Nu de rijkste landen ter wereld van 11 tot 13 juni bijeenkomen in Engeland, kijkt iedereen uit naar de beslissingen die ze zullen nemen rond de dringende klimaatproblematiek. Want dat is meer dan ooit een actueel thema.
Tijdens de klimaattop van 22 en 23 april van dit jaar – een initiatief van de Amerikaanse president Joe Biden – hebben landen die grote uitstoters van broeikasgassen zijn aangekondigd dat ze hun klimaatambities verhogen, wat belangrijk nieuws is. Dat alles in rechte lijn naar de voorbereiding van de COP26 die van 1 tot 12 november plaatsvindt in Glasgow.
Ambitieuze klimaatmaatregelen, maar het is niet genoeg
De Verenigde Staten, Engeland, de Europese Unie, China en Japan hebben hun doelstellingen bijgesteld. Engeland legde het meest ambitieuze voorstel op tafel, namelijk een vermindering van de broeikasgasemissies met 78% tegen 2030, door er het vervoer over zee en in de lucht in op te nemen. Na een lange nacht van onderhandelingen bezegelde de Europese Unie de Europese klimaatwet die een verlaging van de broeikasgasemissies met 52,8% vooropstelt (reëel cijfer na aftrek van de koolstofputten), zonder echter rekening te houden met het vervoer over zee en in de lucht. Voor de Verenigde Staten, die opnieuw in het Akkoord van Parijs gestapt zijn, heeft president Joe Biden een vermindering van 50-52% aangekondigd.
De VS tonen een vernieuwde klimaatambitie en diplomatiek leiderschap, die in schril contrast staan met het tijdperk van Donald Trump.
En toch zijn de nieuwe doelstellingen niet opgewassen tegen de realiteit van de curves die de uitstoot van de broeikasgassen weergeven. We hebben de strijd tegen de klok op vlak van klimaaturgentie nog lang niet gewonnen.
1,5 graad: een evidentie op klimaatvlak
Sinds de COP van Kopenhagen in 2009 verdedigt een alliantie van eilandstaten de grens van 1,5 graden Celcius onder het motto “1,5 to stay alive”. Ondertussen is die grens steeds meer een evidentie geworden die wetenschappelijk onderbouwd wordt door tal van studies. Een wereld waar de temperatuurstijging beperkt blijft tot 1,5 graad ten opzichte van het pre-industriële tijdperk, verschilt erg van diezelfde wereld met een stijging van 2 graden. Die halve graad is geen luxe, maar een kwestie van overleven. Een van de vele voorbeelden: als we 2 graden bereiken zullen 10 miljoen mensen hun huis moeten verlaten om het stijgende water te ontlopen. Dat is een groot verschil tussen beide scenario’s.
Het is in het licht van die vaststelling dat we de aankondigingen moeten analyseren die gedaan werden op de top van april die Joe Biden organiseerde. Zijn ze in verhouding tot de noodzaak? Het antwoord kan helaas alleen maar negatief zijn. Als we alle klimaatambities optellen, komen we slechts aan 12 tot 14% van wat gedaan moet worden om onder 1,5 graad te blijven. Volgens Climate Action Network zitten we na de top van Biden op een traject dat naar +2,4 graden leidt. Heel wat staten ontbreken op het appel, en niet van de minste, zoals Australië.
Kantelpunten overschrijden
In mei, op een moment dat de coronaversoepelingen van de verschillende Europese regeringen voor wat optimisme zorgden, bereikte ons via de media een verontrustend bericht van het klimaatfront. In Brazilië stoot het Amazonewoud meer koolstof uit dan het opneemt.
Uit een studie die verscheen in het tijdschrift Nature Climate Change blijkt dat het Braziliaanse Amazonewoud sinds 2010 meer CO2 heeft uitgestoten dan het heeft opgeslagen. Het gaat om een uitstoot van 16,16 miljard ton tegenover een opslag van 13,9 miljard ton, een verschil van 20%.
Tal van factoren hebben bijgedragen tot de verzwakking van dit deel van het Amazonegebied: de ontbossing natuurlijk, maar ook de droogte, de branden, de selectieve houtkap … Het volledige Amazonegebied heeft het kantelpunt nog niet bereikt – want momenteel compenseren de andere Amazonelanden de aanslagen die het woud voortdurend te verduren krijgt in het Braziliaanse deel – maar dat kan binnenkort wel gebeuren.
Samen met het smelten van de ijskappen, de ontdooiing van de permafrost en het verdwijnen van de koraalriffen is de inversie van de koolstofcyclus door het Braziliaanse woud een van de klimaatkantelpunten die bijna overschreden worden. De ngo’s en de plaatselijke inheemse bevolking blijven maximaal druk uitoefenen op de Braziliaanse president Jair Bolsonaro om de ontbossing tegen te gaan.
Zal de G7 haar verantwoordelijkheid nemen?
Het succes van de COP26 in november zal afhangen van de G7-top die van 11 tot 13 juni plaatsvindt in Engeland. Naast de strijd tegen de pandemie staat de klimaatverandering op de agenda, evenals het groene herstel dat ons geleidelijk aan moet doen afstappen van een op koolstof gebaseerde economie. Van de G7 verwachten we engagementen die tegemoetkomen aan de klimaatnoodtoestand en wel op twee fronten: vermindering van broeikasgasemissies en financiering om landen die het hardst getroffen worden door de klimaatverandering, te helpen zich aan te passen.
Hope is still there, but let’s push for change
De klimaatnoodtoestand is tastbaar, de vernietiging van de ecosystemen en het verdwijnen van levende soorten ook. En toch is er nog hoop in deze wereld. Meer dan ooit beseffen mensen de eindigheid van de planeet, het gaat om een universeel bewustwordingsproces.
In tegenstelling tot de coronapandemie varen we niet blind, zonder te weten waar we antwoorden moeten zoeken. De oplossingen om de klimaatverandering in te dammen zijn bekend: volledige stopzetting van het gebruik van fossiele brandstoffen, transitie naar 100% hernieuwbare energie, landbouw met respect voor de aarde, een circulaire en lokale economie en overheidsinvesteringen om een rechtvaardige transitie te ondersteunen. Het gaat dus niet alleen om technische, maar ook om politieke oplossingen.
De transformatie van een koolstofgeoriënteerde wereld brengt bekommernissen met zich mee en veroorzaakt bij sommigen onder ons zelfs gevoelens van angst. Ook op dat punt blijkt uit studies dat we met een intelligent en gericht beleid een samenleving kunnen uitbouwen waar de uitstoot van broeikasgassen drastisch wordt teruggeschroefd, terwijl er fatsoenlijke en zinvolle banen gecreëerd worden. De klimaattransitie is een enorme sociale kans om na te gaan hoe we willen leven en om sociale ongelijkheid te bestrijden.
De verandering wordt gevoed door de collectieve kracht van iedereen die niet onverschillig blijft en ervoor kiest deze dringende uitdaging helder en strijdlustig aan te pakken.
Doe met ons mee voor een groene en rechtvaardige wereldIk steun Greenpeace
|
|
|
|
YouTube |
|