Afgelopen zomer hebben we met ons team bij verschillende regionale en federale ministers via officiële verzoeken gepolst naar hun ‘lobby-contacten’ met mensen uit de olie-industrie in de laatste 6 jaar. Door deze banden beter in kaart te brengen, willen we aantonen hoe de industrie haar agenda heeft opgedrongen in het Belgische publieke debat.
Dat loopt niet bepaald op wieltjes. Verscheidene ministers halen alles uit de kast om ons de toegang tot dossiers te ontzeggen. Ons onderzoek is uitgedraaid op een soort test om te zien in welke mate de toegang tot informatie in België gegarandeerd wordt.
Geen antwoord
Op het federale niveau kregen we geen antwoord van minister van Energie (toen Marie-Christine Marghem), van minister van Financiën (toen Alexander De Croo) en van minister van Mobiliteit (toen François Bellot). Wij hebben een beroepsprocedure opgestart om antwoorden te bekomen, maar een beslissing van de Commissie laat intussen al meer dan een maand op zich wachten, naar haar zeggen omdat het om complexe dossiers gaat.
Ook op het Brusselse niveau stokt het onderzoek: de ministers van Financiën (Sven Gatz) en van Mobiliteit (Elke Van den Brandt) geven ons geen toegang tot documenten die zijn opgemaakt voor hun aantreding want “er is geen overdracht geweest van documenten tussen de vorige en de huidige ministers”. Wij moeten ons blijkbaar tevreden stellen met documenten die werden opgemaakt sinds september 2019. Alles wat aan die datum voorafging, daar kunnen we naar fluiten.
Ook de medewerking van de Waalse ministers verloopt weinig verrassend behoorlijk stroef: er loopt momenteel een beroepsprocedure omdat we geen antwoord ontvingen van de minister van Klimaat (Philippe Henry).
We hebben een beroep ingediend tegen de minister van Financiën (Jean-Luc Crucke), de Direction générale opérationnelle de la Mobilité et des Voies hydrauliques (DG02) en de Direction générale opérationnelle – Aménagement du territoire, Logement, Patrimoine et Energie (DG04). Maar de beroepscommissie heeft ongelijk gegeven aan Greenpeace, achtend onze wob-verzoeken onredelijk.
Vertragingsmanoeuvres
Aan Vlaamse kant staan ze ook op de rem. Minister van Energie (Zuhal Demir), minister van Financiën (Matthias Diependaele), minister van Mobiliteit (Lydia Peeters) en minister-president Jan Jambon vroegen ons om het verzoek meer te specifiëren. Vreemd, aangezien we al een tiental relevante actoren hadden gedefinieerd net als een twintigtal zeer specifieke onderwerpen (onze initiële aanvraag lees je hier).
Uiteindelijk werden onze vragen verworpen wegens “manifest onredelijk”. Ze kregen gelijk van de beroepscommissie. Vervolgens hebben wij een tweede verzoek ingediend, waarbij we de keuze van de documenten aan de ministers overlieten: specifieke onderwerpen werden verwijderd om alleen nog documenten op te vragen die men kan kwalificeren als relevante informatie inzake milieukwesties. Opnieuw verwierpen de ministers onze verzoeken. Hier heeft de beroepscommissie hun nog gelijk gegeven. Volgens de commissie is ons eerste verzoek te gedetailleerd, terwijl ons tweede verzoek te vaag blijft.
Aanvragen opsplitsen
Noodgedwongen hebben we ook onze eisen opgesplitst: wij dienen elke week één specifieke aanvraag in, waarbij telkens slechts één speler deel uitmaakt van het dossier. Wij hopen dat de ministers op die manier beter begrijpen wat we van hen verwachten. Een dossier dat oorspronkelijk op 15 september zou afgesloten worden, loopt bijgevolg nog tot midden maart (dat is de tijd die we nodig hebben om alle aanvragen apart in te dienen). Dat is natuurlijk op voorwaarde dat de ministers positief reageren. Indien zij medewerking blijven weigeren en wij in beroep moeten gaan, is het al snel de maand mei.
De Raad van State – een principiële strijd
Overtuigd dat onze vragen alles behalve onredelijk zijn en essentieel zijn om eindelijk de linken te begrijpen tussen één van de vervuilendste industrieën en de bestuurlijke instanties van ons land, hebben we beslist om met de afgewezen dossiers naar de Raad van State te gaan, de enige instantie die bevoegd is om de uitspraak van de beroepscommissies ongedaan te maken. De procedure kan nu nog één tot twee jaar nemen.
Maar we geven niet op. Transparantie en toegang tot informatie zijn belangrijke waarden voor Greenpeace. Ons onderzoeksproject is vandaag uitgegroeid tot een strijd om die principes: wij willen achterhalen hoe ver de ministers willen gaan in het weigeren van toegang tot essentiële documenten om hun banden met een van de meest vervuilende industrieën aan het licht te brengen. Het is ook een manier om te ontdekken tot waar de algemene toegang tot informatie in België is gegarandeerd.
Onderzoek naar de politieke agenda van de aardolie-industrie
|
|
|
|
YouTube |
|