Waarom we niet overleven zonder natuur

De natuur op aarde is er slecht aan toe. Ons ecosysteem brokkelt verder af: slechts 15% van de wouden in de wereld is nog intact en slechts 3% van de oceanen in de wereld heeft nog niet te lijden onder menselijke activiteit. Vooral door die alomtegenwoordigheid van de mens verliest de planeet aan een ongezien tempo allerlei soorten, kortom haar biodiversiteit. Enkel de 5de massale uitsterving van 65 miljoen jaar geleden kan er enigszins mee vergeleken worden. We mogen het levensweb dat ons ondersteunt niet vernietigen.

Teken onze petitie voor de bescherming van de wouden

Wat is biodiversiteit en waarom is het belangrijk?

Waarom we niet overleven zonder natuur — Natuur

Biodiversiteit bestaat uit drie met elkaar verweven draden: ecosysteemdiversiteit, soortendiversiteit en genetische diversiteit. Om het eenvoudig te zeggen: hoe diverser deze met elkaar verweven natuurlijke systemen zijn, hoe beter bestand tegen verstoringen.

De relaties tussen alle levende planten en dieren creëren “het levensweb”, dat kan worden gezien als een vangnet dat het voortbestaan en het welzijn van alle levende wezens op onze planeet, dus ook de mensen, garandeert.

Bij een gezond evenwicht werken al deze dingen samen om ons water te reinigen, onze lucht te zuiveren, onze bodem te onderhouden, het klimaat te reguleren, uitbraken van ziekten te stoppen, voedingsstoffen te recycleren en ons van voedsel te voorzien.

Maar wanneer een soort verdwijnt, wordt als het ware een draad in het web doorgesneden, waardoor gaten in het vangnet van de planeet ontstaan en de fijn uitgebalanceerde systemen veranderen.

Koralen bijvoorbeeld vormen een habitat voor zovele mariene soorten dat het hele ecosysteem kan instorten als ze verdwijnen, wat niet alleen een sterftegolf van dieren veroorzaakt, maar ook het verlies van vele soorten.

Net dat gebeurt er met het Groot Barrièrerif in Australië, een van ’s werelds meest diverse rif-ecosystemen, dat sinds 1995 meer dan de helft van zijn koraalpopulatie heeft verloren als gevolg van massale koraalverbleking en nu voor onze ogen aan het sterven is.

Op deze 5 manieren helpt biodiversiteit het leven op aarde

De natuur geeft ons wat we nodig hebben.

Voedsel, schone lucht en water zijn de fundamenten van het leven. De biodiversiteit op aarde heeft beschavingen voorzien van de essentiële dingen die nodig zijn om op deze planeet te overleven.

De natuur beschermt ons.

Een van de belangrijkste rollen van biodiversiteit is weerstand opbouwen. Onze ecosystemen helpen ons klimaat te reguleren en beschermen ons tegen uitbraken van ziekten zoals Covid-19. Je weet misschien al dat bossen belangrijke koolstofputten vormen en essentieel zijn voor het bestrijden van de klimaatcrisis, maar oceanen spelen ook een belangrijke rol.

De natuur houdt alles in beweging.

Stikstof en fosfor zijn de twee primaire biologische voedingsstoffen die nodig zijn voor al het leven op aarde dat door de ecosystemen van onze planeet circuleert. Menselijke activiteit heeft de natuurlijke voedingskringlopen van de aarde zozeer verstoord dat we de bodem hebben gedegradeerd en in het water dode zones hebben gecreëerd.

De natuur voedt onze geest.

Zoals veel inheemse volkeren en woudbewoners maar al te goed weten, staan wij midden in de natuur, niet ernaast. Er zijn zoveel spirituele en recreatieve voordelen te vinden in de natuur. Ook in de westerse wetenschap zijn deze psychologische voordelen van de natuur uitvoerig gedocumenteerd.

De natuur kan toekomstige problemen oplossen.

Wetenschappelijke kennis blijft groeien en evolueren. Hoe meer we kunnen in leven laten en helpen bloeien, hoe groter die kennis kan zijn. De natuur heeft bijvoorbeeld al vaker bijgedragen tot belangrijke medische vooruitgang, en blijft dat doen.

Dus wat bedreigt dan onze biodiversiteit?

Naarmate samenlevingen (en economieën) groeien, groeit ook hun ecologische voetafdruk. Extractief kapitalisme heeft de natuur tot handelswaar gemaakt, waardoor sommigen de ware waarde ervan zijn vergeten. Het idee dat economische groei eindeloos is, is een bron van grote onrechtvaardigheid, waarbij zowel mensen als de planeet worden uitgebuit.

Vernietigende industrieën belasten het levensweb van onze planeet meer dan ooit in de menselijke geschiedenis. Megabedrijven verbranden vervuilende fossiele brandstoffen, steken bossen in brand om land vrij te maken om landbouwproducten te verbouwen en producten voor eenmalig gebruik, en plunderen zelfs de diepste en meest afgelegen delen van de oceanen. Hierbij vervuilen ze ook de politiek en gijzelen onze regeringen.

In plaats van een oplossing te bedenken, maken regeringen het probleem groter. Pesticide-giganten en destructieve industriële landbouw krijgen steun met publiek geld, of miljarden worden uitgetrokken om vuile energie in stand te houden.

Blijven streven naar grenzeloze groei op een planeet met beperkte bronnen leidt tot een voorspelbaar einde dat al in zicht is. Zoveel natuur op deze planeet is met uitsterven bedreigd, en daar hoort de mens wellicht ook bij.

Hoe kunnen we de natuur en onszelf redden?

Overheden moeten stoppen met bedrijfswinsten aan te moedigen en zouden beter de manier waarop we voedsel en andere goederen produceren en consumeren herzien om de druk op de natuur te verlichten. Verander onze systemen om zowel mensen als de planeet waarvan we afhangen te waarderen, en om ons welzijn centraal te stellen bij begrotingen en beleidsbeslissingen.

Regeringen moeten het machtsevenwicht in de gemeenschappen herstellen en luisteren naar de inheemse hoeders van land en oceanen. Samenwerken met mensen die verbonden zijn met de natuur en erop vertrouwen, is de beste manier om de natuur te beschermen.

We moeten de resterende biodiversiteit beschermen, zodat deze zich in zekere mate kan herstellen. Het creëren van uitgestrekte oceaanreservaten en juridisch beschermde grondgebieden kan helpen bij het aanpakken van het klimaatprobleem, het verlies van soorten, voedselzekerheid en het risico van toekomstige pandemieën.

Belangrijke wereldwijde overeenkomsten, zoals het Verdrag inzake Biologische Diversiteit (CBD), dat dit jaar zijn COP15-bijeenkomst in Kunming houdt, is een kans voor regeringen om een nieuwe relatie met de natuur aan te gaan. Als we de natuur beschermen, kunnen we weerwerk bieden aan klimaatcrisissen en toekomstige epidemieën, en mens en planeet helpen beschermen.

Dit jaar roept Greenpeace de regeringen op om in te stemmen met een ambitieus en uitvoerbaar herstelplan voor de natuur. We vragen hen om zich te engageren voor straffe doelstellingen die tegen 2030 ten minste 30% van ons land en onze oceanen beschermen, met een duidelijk plan om dit te bereiken met respect voor de rechten van lokale en inheemse gemeenschappen, en voldoende financiering en middelen om dit te realiseren .

We mogen het levensweb dat ons ondersteunt niet vernietigen. We maken deel uit van de natuur, en als die verdwijnt, verdwijnt ook onze toekomst. De biodiversiteit beschermen is een manier om onszelf te beschermen.