Sleeënde husky’s, ijsberen en meters sneeuw. Klinkt best idyllisch, maar de werkelijkheid laat zien dat het sneeuwlandschap in het hoge Noorden niet zo onbevlekt is als op het eerste gezicht lijkt. De bossen boven de Poolcirkel verkeren in gevaar: elk jaar gaat er ongeveer 2,5 miljoen hectare verloren. Nochtans zijn er (minstens) vier goede redenen om het te beschermen.
De bossen van het hoge Noorden vormen een uniek ecosysteem en liggen als een groene kroon uitgestrekt op het topje van onze planeet. Het boreale woud is de verzamelnaam voor de bossen in Alaska, Rusland, Canada en Scandinavië, naar de Griekse god van de noordenwind, Boreas. In Rusland spreken ze liever van taiga, in Canada noemen ze hun eindeloze bomenverzameling het Hudsonwoud.
Al die bomen en besneeuwde winterpret dreigen te verdwijnen als we niet snel in actie schieten. We moeten deze bossen beschermen, niet alleen omwille van hun biodiversiteit, maar ook om het klimaat voor ontsporing te behoeden en de rechten van de inheemse bevolking te vrijwaren. De vier belangrijkste redenen om op de barricaden te springen voor het boreale woud op een rij.
1. Eén boom op vier staat in het hoge Noorden
Zowat alles aan het boreale woud is enorm. Het beslaat 16 miljoen km² – meer dan een kwart van alle bossen op aarde – en telt 750 miljard bomen. De dennen en sparren die er groeien zijn aangepast aan de lange wintermaanden: hun naalden bevatten heel weinig sap, waardoor ze niet bevriezen als de temperatuur zakt tot -35°C. Hun donkere kleur en driehoekige vorm helpen dan weer om zo veel mogelijk zon op te slorpen.
Het gebied telt ook ontzettend veel meren: in het Canadese deel van het woud alleen al gaat het om bijna een miljoen. Twee andere grote kleppers liggen ook in het boreale bos: het Bovenmeer in Noord-Amerika en het Baikalmeer in Rusland, respectievelijk het meer met de grootste oppervlakte en het grootste volume ter wereld.
2. Het woud is een onvervangbare thuis voor mens en dier
Meer dan 20.000 planten- en diersoorten hebben hun thuis in het boreale woud. Wolven, elanden en beren, maar ook heersers uit het dierenrijk die zo mogelijk nog meer tot de verbeelding spreken. Zo is er de Siberische tijger, de grootste van alle tijgers, de Amerikaanse haas en de Peary-kariboe. Die laatste krijgt een witte vacht voor de winter, terwijl de Siberische salamander een soort antivries produceert waardoor hij kan overleven in extreem lage temperaturen.
Zowat de helft van alle vogelsoorten en zoogdieren in het woud is intussen bedreigd, zoals de met uitsterven bedreigde bosbizon. Daarnaast huizen er ook een groot aantal inheemse volkeren in het boreale woud. De Canadese Inuit en de Sami in Scandinavië leven in en van het uitgestrekte bos.
3. Het boreale woud beschermen helpt het klimaat
Misschien nog belangrijker dan de biodiversiteit zijn de koolstofvoorraden die opgeslagen zitten in de bodem en de veengronden van de noordelijke bossen. In totaal zit er in het boreale gebied meer koolstof vervat dan in alle tropische wouden samen. Het noordelijke bos vormt de grootste koolstofput op aarde en helpt zo de opwarming van de aarde beperken.
Deze cruciale rol van het boreale woud komt in gevaar door de groeiende houtkap en de grootschalige bosbranden — een gevolg van de opwarming van de aarde. Je kunt het verhaal dus ook makkelijk omkeren. Het woud haalt niet alleen koolstof uit de lucht, het is ook een echte koolstofbom. Die kan enkel in bedwang worden worden gehouden door het gebied slim te beheren.
4. We hebben het al zo vaak beloofd
In 2010 werden in het Japanse Aichi internationale doelen gesteld voor het behoud van onze biodiversiteit. Zo werd afgesproken om tegen 2020 de aantasting van onder meer bossen te halveren en koolstofputten als het boreale woud uit te breiden, zodat onze planeet beter bestand wordt tegen de klimaatopwarming. Intussen werd zelfs beslist om ontbossing tegen 2020 volledig te stoppen.
Greenpeace vraagt dan ook aan de landen met boreaal woud op hun grondgebied (Canada, Rusland, VS en de Scandinavische landen) om deze akkoorden na te leven. We moeten deze cruciale ecosystemen beschermen, te beginnen bij het primaire woud en de gebieden met een hoge beschermingswaarde. De tijd dringt, jongens!