Het idee van een mildere winter klinkt aantrekkelijk, toch? Geen ijzige wind meer, bevroren vingers of extreem koude temperaturen waardoor we liever niet opstaan… Denk toch nog maar eens verder na! Warmere winters bedreigen ons (over)leven op verschillende manieren, bijvoorbeeld door de voedselzekerheid of de watervoorraden te verzwakken. In België voorspellen wetenschappers winters met weinig of geen sneeuw. Volgens klimatologen zal het over 50 jaar enkel nog beperkt sneeuwen in de Hoge Venen.
De volgende 4 redenen tonen aan waarom we eerder bezorgd dan blij moeten zijn met deze milde winters.
1. Warme winters hebben een impact op onze voedselbronnen
Planten hebben zich aangepast aan hun klimaat. Sterke weerschommelingen, zoals stijgende temperaturen, hebben dus zeker gevolgen voor de traditionele teelten.
Zo hebben fruitbomen, zoals appel- en kersenbomen, de koude temperaturen van de winter nodig om uit te rusten en het volgende jaar fruit te produceren. Dit wordt een rustperiode of “koude opslag” genoemd. Voor verschillende fruitbomen zijn deze koudere periodes nodig om gezond te zijn en normaal te kunnen bloeien.
Door de klimaatcrisis zijn de winters milder en korter. Bomen hebben de neiging eerder te bloeien, of zelfs te vroeg voor bestuivers. Dit heeft dan weer gevolgen voor de fruitoogst, wat tot enorme verliezen kan leiden voor de fruittelers.
2. Warme winters leiden tot een toename van het aantal parasieten en ziekten met gevolgen voor gewassen en mensen
De natuur werkt efficiënt. De wintertemperaturen houden het aantal schadelijke insecten onder controle, en velen sterven in de koudere maanden. Met mildere winters overleven deze insecten van het ene jaar op het andere en planten ze zich sneller voort, waardoor de gewassen gevaar lopen. Parasieten en ziekten kunnen aanzienlijke oogstverliezen en financiële moeilijkheden voor de landbouwers veroorzaken.
In onze regio zien we een heropleving van bepaalde ziekten die mensen treffen, zoals de ziekte van Lyme. Deze neurodegeneratieve ziekte wordt overgebracht door teken. Indien niet tijdig behandeld, kan het zich ontwikkelen tot een chronische ziekte die de gewrichten en het zenuwstelsel aantast met invaliditeit tot gevolg. Er is een toename van het aantal gevallen omdat de teken langer actief zijn door de zachtere winters.
3. Milde winters betekenen ook minder watervoorraden
Als er minder vaak sneeuw valt en de winter warmer is, kan de sneeuw sneller smelten. Dit zou kunnen leiden tot een vermindering van de zoetwatervoorraden en tot debiet veranderingen van rivieren. Een afname van de watervoorraden heeft heel wat negatieve gevolgen voor gemeenschappen, industrie en landbouw. Dit ondervond de landbouwgemeenschap in Canada toen zij in 2020 met hittegolven werd geconfronteerd. Ook in Vlaanderen zit er niet veel rek op de watervoorraden. Het risico op waterschaarste is reëel.
Het risico op bosbranden zou ook veel groter zijn. In Siberië heeft het zwakke sneeuwdek tot gevolg dat er in de zomer, wanneer de lucht al meer warmte heeft opgenomen, record hittegolven zijn die op hun beurt ontaarden in bosbranden.
4. Soms leidt de klimaatcrisis net tot heel strenge winters
De klimaatverandering veroorzaakt niet alleen hittegolven en een toename van het aantal periodes met hevige neerslag, maar leidt ook tot minder strenge en minder frequente koudegolven, waardoor er minder sneeuw valt. Maar soms gebeurt het tegenovergestelde. Er kunnen koudegolven voorkomen, die zware sneeuwval tot gevolg hebben. Dit is wat er in 2021 gebeurde toen een koudegolf, een polaire vortex, het noordelijk halfrond trof.
Sommige klimatologen menen dat de klimaatverandering de polaire vortex in de hand werkt. We worden dan getroffen door extreme koudegolven, waarbij sneeuwstormen en winterstormen elkaar kruisen. De gevolgen van deze verschijnselen kunnen dodelijk zijn en gaan van verkeersongevallen tot onderkoeling, overstromingen en verstikking. Ze kunnen ook stroomonderbrekingen en misoogsten veroorzaken. Winterstormen moeten niet al te licht worden opgevat.
Wat kunnen we doen?
En dit is waar we jouw hulp nodig hebben. Met jouw donaties kunnen we druk uitoefenen op onze politici om echte actie te ondernemen tegen de klimaatcrisis. Zonder jullie hadden we al de overwinningen in 2021 niet behaald. Aarzel niet langer en steun ons.