Op 17 oktober neemt Greenpeace zoals elk jaar deel aan de internationale dag van de strijd tegen armoede. Die dag staat in het teken van iedereen die dagelijks in armoede leeft. Als milieu-ngo zetten wij ons elke dag in voor een wereld zonder CO2, maar ook zonder armoede! Want we zijn ervan overtuigd dat we de klimaatcrisis niet kunnen aanpakken zonder de maatschappelijke problemen op te lossen, en vice versa. Om te begrijpen waarom het belangrijk is dat Greenpeace zich aan de zijde schaart van al wie vecht voor de uitroeiing van armoede, leggen we u de vicieuze cirkel van klimaat en armoede uit.
Een op vijf gezinnen in België krijgt te maken met armoede
Armoede is zeker geen klein probleem in ons land. 18,9% van de Belgen loopt een risico op armoede of sociale uitsluiting en 14,9% van de gezinnen leeft onder de armoedegrens (die in ons land is vastgelegd op 1.284 euro per maand). Armoede grijpt op verschillende manieren in op het leven van mensen. Zo kunnen ze vaak de elektriciteitsfactuur niet betalen, of gaan alle inkomsten van het gezin naar de huur van een woning die verre van energiezuinig is. Bovendien zijn geslacht en opleidingsniveau twee factoren die het risico om in armoede terecht te komen beïnvloeden. Bij de gezinnen die door armoede getroffen worden, zien we dat vrouwen – vooral alleenstaande moeders – en mensen met een laag opleidingsniveau oververtegenwoordigd zijn.
Armoede en klimaat zijn nauw met elkaar verbonden
De armste mensen van de wereld worden het zwaarst getroffen door de klimaatcrisis.
De klimaatcrisis raakt iedereen, maar niet in dezelfde mate. Zeespiegelstijgingen, droogte, hogere temperaturen zijn stuk voor stuk fenomenen die het hardst toeslaan in de armste landen van onze wereld, hoewel die de minste broeikasgassen uitstoten.
Hetzelfde geldt voor België, waar personen in een kwetsbare situatie het meest getroffen worden door extreme weersomstandigheden. Hittegolven hebben bijvoorbeeld een grotere impact op mensen die in een piepkleine en slecht geïsoleerde woning leven, zonder buitenruimte om verkoeling op te zoeken. Zo eiste de hittegolf van 2020 heel wat slachtoffers, met een oversterfte van 1.460 mensen. En bij de overstromingen van deze zomer werden de wijken die in overstromingsgevoelige gebieden liggen het zwaarst getroffen. Een groot aantal van deze wijken bestaat uit gebouwen in minder goede staat waar mensen met een laag inkomen wonen.
Door de extreme weersomstandigheden worden de armste mensen nog armer.
Het vermogen om het hoofd te bieden aan een extreem weerfenomeen verschilt drastisch naargelang van de middelen waarover iemand beschikt. De klimaatcrisis versterkt de bestaande sociale ongelijkheid nog. Tijdens de branden die in 2018 een ware ravage aanrichtten in Californië, konden de rijkste slachtoffers tijdelijk in 5-sterrenhotels verblijven, terwijl de armste gezinnen geen andere keuze hadden dan in scholen te overnachten.
Ook bij de overstromingen in België kwamen de sociale verschillen duidelijk aan de oppervlakte. Een aantal slachtoffers was namelijk niet verzekerd tegen dit soort noodgeval, want een verzekering is helaas geen prioriteit als je met een heel krap budget moet rondkomen. Ook het tijdelijk elders onderbrengen van slachtoffers leidde tot problemen. Zij kregen onderdak in wijken waar de huurprijzen fors gestegen waren, wat hun situatie nog onzekerder maakte.
Volgens bevindingen van de Wereldbank zouden tegen 2050 zo’n 216 miljoen mensen zich door de klimaatverandering mogelijk genoodzaakt zien om hun huis te verlaten en naar de grote steden van hun land te trekken. Die situatie doet zich nu al voor, waardoor heel wat mensen, die tot over hun oren in de schulden zitten, in situaties van gedwongen arbeid en moderne slavernij terechtkomen.
Ons engagement
Armoede en klimaat vormen een vicieuze cirkel die we willen doorbreken. Al bijna 50 jaar zet Greenpeace zich in voor vrede en het milieu. Het volstaat niet meer om de symptomen aan te pakken van de ecologische en sociale uitdagingen waar we voor staan, we moeten ook actievoeren voor systemische veranderingen. Het engagement van Greenpeace op 17 oktober ligt dan ook voor de hand: sociale rechtvaardigheid vormt een motor voor de ecologische transitie en de ecologische transitie is een instrument van sociale rechtvaardigheid.
Ik neem deel aan de Internationale dag van de strijd tegen armoede
|
|
|
|
YouTube |
|
Greenwire |