 20 graden;
– speelgoedwapens of speelgoed dat zou kunnen aanzetten tot gewelddadig, racistisch of xenofoob gedrag;
Twee parlementsleden van Ecolo en Groen hebben een wetsvoorstel ingediend om reclame voor fossiele brandstoffen te verbieden. Een wetsvoorstel dat voor ons wel wat ambitieuzer had mogen zijn. Wij hadden er graag een reclameverbod in teruggezien voor fossiele bedrijven die aan greenwashing doen door hun investeringen in hernieuwbare energie in het lang en het breed in de media te verkondigen, terwijl deze eigenlijk belachelijk laag zijn. De commissie die zich over dit wetsvoorstel buigt zou schriftelijke adviezen willen inwinnen. Wij wensen een stap verder te gaan en te bekomen dat hoorzittingen met het middenveld worden gehouden. Dat is het absolute minimum.
Het onderwerp reclame is wel vaker een dode hoek in klimaatkwesties. Het onderwerp werd voor het eerst voorzichtig vermeld in het laatste IPCC-rapport, maar is nagenoeg afwezig in de politieke debatten. Deels dankzij onze campagne krijgt dit onderwerp nu meer aandacht en heeft onder andere de PS zich publiekelijk uitgesproken als voorstander van een verbod op reclame die schadelijk is voor het milieu.
Deze vooruitgang was niet mogelijk geweest zonder jou. Het afgelopen jaar zijn aanzienlijke vorderingen gemaakt, maar zeker nog niet voldoende. Er is nog steeds geen verbod op reclame van fossiele brandstofbedrijven en hun vervuilende producten. We zullen druk blijven uitoefenen op het parlement, zodat dit verbod eindelijk een feit wordt.
[1] De initiatiefnemers van deze petitie zijn Greenpeace, Oxfam, Amnesty International Belgique francophone, Youth For Climate, Grands Parents pour le Climate, Grootouders voor Klimaat, Canopéa, De Transformisten, Médecins du Monde Belgique, CNCD, Gang Vieux en colère