Greenpeace zet het gesprek over de rechtvaardige transitie voort met Ariane Estenne, voorzitster van de Mouvement Ouvrier Chrétien (MOC), en Vanya Verschoore, coördinator van Reset.Vlaanderen. Na te hebben aangegeven hoe een rechtvaardige transitie de sociale en de ecologische kwestie samenbrengt, overlopen ze de sociale verworvenheden die de vakbonds- en arbeidersbewegingen verwezenlijkt hebben. Ook de toekomstige strijdpunten in een context van klimaatcrisis komen aan bod.

Doe met ons mee voor een groenere en rechtvaardigere wereld<
Rechtvaardige transitie: de sociale verworvenheden en de strijdpunten voor de toekomst

De klimaatverandering versterkt het belang van de rechtvaardige transitie. Waarvoor moet er strijd geleverd worden in België en welke allianties zijn daarvoor nodig?

Dankzij de arbeidersstrijd hebben we een sociaal zekerheidssysteem dat het leven van bijna alle Belgen veranderd heeft en mensen in staat stelt de financiële gevolgen van sociale risico’s op te vangen: werkloosheid, gezinslast, ziekte, pensionering … De arbeidersbewegingen hebben ook de werkweek van 5 dagen, het minimumloon, het tijdskrediet, al onze sociale rechten, het model van de coöperatieven … mogelijk gemaakt. Arianne Estenne en Vanya Verschoore willen dat de ecologische traditie ook rekening houdt met deze gemeenschappelijke verworvenheden.

 Zo zal de omscholing van de werknemers een enorme opdracht worden. Dat houdt rechtstreeks verband met onze sociale zekerheid, die een centraal instrument wordt om deze overgang te doen slagen. De sociale zekerheid werd ontwikkeld om werknemers te beschermen tegen de risico’s van de industrialisering. De transitie van onze economieën om de klimaatopwarming af te remmen is in werkelijkheid een uitvergroting van deze risico’s.

België moet heel nauwkeurige rechtvaardige transitieplannen uitwerken voor de sectoren die zwaar getroffen zullen worden door het klimaatbeleid, zoals sectoren die afhankelijk zijn van fossiele energiebronnen en de nucleaire sector. Via de vakbonden moeten de werknemers betrokken worden bij de toekomstige maatregelen die hen aanbelangen.

Er zal ook politieke moed nodig zijn om de verdeling van de welvaart bespreekbaar te maken en kwesties zoals inkomensverschillen, de loondruk en de te lage minimumlonen aan te pakken. Waarom worden de pijlen immers altijd op de oude auto’s, oude verwarmingssytemen gericht … zonder dat men de moed heeft aan te klagen dat het de levensstijl van de rijksten is die het 

Daarvoor zal de fiscaliteit een centrale uitdaging zijn … als ze gebruikt wordt voor meer rechtvaardigheid! Uit onderzoek in samenwerking met organisaties als Greenpeace blijkt dat heel wat steunmaatregelen van de overheid voor de industrie niet tot de nodige emissiedalingen leiden, en dat de voorwaarden om recht te hebben op deze hulp niet rechtvaardig zijn. Bovendien kunnen de hefbomen van de groene fiscaliteit waarover momenteel veel te doen is, zoals de koolstoftarifering, nadelig zijn voor arme mensen. ‘Fiscale rechtvaardigheid’ wordt dus een heel belangrijk strijdthema.

De voorzitster van het MOC onderstreept eveneens dat de arbeidersbewegingen wel succes geboekt hebben op het vlak van sociale rechten, maar er niet in geslaagd zijn voldoende vat te krijgen op het democratische beheer en de strategische besluitvorming in de ondernemingen. Het is hen ook niet gelukt om culturele, burgerlijke en politieke rechten veilig te stellen, zoals de mogelijkheid om meer vrije tijd te hebben om zich te engageren in het verenigings- en politieke leven. Ze is er echter zeker van dat de bundeling van de krachten rond deze aspecten tot een samenleving zou leiden die meer respect heeft voor onze planeet en haar bewoners. 

Mobilisatie van burgers

Voor alle bovenvermelde strijdpunten is sterke politieke wil nodig. En aan politieke wil ligt altijd een mobilisatie van burgers ten grondslag. Vandaar dat het belangrijk is mensen te informeren, een machtsverhouding te creëren en de macht van de burgers, de people power, te ondersteunen.

Belgische burgers hebben hier ervaring mee: ons land was het eerste land ter wereld dat een klimaatstaking op zijn naam kon schrijven op 15 maart 2019, zegt Vanya Verschoore. Aansluitend daarop zijn overigens nieuwe organisaties ontstaan om werknemers en vakbonden te mobiliseren voor de strijd tegen de klimaatopwarming, en er ontstaan nieuwe plaatsen waar sociale en milieuorganisaties elkaar ontmoeten, zoals Reset.Vlaanderen. Een ander hoopvol gegeven is dat de vakbonden een actieve rol spelen in de klimaatcoalitie.

Tot slot is er mobiliserende kracht van de klimaatbeweging, die een nieuw elan gevonden heeft en meer dan ooit aandacht heeft voor de sociale dimensie, plus de indrukwekkende energie waarmee een jonge generatie zich in deze strijd werpt. Dat alles creëert nieuwe mogelijkheden.

Doe met ons mee voor een groenere en rechtvaardigere wereld Ik deel op Facebook Ik deel op Twitter Ik deel op Whatsapp
Facebook Facebook Instagram Instagram Twitter Twitter YouTube YouTube Pinterest Pinterest